Ένας άνδρας που υπέστη καρδιακό επεισόδιο θαυμάζοντας ένα αριστούργημα του Μποτιτσέλι θεωρείται το τελευταίο θύμα μιας κατάστασης που είναι γνωστή ως το «σύνδρομο Σταντάλ» (Stendhal Syndrome).
Η σπάνια αυτή κατάσταση προκαλείται από την ένταση μιας καλλιτεχνικής εμπειρίας - τουλάχιστον αυτό ισχυρίζονται κάποιοι ειδικοί.
Ο άντρας στεκόταν μπροστά από τη «Γέννηση της Αφροδίτης», το θρυλικό έργο του Μποτιτσέλι στην Γκαλερί Ουφίτσι στη Φλωρεντία, το περασμένο Σάββατο.
Ο ανώνυμος εραστής της τέχνης αναρρώνει στο νοσοκομείο και μάλλον έχει διαφύγει τον κίνδυνο, αλλά έγινε αφορμή πολλοί να μάθουν τη θεωρία για το μυστηριώδες αυτό σύνδρομο.
Μπορεί η Τέχνη να σε αρρωστήσει;
Το φαινόμενο του overdose έργων τέχνης, πήρε το όνομά του από τον Γάλλο συγγραφέα του 19ου αιώνα, αφότου ο ίδιος περιέγραψε το πώς ένιωσε ταχυπαλμία, ίλιγγο και «ένα είδος έκστασης» ενώ θαύμαζε την ομορφιά της περίφημης Basilica di Santa Croce (Βασιλικής του Τιμίου Σταυρού) στη Φλωρεντία.
Υπάρχουν ουσιαστικές ενδείξεις ότι το σύνδρομο είναι πραγματικό και μοναδικό στη Φλωρεντία, γράφει ο Guardian.
Γιατί δεν εμφανίζουν τα ίδια συμπτώματα, από ζάλη σε καρδιακό πρόβλημα, σε γκαλερί άλλων πόλεων;
Θεωρείται πως η τεράστια συγκέντρωση σπουδαίας τέχνης στη Φλωρεντία είναι μια αιτία που προκαλεί τέτοια ζητήματα. Το ιστορικό της κέντρο είναι μια μικρή περιοχή μοναδικά γεμάτη με αναγεννησιακά αγάλματα, τοιχογραφίες, θόλους και γλυπτά. Για τους λάτρεις της τέχνης, η συγκίνηση είναι μεγάλη και πολύ έντονη. Οι πιο κυνικοί πιστεύουν ότι οι μεγάλες ουρές και η εξάντληση προσθέτουν πίεση στην καρδιά.
Παρόλο που οι ψυχίατροι έχουν συζητήσει εδώ και πολύ καιρό εάν υπάρχει πραγματικά το σύνδρομο αυτό, οι επιπτώσεις σε ορισμένους πάσχοντες είναι αρκετά σοβαρές ώστε να απαιτήσουν θεραπεία στο νοσοκομείο.
Το προσωπικό στο νοσοκομείο Santa Maria Nuova της Φλωρεντίας φέρεται μάλιστα σύμφωνα με ένα παλιό άρθρο των New York Times να έχει δεχθεί συχνά τουρίστες που υποφέρουν από ζαλάδες και αποπροσανατολισμό, μετά από επίσκεψη στο άγαλμα του Δαβίδ, τα αριστουργήματα της Γκαλερί Ουφίτσι και άλλους θησαυρούς της πόλης.
Παρόλο που από τις αρχές του 19ου αιώνα υπάρχουν πολλές μαρτυρίες ανθρώπων που αισθάνθηκαν δυσφορία μετά από επισκέψεις σε έργα τέχνης στη Φλωρεντία, το σύνδρομο κατονομάστηκε το 1979, από μια ιταλίδα ψυχίατρο, την Graziella Magherini, η οποία παρακολούθησε και περιέγραψε περισσότερες από 100 παρόμοιες περιπτώσεις μεταξύ τουριστών και επισκεπτών στη Φλωρεντία.
Η Δρ. Magherini είχε προσπαθήσει να εξηγήσει το φαινόμενο λέγοντας πως ορισμένοι άνδρες και γυναίκες είναι επιρρεπείς στην παρουσία μεγάλου όγκου τέχνης, ειδικά όταν είναι μακριά από το σπίτι.
«Ένας επιβλητικός πίνακας ή ένα άγαλμα μπορούν να προκαλέσουν απρόβλεπτα αποτελέσματα. Σε συνδυασμό με το ταξίδι αυτό μπορεί να γίνει πιο έντονο», είχε πει σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις της στους ΝΥΤ.
Η ψυχίατρος λέει ότι έχει ακούσει για ένα παρόμοιο φαινόμενο στην Ιερουσαλήμ, πόλη τεράστιας θρησκευτικής σημασίας, και στη Ραβέννα, μια επίσης καλλιτεχνικά πλούσια ιταλική πόλη στην Αδριατική Θάλασσα.
Αλλά το πρόβλημα, όπως λέει ο γιατρός, είναι έντονο στη Φλωρεντία, μια πόλη που φιλοξενεί αμύθητους θησαυρούς τέχνης των μεγάλων δασκάλων.
Η ψυχίατρος αναφέρει ότι τα θύματα είναι συνήθως άνδρες και γυναίκες που δεν έχουν παντρευτεί και ηλικίας 26 έως 40 ετών, ενώ ταξιδεύουν μόνοι τους ή σε μικρές ομάδες και δεν κάνουν συχνά ταξίδια.
Ο δρ. Elliot Wineburg, ειδικός στις διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος στο νοσοκομείο του Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, είχε απαντήσει στη συνέντευξη της ψυχιάτρου λέγοντας ότι ενώ δεν είχε διαβάσει ακόμη τη μελέτη για τα συμπτώματα της Φλωρεντίας, υποψιάζεται ότι ορισμένα θύματα υπέφεραν από φυσιολογικές διαταραχές του ταξιδιού.
Το σύνδρομο πάντως είναι ένα ιατρικό μυστήριο καθώς δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία για τον ορισμό του ως ψυχιατρική διαταραχή, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ίδιες εγκεφαλικές περιοχές που εμπλέκονται σε συναισθηματικές αντιδράσεις ενεργοποιούνται κατά την έκθεση σε έργα τέχνης.
σχόλια