Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη

Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter
Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη ζήτησε να εισαχθεί άμεσα στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων το θέμα για την κήρυξη ή μη ως μνημείου του εργαστηρίου της Ελένης Βερναδάκη.

Η πολιτιστική κληρονομιά που χρήζει προστασίας δημιουργείται καθημερινά και υπό αυτή την έννοια ο νόμος δεν προστατεύει μόνο τις αρχαιότητες, επεσήμανε η κ. Μενδώνη σε δήλωσή της για το εργαστήριο της σπουδαίας κεραμοποιού.

«Η μεγάλη δημιουργός της τέχνης της κεραμοπλαστικής Ελένη Βερναδάκη δούλεψε, από το 1974 και για 46 έτη, στο Μορφολογικό Κέντρο Αθηνών, στην Κάντζα. Το κτίριο και τον εξοπλισμό του συγκεκριμένου εργαστηρίου όχι μόνο σχεδίασε, αλλά και επέβλεψε την κατασκευή του, ακόμη και την επιλογή των υλικών του, ο ιδιοφυής αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος, ώστε να υπηρετεί όλες τις αναγκαίες για την συγκεκριμένη τέχνη λειτουργίες του», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και τόνισε ότι το εργαστήριο, ως αρχιτεκτόνημα, επηρέασε άμεσα την Ελένη Βερναδάκη στην τέχνη της.

Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter

«Δημιούργησε και έπλασε πρωτοποριακές φόρμες ανοίγοντας νέους δρόμους στην κεραμοπλαστική. Η συνεύρεση των δύο δημιουργών ήταν καθοριστική για την καλλιτεχνική έκφραση και τη δημιουργία της Βερναδάκη», επεσήμανε η κ. Μενδώνη και τόνισε ότι σε αυτό έγκειται και η υποχρέωση της πολιτείας να προστατεύσει και να αναδείξει την κεραμοπλαστική τέχνη, την ανανεώτριά της, αλλά και το αρχιτεκτόνημα Ζενέτου, που πλημμυρίζει από φως.

«Πολιτιστική κληρονομιά, που χρήζει προστασίας, δημιουργείται καθημερινά. Υπό την έννοια αυτή ο ν. 3028/2002 δεν προστατεύει μόνον τις αρχαιότητες αλλά και την πολιτιστική κληρονομιά εν γένει», κατέληξε η υπουργός.

Στην επιστολή της προς τον γ.γ. Πολιτισμού, Γιώργο Διδασκάλου, η Λίνα Μενδώνη υπογραμμίζει ότι η Ελένη Βερναδάκη είναι από τις σημαντικότερες μορφές της τέχνης της κεραμικής στην Ελλάδα, «η οποία για πενήντα και πλέον χρόνια δημιούργησε εκατοντάδες κεραμικά αντικείμενα-φόρμες, ανανεώνοντας ριζικά την καλλιτεχνική κεραμική στην χώρα μας, κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα».

Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter
Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter

Αναλυτικά, η επιστολή της υπουργού Πολιτισμού

«Όπως γνωρίζετε, από τις σημαντικότερες μορφές της τέχνης της κεραμικής στην Ελλάδα είναι η κεραμοπλάστης Ελένη Βερναδάκη, η οποία για πενήντα και πλέον χρόνια δημιούργησε εκατοντάδες κεραμικά αντικείμενα-φόρμες, ανανεώνοντας ριζικά την καλλιτεχνική κεραμική στην χώρα μας, κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Στα πρώιμα έργα της Βερναδάκη διαφαίνονται εκλεκτικές αναφορές στην ντόπια κεραμική παράδοση και την αρχαία ελληνική αγγειοπλαστική. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό στα έργα της είναι η δυναμική αξιοποίηση των αρχών του κεραμικού «μοντερνισμού» του 20ού αιώνα, ενώ έχει δημιουργήσει και έργα που αποτελούν ξεχωριστή έκφραση του πεδίου που περιγράφεται ως «εννοιολογική κεραμική». Κοινή συνισταμένη στη δημιουργική της πορεία είναι η έρευνα σχετικά με την ίδια την έννοια και τα όρια της κεραμικής τέχνης, αλλά και συνολικά του χειροποίητου καλλιτεχνικού αντικειμένου.

Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter
Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter

Η Βερναδάκη υπερβαίνει τη διάκριση αφενός μεταξύ «υψηλής» και «ελάσσονος» τέχνης και αφετέρου μεταξύ χρηστικού και μη χρηστικού αντικειμένου. Στο πνεύμα του studio ceramics, στο οποίο γαλουχήθηκε, δεν δεσμεύτηκε από τυποποιημένες φόρμες ή χρήσεις του κεραμικού έργου και αντιμετώπισε την κεραμική ως «συνισταμένη έκφραση των εικαστικών τεχνών», όπως τη χαρακτήριζε η ίδια. Ως μια μορφή τέχνης η ποιότητα της οποίας ορίζεται από τη διαρκή έρευνα, τεχνική, μορφοπλαστική και διανοητική, που καταθέτει ο καλλιτέχνης.

Δούλεψε, επίσης, σε αρχιτεκτονικές εφαρμογές της κεραμικής, σχεδιάζοντας και κατασκευάζοντας επιτοίχιες συνθέσεις για δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, ενώ, παράλληλα, συνεργάστηκε με τους Γιάννη Μόραλη, Παναγιώτη Τέτση, Δημήτρη Μυταρά για τη μεταφορά σχεδίων τους για κεραμικές συνθέσεις. Ενδεικτικά αναφέρονται η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης (κτίριο που στεγάζει υπηρεσίες της Βουλής), η πισίνα του Χίλτον, ο εξωτερικός τοίχος της Σχολής Μωραΐτη στο Ψυχικό (με τον Γιάννη Μόραλη) και το κεντρικό κλιμακοστάσιο του ξενοδοχείου Αστήρ Παλλάς στη συμβολή Πανεπιστημίου και Βασ. Σοφίας, όπου σήμερα στεγάζονται υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών (συνεργασία με Δημήτρη Μυταρά).

Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter

Σπούδασε κεραμική στο Hammersmith College of Art and Building του Λονδίνου (1957-1959). Επέστρεψε στην Ελλάδα στα τέλη του 1959 και άνοιξε το εργαστήριό της στο κέντρο της Αθήνας (Σόλωνος 20), το οποίο από το 1974 μεταφέρθηκε στην Κάντζα, σε κτήριο που είχε ειδικά σχεδιάσει ο αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος. Το κτήριο σχεδιάστηκε ειδικά για εργαστήριο κεραμικής και γι' αυτό περιλαμβάνει αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες που εξυπηρετούν επιμέρους λειτουργίες του. Είναι χαρακτηριστική η πρόνοια στον σχεδιασμό για άπλετο φυσικό φως, που απαιτείται σε ένα εργαστήριο κεραμικής, χωρίς όμως οι ακτίνες του ηλίου να μπαίνουν μέσα με τρόπο που να στεγνώνουν γρήγορα τα κεραμικά στα ράφια. Όπως η Βερναδάκη σχολιάζει «ίσως να δείχνει κάπως καλοκαιρινή η κατασκευή του εργαστηρίου, αλλά είχαμε εδώ τους κλιβάνους που τους ανάβαμε σχεδόν κάθε μέρα και αυτοί αποδίδουν πάρα πολλή ζέστη», για να προσθέσει «το ότι η αρχιτεκτονική αυτού του χώρου ήταν τόσο μοντέρνα με έκανε κι εμένα να αλλάξω όλη μου την δημιουργική πορεία... καταλαβαίνει ότι το να ζω μέσα στον μοντερνισμό αυτού του εργαστηρίου με άλλαξε. Χάρη σε αυτό οδηγήθηκα εδώ που είμαι σήμερα».

Πρόταση Μενδώνη να κηρυχθεί μνημείο το εργαστήριο της Ελένης Βερναδάκη Facebook Twitter

Έως το 2015, στο κτήριο του Ζενέτου λειτούργησε το Μορφολογικό Κέντρο Αθηνών - adc (Athens Design Center), το οποίο ίδρυσε με τον σύζυγό της Νίκο Παπαδάκι και αποτέλεσε σημείο αναφοράς και δυναμικό κύτταρο δημιουργίας, προβολής και προώθησης στο κοινό έργων, που πρότειναν μια εμπνευσμένη συμβίωση του χειροποίητου καλλιτεχνικού αντικειμένου με τη σύγχρονη ζωή. Σημειωτέον ότι εκτός του κυρίως κτηρίου ο αρχιτέκτων φρόντισε για την δημιουργία ειδικών χώρων για την φύλαξη και την αποθήκευση των πηλών και των άλλων αναγκαίων υλικών.

Κατόπιν των ανωτέρω, παρακαλώ, να φροντίσετε για την άμεση την εισαγωγή του θέματος της κήρυξης ή μη ως μνημείου του εργαστηρίου της Ελένης Βερναδάκη μαζί με τον εξοπλισμό του, δυνάμει των διατάξεων του ν. 3028/2002 στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων».

Culture
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ»: Μια έκθεση για τον «Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος»

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / «Μυστήριο 188 ΤΟ ΦΩΣ»: Μια έκθεση για τον «Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Ελευσίνος»

Ο Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με έναν εκ των ιδρυτικών μελών της, τον Θανάση Λεβέντη, μια ξεχωριστή και πολύπλευρη προσωπικότητα, άρρηκτα συνδεδεμένη με την πόλη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί παραιτήθηκε ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου

Culture / Γιατί παραιτήθηκε ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου;

Μια συνταρακτική υπόθεση συστηματικής κλοπής αρχαιοτήτων βρίσκεται μονάχα στην αρχή των αποκαλύψεων. Πώς έφτασαν να λείπουν μέχρι και 1,500 αντικείμενα από την συλλογή του Βρετανικού Μουσείου, πώς μερικά από αυτά κατέληξαν στο eBay, και το παρασκήνιο μιας παραίτησης που κρύβει πολλά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Ζαμέ Κορωπί: Λίγες αλήθειες για το μοχθηρό language barrier που κάποτε μας έχει τρολάρει όλους

Οπτική Γωνία / Ζαμέ Κορωπί: Λίγες αλήθειες για το μοχθηρό language barrier που κάποτε μας έχει τρολάρει όλους

Το πάθημα του συνηγόρου της Εύας Καϊλή, Μιχάλη Δημητρακόπουλου, ακριβώς, όπως παλαιότερα «τα αγγλικά του Τσίπρα», πέρα από τα ανέκδοτα και τα, δικαίως, μοχθηρά πειράγματα, έχουν πολλά να πουν για το γλωσσικό εμπόδιο και την υπερβολική αυτοπεποίθησή μας, όταν καλούμαστε να εκφραστούμε σε μία ξένη γλώσσα...
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Αννα Ροκόφυλλου: «Στον ΟΠΑΝΔΑ θέλουμε να αναδείξουμε την ιστορικότητα της Αθήνας»

Culture / Αννα Ροκόφυλλου: «Στον ΟΠΑΝΔΑ θέλουμε να αναδείξουμε την ιστορικότητα της Αθήνας»

Η Άννα Ροκοφύλλου, πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, κάνει έναν απολογισμό των δύο πρώτων ετών της θητείας της και δεν κρύβει τον ενθουσιασμό της για το Φεστιβάλ Κολωνού (6-28/9) με το οποίο ο πολιτισμός γίνεται διαθέσιμος σε κάθε δημότη.
ΕΛΕΝΗ ΤΖΑΝΝΑΤΟΥ
Το συγκινητικό βίντεο με τον Μικ Τζάγκερ για την επιστροφή του κοινού στο Άλμπερτ Χολ

Lifo Picks / Το συγκινητικό βίντεο με τον Μικ Τζάγκερ για την επιστροφή του κοινού στο Άλμπερτ Χολ

Your Room Will Be Ready: «Ανυπομονούμε να αρχίσουμε να δημιουργούμε αναμνήσεις μαζί σας με καλλιτέχνες παγκόσμιας κλάσης για άλλη μια φορά. Έχουμε περισσότερη ιστορία να γράψουμε».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κοντσέρτα του Μότσαρτ σε όργανα εποχής από τους μουσικούς της Καμεράτας

Culture / Κοντσέρτα του Μότσαρτ σε όργανα εποχής από τους μουσικούς της Καμεράτας

Η συναυλία του βραβευμένου αθηναϊκού συνόλου, το οποίο φημίζεται για τις ιστορικές πρακτικές ερμηνείας του σε όργανα εποχής, αποτελεί συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και των Μουσικών της Καμεράτας.