Άρης Δημοκίδης
Τα πράγματα είναι απλά: Υπήρχε πρόβλεψη να σωθούν τα αρχαία όπως είναι στο Σταθμό Βενιζέλου και το Μετρό να λειτουργήσει σύντομα (χωρίς τη Βενιζέλου αρχικά), αλλά η νέα κυβέρνηση αποφάσισε να τα πάρει από κει – με αποτέλεσμα το Μετρό να λειτουργήσει πιο μετά (όταν θα έχει ολοκληρωθεί και ο σταθμός Βενιζέλου).
Έχουμε κουραστεί με την αργοπορία του Μετρό, και έτσι πολλοί θεώρησαν πως η απόφαση της κυβέρνησης θα επισπεύσει τη λειτουργία του, ενώ στην πραγματικότητα θα συμβεί το αντίθετο.
Έχουμε κουραστεί επίσης και με τα αρχαία που κάθε τόσο βρίσκουμε όταν πάμε να κάνουμε κάποια επένδυση ή κάποιο έργο. Όντως, όλη η Ελλάδα από κάτω έχει όλο και κάτι αρχαίο, και δε γίνεται να μην κάνουμε τίποτα μη τυχόν και ενοχλήσουμε τους αρχαιολόγους.
Όμως εδώ υπάρχει μια μεγάλη διαφορά
Νομίζω πως οι περισσότεροι δεν έχουμε καταλάβει τι ακριβώς βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη. Δεν είναι απλά σκόρπιες πέτρες ή μερικά κοσμήματα που ωραιότατα θα ταίριαζαν σε ένα Μουσείο της πόλης. Βρέθηκε κοτζάμ κεντρική οδός της βυζαντινής πόλης εντυπωσιακά διατηρημένη.
Πώς περιγράφουμε τη σημασία της οδού; Ας κάνουμε μερικές προσπάθειες:
1. Από το BBC:
Σύμφωνα με το BBC, οι αρχαιολόγοι στη Θεσσαλονίκη προχώρησαν στην ανακάλυψη μιας «Βυζαντινής Πομπηίας» όπως την χαρακτηρίζει, κάτω ακριβώς από την καρδιά της σύγχρονης πόλης.
Μάλιστα στη βρετανική ιστοσελίδα γίνεται λόγος για τις συνθήκες οικονομικής κρίσης στη χώρα που θα αποτρέψουν τη δημιουργία ενός «ονειρικού» σταθμού του μετρό. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιτευχθεί σύμφωνα με το δημοσίευμα με το χτίσιμο ένα υπόγειου μουσείου που θα αποτελούσε τουριστικό αξιοθέατο και ενθύμιο του «ένδοξου παρελθόντος της πόλης που δυστυχώς κρύβεται πια πίσω από δεκαετίες άναρχης και καταστροφικής δόμησης».
Το BBC κάνει λόγο για αρχαιολογικά ευρήματα που ξεπερνούν τα πιο τρελά όνειρα των επιστημόνων καθώς «έξι μέτρα κάτω από το σύγχρονο εμπορικό κέντρο, απλώνεται η εμπορική καρδιά της αρχαίας πόλης». Παρόλα αυτά, οι εργολάβοι πιέζουν ώστε τα ευρήματα να αποσυρθούν άμεσα για να συνεχιστούν οι εργασίες.
2. Λέει το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών: «Σε κατάσταση εξαιρετικής διατήρησης, η μέση οδός (decumanus maximus ) της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί στον 6ο αιώνα, καθώς και η διασταύρωσή της με τον κεντρικό κάθετο άξονα (cardo) που οδηγούσε στο βυζαντινό λιμάνι της πόλης. Τα ερείπια ενός μνημειακού τετραπύλου στη συμβολή των δύο δρόμων και τα εντυπωσιακής διατήρησης κτήρια που πλαισιώνουν το ιστορικό σταυροδρόμι αφηγούνται την ιστορία της πόλης από τον 6ο έως τον 9ο αιώνα. Συνεπώς, δεδομένου ότι δεν έχουν σωθεί αντίστοιχης σημασίας κατάλοιπα βυζαντινών πόλεων, το εύρημα έχει απαράμιλλη ιστορική αξία όχι μόνο για την Θεσσαλονίκη αλλά και για την ιστορία του Βυζαντίου, των Βαλκανίων και της ανατολικής Μεσογείου γενικότερα. Επιπλέον, θα προικίσει τη Θεσσαλονίκη με ένα μοναδικό πλεονέκτημα, καθώς θα επιτρέπει στους κατοίκους και τους επισκέπτες της να γνωρίσουν τη διαχρονικότητά της, με τα σύγχρονα οδοστρώματα της Εγνατίας και της οδού Βενιζέλου να υπέρκεινται των μεσαιωνικών.
3) Να πώς ήταν
Nikos Belavilas
Αυτός είναι ο Decumanus Maximus της Θεσσαλονίκης, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της ανατολικής αυτοκρατορίας. Με την Καμάρα στο βάθος. Για τα ερείπια αυτού του δρόμου θα αποφασίσει αύριο το ΚΑΣ σε…
4) Τα ευρήματα είναι συγκλονιστικά.
Στα 6 μέτρα βάθος βρέθηκε τμήμα της decumanus maximus (κύρια οδός) που διασταυρωνόταν με μια cardo, κάθετη ρωμαϊκή οδό.
Σαν παραμύθι: οδικός άξονας στρωμένος με μαρμάρινες πλάκες, κάτω από εντυπωσιακό τετράπυλο με πλατεία, δημόσιο κτίριο και στοές με καταστήματα. Αυτό οι επισκέπτες / επιβάτες θα μπορούν όχι μόνο να το δουν αλλά και να το περπατήσουν (ΕφΣυν, 17.2.2018).
5) Γιώργος Κορδομενίδης
Yiorgos Kordomenidis
Μόλις έστειλα αυτό το e-mail στο γραφείο του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Νομίζω πως, πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση του ΚΑΣ αύριο Τετάρτη, το πρωθυπουργικό γραφείο πρέπει να κατακλυστεί με…
6) Αγγελική Κοτταρίδη (η αρχαιολόγος της Βεργίνας)
Έτσι ήταν το κέντρο της Θεσσαλονίκης, μιας πολύ σημαντικής πόλης της κραταιάς ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας… Το τετράπυλο εκεί που συναντιέται σήμερα η Βενιζέλου με την Εγνατία, βρέθηκαν κομμάτια του…
Από αυτή την μεγαλοπρέπεια σε πεισμα λοιμών σεισμών και καταποντισμών, σε πείσμα επιδρομών, πολέμων και καταστροφών, σε πείσμα των αιώνων, σώθηκε ένα απροσδόκητα μεγάλο κομμάτι και ήρθε στο φως, αχρείαστο πρόβλημα για κάποιους, ευκαιρία πλουτισμού για άλλους, για μας ανεκτίμητη μνήμη… Μνήμη που τώρα κινδυνεύει να χαθεί για πάντα… Μνήμη των αγγιγμάτων, της χαράς και της λύπης, της διάψευσης και της επιθυμίας, της ήρεμης καθημερινότητας και των μεγάλων θριάμβων, των απολαύσεων και των φόβων, των κραυγών και των ψιθύρων που στοίχειωσαν τις στοές και τα φιλόξενα μαγαζιά…
7) Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ
“Απολύτως εφικτή η παραμονή των αρχαίων στο σταθμό Βενιζέλου” – Οι πολιτικοί μηχανικοί του ΑΠΘ δίνουν τη λύση
Καθώς ετοιμάζεται συγκέντρωση διαμαρτυρίας απ’ την”Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς” για να σωθούν τα ευρήματα του παλιού κέντρου της πόλης, οι μηχανικοί του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τονίζουν πως δεν είναι μονόδρομος η απόσπασή τους.
***
Οι λύσεις υπάρχουν. Το ΚΑΣ, ο Δήμαρχος και ο Πρωθυπουργός ακούνε;
