Τι σημαiνει Χ.Α. τρiτο κoμμα

Τι σημαiνει Χ.Α. τρiτο κoμμα Facebook Twitter
Μέσα στο πλαίσιο μιας κρίσης, που εκτός από οικονομικές, έχει σημαντικές πολιτικές και ιδεολογικές διαστάσεις, μπορούμε να μιλάμε για μια κρίση της δημοκρατίας. Σε αυτή την κρίση, η Χρυσή Αυγή πρόσφερε μια «εθνικιστική λύση», αντλώντας από ιδέες που είναι ήδη επικρατούσες στην Ελλάδα... Φωτο: Menelaos Myrillas / SOOC
15

Δημήτρης Ψαρράς 

Δημοσιογράφος

Όσοι παρακολουθούν την πορεία της Χ.Α. δεν αισθάνθηκαν έκπληξη με την επίδοσή της στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Ασφαλώς υπήρξε μείωση από το ποσοστό των ευρωεκλογών (9,38%), αλλά η κατάκτηση της τρίτης θέσης και η σταθεροποίηση της επιρροής της διαψεύδουν όσους θεωρούσαν ότι αρκεί η δικαστική αντιμετώπιση της δράσης της για να της στερήσουν την υποστήριξη των φανατικών οπαδών της. Η πραγματικότητα είναι ότι η Χ.Α., παρά την ανοιχτά ναζιστική της ατζέντα, έχει κατορθώσει να εδραιωθεί ως η κύρια εκπρόσωπος της ελληνικής Ακροδεξιάς. Και η προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να τη μιμηθεί σε σκληρότητα και σε εμφυλιοπολεμικές κορόνες το μόνο που έκανε ήταν να υποδείξει στους οπαδούς της τον δρόμο προς τη γνήσια Ακροδεξιά, δηλαδή τη ναζιστική οργάνωση.

Αυτές οι παρατηρήσεις, βέβαια, δεν σημαίνουν ότι δικαιώθηκαν εκ του αποτελέσματος όσοι θεωρούσαν «αλυσιτελείς» τις δικαστικές διώξεις, εκείνους που σήμερα εκ του πονηρού εμφανίζονται να αμφισβητούν τη σοβαρότητα των επιβαρυντικών στοιχείων για την «εγκληματική οργάνωση». Αντίθετα, οι διώξεις έχουν ήδη δικαιωθεί, εφόσον από τον Σεπτέμβριο του 2013, με τις πρώτες προφυλακίσεις, μειώθηκαν δραστικά οι νυχτερινές επιθέσεις και οι τραυματισμοί μεταναστών. Αλλά αυτά δεν αρκούν για να αντιμετωπιστούν το πολιτικό ζήτημα, ο ρατσισμός, ο εθνικισμός, ο αντισημιτισμός, η ισλαμοφοβία. Αυτά όλα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πεδίο των ιδεών, της πληροφόρησης και της εκπαίδευσης. Δυστυχώς, όλα αυτά δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της πολιτικής αντιπαράθεσης κατά την προεκλογική περίοδο.

Τι σημαiνει Χ.Α. τρiτο κoμμα Facebook Twitter
Η πραγματικότητα είναι ότι η Χ.Α., παρά την ανοιχτά ναζιστική της ατζέντα, έχει κατορθώσει να εδραιωθεί ως η κύρια εκπρόσωπος της ελληνικής Ακροδεξιάς... Φωτο: Orestis Seferoglou / SOOC

Δάφνη Χαλικιοπούλου 

Λέκτορας Συγκριτικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Reading

Σοφία Βασιλοπούλου 

Λέκτορας Πολιτικών Επιστημών, University of New York.

Ενώ η ανάλυση των προχθεσινών εκλογών εστιάζεται στη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση συνεργασίας με τους ΑΝ.ΕΛ., δεν έχει γίνει τόση συζήτηση για το επίφοβο για τη δημοκρατία αποτέλεσμα της Χρυσής Αυγής.

Παρόλο που το ποσοστό του κόμματος έπεσε από 9,38% των ευρωεκλογών του 2014 και το 6,97 των εθνικών εκλογών του Ιουνίου του 2012, το κόμμα κατάφερε να συγκεντρώσει 6,28%, κατακτώντας την τρίτη θέση. Μέσα στο πλαίσιο της προφυλάκισης της ηγεσίας και των στελεχών της αυτό το αποτέλεσμα είναι πάρα πολύ σημαντικό και δείχνει ότι υπάρχει ένα ποσοστό Ελλήνων ψηφοφόρων με ακροδεξιές ιδέες, οι οποίοι εκφράζονται μέσα από τη Χρυσή Αυγή. Χαρακτηριστικό είναι και ότι το κόμμα δεν συμμετείχε ιδιαίτερα στην προεκλογική εκστρατεία. Παρ' όλα αυτά, κατάφερε να συγκεντρώσει υψηλά ποσοστά, όπως, για παράδειγμα, 10,47% στη Λακωνία, 8,43% στον νομό Αττικής, 7,29% στην Κορινθία, και, παρά τα συμβάντα σχετικά με τον Παύλο Φύσσα, στη Β' Πειραιώς 7,8%.

Τα αποτελέσματα αυτά θέτουν το ερώτημα κατά πόσο η Χρυσή Αυγή είναι απλώς μια παροδική αντισυστημική ψήφος ή ένα φαινόμενο το οποίο εκφράζει ιδέες εδραιωμένες περισσότερο απ' ό,τι θα πιστεύαμε στην ελληνική κοινωνία.

Οι πολίτες που είναι πιο πιθανό να ψηφίσουν Χρυσή Αυγή είναι εκείνοι που έχουν δεξιές και κοινωνικά συντηρητικές θέσεις.

Η οικονομική κρίση αναμφισβήτητα έχει επηρεάσει τη θετική ψήφο προς τη Χρυσή Αυγή. Ανάλυση της ψήφου των ευρωεκλογών του 2014 δείχνει ότι η ψήφος προς τη Χρυσή Αυγή είναι απόρροια της στάσης των πολιτών προς το πολιτικό σύστημα γενικότερα: μία ψήφος διαμαρτυρίας κατά του κατεστημένου και απογοήτευσης από τα κυβερνώντα κόμματα. Δείχνει, όμως, επίσης ότι οι πολίτες που είναι πιο πιθανό να ψηφίσουν Χρυσή Αυγή είναι εκείνοι που έχουν δεξιές και κοινωνικά συντηρητικές θέσεις.

Μέσα στο πλαίσιο μιας κρίσης, που εκτός από οικονομικές, έχει σημαντικές πολιτικές και ιδεολογικές διαστάσεις, μπορούμε να μιλάμε για μια κρίση της δημοκρατίας. Σε αυτή την κρίση, η Χρυσή Αυγή πρόσφερε μια «εθνικιστική λύση», αντλώντας από ιδέες που είναι ήδη επικρατούσες στην Ελλάδα. Μ' αυτό τον τρόπο μπόρεσε ένα κόμμα το οποίο προτείνει μια ρητορική που βασίζεται σε φασιστικούς μύθους, όπως αυτοί της κοινωνικής παρακμής και της εθνικής παλιγγενεσίας, να αυξήσει δραματικά το ποσοστό του το 2012 και σχεδόν να το διατηρήσει το 2015, παρά την αντιδημοκρατική του δράση.

Η αντιμετώπιση της κρίσης από την καινούργια κυβέρνηση πρέπει να εστιαστεί και στο φαινόμενο της Χρυσής Αυγής. Και αν δεχτούμε κλασικές πολιτικές θεωρίες, ότι και η δημοκρατία και η οικονομική ανάπτυξη εξαρτώνται από μια δυνατή μεσαία τάξη, τότε αυτό είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση τόσο της λιτότητας όσο και της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα.

Τι σημαiνει Χ.Α. τρiτο κoμμα Facebook Twitter
Μεταξύ των ψηφοφόρων της Χ.Α. υπάρχει ένας αριθμητικά σημαντικός πυρήνας υποστηρικτών της, των οποίων η ψήφος συνοδεύεται από συμφωνία με την ιδεολογία της οργάνωσης... Φωτο: Orestis Seferoglou / SOOC

Βασιλική Γεωργιάδου

Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Το γεγονός ότι η Χρυσή Αυγή διατήρησε την τρίτη θέση στην κατάταξη που κατέλαβαν τα κόμματα στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου αποτελεί ένα εν μέρει αναμενόμενο (όσο και ιδιαιτέρως δυσάρεστο για την ποιότητα της δημοκρατίας) γεγονός. Ο κομματικός ανταγωνισμός υπήρξε πολωμένος, με τον κύριο όγκο των εκλογέων να κατευθύνεται σε κομματικούς σχηματισμούς ένθεν κακείθεν του κεντρώου χώρου, ενώ επιπλέον η συνεχιζόμενη εκλογική υποχώρηση της Νέας Δημοκρατίας κάθε άλλο παρά ανέκοπτε τις από καιρό υπάρχουσες εκροές δυσαρεστημένων υπερσυντηρητικών ψηφοφόρων σε σχηματισμούς που βρίσκονται δεξιότερά της. Έχει πιστοποιηθεί από τις διπλές εθνικές εκλογές του 2012, αλλά και τις ευρωεκλογές του 2014, ότι η Χ.Α. κατόρθωσε να διεισδύσει στα παραδοσιακά εκλογικά κάστρα της ΝΔ, τα οποία της είχαν μείνει πιστά μέχρι και τις εκλογές του 2009, παρότι ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (ΛΑΟΣ) είχε εγκατασταθεί δεξιότερά της από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, διεκδικώντας ένα όχι ευκαταφρόνητο μερίδιο ψηφοφόρων από την –έως τότε– κεντροδεξιά παράταξη.

Όσο η ΝΔ κινείται εκτός τροχιάς κεντροδεξιάς παράταξης (συνεπώς και εκτός τροχιάς εξουσίας), τόσο η Χ.Α. θα βρίσκει πρόσφορο έδαφος να συντηρεί (ή και να διευρύνει) την απήχησή της στους ψηφοφόρους.

Η Χ.Α. βρέθηκε σε μια ανοδική εκλογική τροχιά από τις δημοτικές εκλογές του 2010. Στην κεντρική πολιτική σκηνή μια διαρκής ανοδική πορεία της συνεχίστηκε έως και έναν χρόνο μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2012: τότε στις δημοσκοπήσεις συγκέντρωνε ποσοστά έως και διπλάσια από το μέσο πραγματικό ποσοστό της στην επικράτεια. Η έναρξη της δικαστικής διερεύνησης που προκλήθηκε από τις βίαιες δράσεις μελών της οργάνωσης και οι αποκαλύψεις όσον αφορά τις πρακτικές της παραστρατιωτικής μιλίτσιας που ενεργούσε εξ ονόματος του «Αρχηγού» της Χ.Α. ανέκοψαν την επιρροή της στους ψηφοφόρους και περιόρισαν τη δυναμική της, χωρίς ωστόσο να αναστρέψουν τη διείσδυσή της σε έναν σκληρό πυρήνα ψηφοφόρων της. Έτσι, 6,3% των εκλογέων ψήφισε τη Χ.Α. στις εκλογές της προηγούμενης Κυριακής, ένα ποσοστό που είναι οπωσδήποτε σημαντικό, παρότι είναι μικρότερο κατά τρεις μονάδες από εκείνο που συγκέντρωσε η οργάνωση στις αμέσως προηγούμενες εκλογές, στις οποίες, σε επίπεδο επικράτειας, καταμετρήθηκε η δύναμή της, και, πάντως, είναι χαμηλότερο και από εκείνο που είχε λάβει στην αντίστοιχη εκλογική αναμέτρηση του Ιουνίου του 2012.

Μεταξύ των ψηφοφόρων της Χ.Α. υπάρχει ένας αριθμητικά σημαντικός πυρήνας υποστηρικτών της, των οποίων η ψήφος συνοδεύεται από συμφωνία με την ιδεολογία της οργάνωσης. Αν σε αυτούς προστεθεί και ένας αριθμός παραδοσιακών δεξιών ψηφοφόρων που στράφηκαν στη Χ.Α. επειδή απογοητεύτηκαν από τη διαχείριση του Αντ. Σαμαρά και την έλλειψη προοπτικών εξουσίας της παράταξής τους, αντιλαμβανόμαστε ότι οι προοπτικές περαιτέρω συρρίκνωσης της Χ.Α. είναι αρνητικές και θα γίνουν αρνητικότερες, αν η ΝΔ δεν αντιληφθεί το πρόβλημα συνοχής στον ευρύτερο παραταξιακό της χώρο, θεωρώντας ότι δεν έγινε δα και καμιά καταστροφή από την κατά δύο μονάδες υποχώρηση της επιρροής της στους ψηφοφόρους. Όσο η ΝΔ κινείται εκτός τροχιάς κεντροδεξιάς παράταξης (συνεπώς και εκτός τροχιάς εξουσίας), τόσο η Χ.Α. θα βρίσκει πρόσφορο έδαφος να συντηρεί (ή και να διευρύνει) την απήχησή της στους ψηφοφόρους.

Διάφορα
15

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

8 σχόλια
Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία πλέον για τους ψηφοφόρους της ΧΑ. Είναι μη δεκτικοί σε οποιαδήποτε προσπάθεια εκπαίδευσης, αυτοί μόνο από καταστολή καταλαβαινουν οπότε το μόνο που μπορεί να γίνει είναι να απαγορευτούν τα νεοναζιστικά κόμματα εντελώς. Δε μπορεί να επιτρέπεται η κάθοδος στις εκλογές κομμάτων που αμφισβητούν θεμελιώδεις ανθρώπινες αρχές.
Πέρα από τους απογόνους των ταγματασφαλιτών που γλύτωσαν την κρεμάλα (και ήταν πάρα πολλοί - ας όψεται η αγγλική επέμβαση), έχουμε μια μερίδα πολιτών που έχουν εντρυφήσει την χουλιγκάνικη νοοτροπία ή/και που επιδεικνύουν τον θυμό τους αλλά και την έλλειψη παιδείας υποστηρίζοντας την ΧΑ. Δυστυχώς είναι σχεδόν αδύνατο να δώσεις σε τέτοιους -εκ παραδρομής- φασίστες να καταλάβουν ότι η δημοκρατία είναι το σπίτι ολονών μας και χρειάζεται την εντατική φροντίδα για να παραμείνει "καθαρό". Και φυσικά το να του βάλεις φωτιά δεν αποτελεί τρόπο καθαρισμού...
Οι ενδειξεις πλεον μεταφραζονται στο οτι αν ειχε υπαρξει καποια οργανωση πιο εξτρεμιστικη απο τη ΧΑ, καλυμμενη ως κοινοβουλευτικο κομμα, και ειχε στο ενεργητικο της πχ. 500 δολοφονιες αλλοδαπων και αριστερων, 100 βουλιαγματα πλοιαριων με μεταναστες και καθημερινους ξυλοδαρμους ομοφυλοφιλων, θα επαιρνε αυτη 6% και οχι η ΧΑ.
Απ την μια μου προκαλει εκπληξη πως μπορει καποιος να ψηφιζει ενα τετοιο ναζιστικο κομμα σαν Ελληνας. Απο την αλλη κοιτωντας γυρω μου τι ατομα κυκλοφορουν μου προκαλει απορια πως δεν ειναι στο 20%. Χαρακτηριστικος ψηφοφορος της Χ.Α. αγραμματος, αμορφωτος, απαιδευτος, συνομοσιολογος της κακιας ωρας (γι ολα φταινε Εβραίοι-Μασόνοι-Ιlluminati κλπ), τουμπανα που εχει καει το μυαλο τους απο τα αναβολικα και νοσταλγοι της αρχαιας Ελλαδας που νομιζουν οτι στο DNA τους κυλαει κατι απο Σωκρατη και Αριστοτελη. Ολα ξεκινανε απο την παιδεια και εκει πρεπει να επικεντρωθουμε για να εξαλειφθουν επιτελους αυτα τα υποκειμενα. Μεχρι τοτε υπομονη...
Όσο υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που στο άκουσμα και μόνο της λέξης πατρίδα και Ελλάδα αισθάνονται αναγούλα τόσο θα υπάρχει ή ακόμη χειρότερα θα ανεβαίνει η χ.α . Ο νόμος της δράσης-αντίδρασης υπάρχει παντού. Όσο υπάρχουν άμυαλοι που στο όνομα του διεθνισμού και της παγκόσμιας συναδέλφωσης πολεμούν την έννοια του έθνους και κατάντησαν να μισούν την ίδια τους τη χώρα, τόσο θα υπάρχουν τραμπούκοι που κυνηγώντας ξένους νομίζουν ότι προσφέρουν κάτι. Ο φασισμός δυστυχώς στην Ελλάδα δεν είναι μόνο μαύρος, αφορά και την άλλη άκρη. Η θεωρία των δύο άκρων αν και διατυπώθηκε από τους ανεκδιήγητους που μας άφησαν τη γωνιά, ισχύει και όσο την παραβλέπουμε δεν γίνεται τίποτα.
Συμφωνώ, η ΧΑ ουσιαστικά έγινε αυτό που είναι σήμερα όταν έγιναν τα αίσχη του Δεκεμβρίου 2008. Η ακροαριστερή βία δημιούργησε το αντίπαλο δέος-τέρας.
Ωραία δικαιολογία για τους ψηφοφόρους της χ.α. Ωραία και η θεωρία των δύο άκρων ως σχήμα σε χαρτί για να περιγράψει μία κατάσταση: αφού υπάρχει αυτό, υπάρχει και το αντίθετο του. Χαίρω πολύ, Χαιρόπουλος. Αλλά δεν εξηγεί κάτι επί της ουσίας. Η άνοδος της ακροδεξιάς εκτός του ότι δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα, δεν είναι και τόσο απλό. Είναι πολύπλοκο, όπως είναι τόσο η κοινωνική πραγματικότητα όσο και η ανθρώπινη ύπαρξη. Το ζήτημα χρειάζεται διεπιστημονική διερεύνηση. Όπως και γίνεται. Δεν μπορούμε τόσο απλά, λοιπόν, να εστιάζουμε σε μία (επιφανειακή κατά τη γνώμη μου) όψη του προβλήματος και να αγνοούμε όλες τις άλλες, πόσο μάλλον να μην μπαίνουμε στον κόπο της σύνθεσης. Είναι πολύ πολυντικάντικο αυτό και δεν βγάζει πουθενά.
Αφού η φάση είναι δράση - αντίδραση, θα μπορούσα κι εγώ να ισχυριστώ ότι η άκρατη πατριδοκαπηλεία και ο "πατριωτισμός" με αρνητικό και όχι θετικό πρόσημο (η συνεχής επιβεβαίωση της εθνικής ταυτότητας/ενότητας κυρίως μέσα από την αντίθεση/αντιπαλότητα με τον κατώτερο εχθρό - "είμαι Έλληνας όταν λέω ψόφος στους Αλβανούς" να το πω λαικά -η ελληνικότητα χωρίς θετικές αναφορές), τον λέμε και εθνικισμό, δημιούργησαν ως αντίδραση τον λεγόμενο "εθνομηδενισμό" κ.ο.κ. Δεν καταλήγει κάπου όλο αυτό. Είναι απλά μία στενή περιγραφή/ καταγραφή της πραγματικότητας υπό το μεμονωμένο πρίσμα της δράσης - αντίδρασης. Η οποία μάλιστα δεν ισχύει για όλους φυσικά, αλλά για κάποιους. Λειπούν πολλά κομμάτια από το παζλ. Αυτό προσπαθούν να συμπληρώσουν και οι άνθρωποι στο άρθρο και σε κάθε ερευνητική προσπάθεια που γίνεται αναφορικά με την εξήγηση της ακροδεξιάς στην Ελλάδα.
Μπορει οι νεοναζιστες Ελληνες να ειναι λιγοι, ομως οι ακροδεξιοι, φιλοχουντικοι, φιλοβασιλικοι, αντισημιτες, ορθοδοξοι ταλιμπαν, αρχαιολατρες και αλλοι ουγκανοι ειναι ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΟΙ.Οι ψηφοι μοιραζονται σε πολλα κομματα: ΝΔ,ΧΑ,ΛΑΟΣ αλλα και στους ψεκασμενους ελληνες
Το να εισαι αρχαιολατρης και Χριστιανος Ορθοδοξος σε καθηστα και ολα τα υπολοιπα που ειπες συν χρυσαυγιτη; πες μου λιγο γιατι συμφωνα με τα λεγομενα σου οσοι εχουμε καποια διαφορετικα ιδανικα απο τα δικα σου , σεβομενοι ομως τα δικα σου , ειμαστε καραφασισταρια του κερατα και το λιγοτερο που μας αξιζει ειναι ξυλο.Ξερω τωρα οτι θα σκεφτεσαι πως για να τα λεω αυτα χρυση αυγη θα ψηφιζω και θα εχω ξυρισμενο κεφαλι και θα εχω φτασει εως την τριτη δημοτικου και αυτο με το ζορι...
Το θεμα δεν ειναι να εισαι απλα αρχαιολατρης η Χριστιανος, αλλα το να πιστευεις οτι ο αρχαιος ελληνικος πολιτισμος ειναι ανωτερος απο τους αλλους πολιτισμους η οτι η θρησκεια σου ειναι η μοναδικη αληθινη θρησκεια. Το θεμα ειναι απλα να μη θεωρεις τις παραδοσεις σου πιο σημαντικες απ'των αλλων λαων.
Δεν ειπα οτι ολοι οι αρχαιολατρες και οι χριστιανοι ειναι χρυσαυγιτες. Το αντιστροφο συμβαινει. Ο μεσος χρυσαυγιτης ειναι ορθοδοξος και αρχαιολατρης. Νομιζω ειναι απλο δε χρειαζεται περισσοτερη επεξηγηση
Αν εξαιρέσουμε το κομμάτι των "ιδεολογικά" προσκύμενων οπαδών, θεωρώ οτι οι λοιποί είναι οι κοινωνκά αποκλεισμένοι απο το σύχρονο life style, οι μη διαπλεκόμενοι, οι μη έχοντες και κατέχοντες, οι μη πελάτες που αναζητούν να ανήκουν κάπου. Η υποκρισία της πολιτείας και των εκπροσώπων της. Καταπολεμάς το σύμπτωμα όχι την αρρώστια