Πώς γεννήθηκε η αθηναϊκή Ριβιέρα και το όραμα της ελληνικής ντόλτσε βίτα

Πώς γεννήθηκε η αθηναϊκή Ριβιέρα και το όραμα της ελληνικής ντόλτσε βίτα Facebook Twitter
Οι εγκαταστάσεις των Αστεριών στη Γλυφάδα είναι η πρώτη εφαρμογή οργανωμένου λουτρικού και τουριστικού συγκροτήματος στη μεταπολεμική Ελλάδα. Πρόκειται για πρωτοποριακό έργο, πρότυπο για όλες τις μεταγενέστερες αντίστοιχες οργανωμένες πλαζ της χώρας. (Καρτ ποστάλ της εποχής)
8

«Η ΓΛΥΦΑΔΑ ΚΑΙ Η ΒΟΥΛΑ θα γίνουν η νέα Κυανή Ακτή» προβλέπει η «Καθημερινή» τον Σεπτέμβριο του 1954, δημοσιεύοντας τα σχέδια ενός ευρύτερου ρυθμιστικού προγράμματος αναμόρφωσης του λεκανοπεδίου Αθηνών, με αιχμή την αξιοποίηση των ακτών της Αττικής, ένα «όραμα» πολιτικών, επιχειρηματιών και πολεοδόμων ήδη από τη δεκαετία του ’20 (!). Αναβολή στην αναβολή, διαφωνία στη διαφωνία, πολιτική (ή και πολιτειακή) κρίση στην πολιτική κρίση, πόλεμο στον πόλεμο, τα πράγματα θα πάρουν μια σειρά τη δεκαετία του ’50, όταν η αναπτυξιακή μηχανή της χώρας αρχίζει και παίρνει μπροστά, ενώ ταυτόχρονα ανατέλλει το άστρο του Κωνσταντίνου Καραμανλή (αρχικά ως υπουργού Δημοσίων Έργων, στη συνέχεια ως πρωθυπουργού).

Μέχρι τότε, οι τουριστικές υποδομές της χώρας, αλλά και της Αττικής ειδικότερα, ήταν υποτυπώδεις. Το Χίλτον δεν έχει ακόμα χτιστεί, ούτε το Μont Parnes, ενώ είμαστε μακριά και από την εποχή των «Ξενία». Η συγγραφέας του τόμου Ο κόσμος του Εμμανουήλ Βουρέκα (εκδόσεις Μέλισσα) και ερευνήτρια της ελληνικής αρχιτεκτονικής Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη θυμάται στο παραπάνω βιβλίο ποια ήταν η (στενόχωρη) κατάσταση των αθηναϊκών πλαζ πριν από το «θαύμα» που έφεραν τα Αστέρια στη Γλυφάδα, το καλοκαίρι του 1957. «Μια στενόμακρη σειρά καμπίνες, αφρόντιστες, συχνά βρόμικες, κολλημένες στον βράχο της ακτής και μπροστά μια στενή λωρίδα άμμου» σημειώνει η κυρία Αδάμη, φέρνοντας στο μυαλό της την παραλία του Μπάτη στο Παλαιό Φάληρο, που έως τότε θεωρούνταν η καλύτερη πλαζ της Αθήνας.

Πώς γεννήθηκε η αθηναϊκή Ριβιέρα και το όραμα της ελληνικής ντόλτσε βίτα Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από εξώφυλλο του περιοδικού «Εικόνες». Νέοι χορεύουν σε beach bar της Γλυφάδας.

Η «επανάσταση» ξεκινά με την Ακτή Γλυφάδας. Συνεργάτες αρχιτέκτονες, οι Εμμανουήλ Βουρέκας, Αντώνης Γεωργιάδης και Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας. Η διαμόρφωση της ακτής περιλαμβάνει τα αποδυτήρια, ξενοδοχειακό συγκρότημα από bungalows και εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας. Το συγκρότημα των bungalows εξυπηρετείται από δική του είσοδο και από χωριστή, ανεξάρτητη πλαζ. Ένα εστιατόριο-χορευτικό κέντρο τοποθετείται στην άκρη της περιοχής προς την Αθήνα, όσο το δυνατόν πιο μακριά από το ξενοδοχειακό συγκρότημα, ώστε να ενοχλεί ελάχιστα και να μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα. Εκεί θα δώσει η ΧΕΝ τον Ιούλιο του 1957 τον «μεγαλύτερο μεταπολεμικό χορό της Αθήνας». «Το Μόντε Κάρλο στ’ Αστέρια» θα γράψουν οι «Εικόνες». Δύο χιλιάδες άνθρωποι, ο αφρός της καλής αθηναϊκής κοινωνίας. «Ο Σαρωνικός άστραψε από τέχνη, ομορφιά, πλούτο, φήμη και κέφι». Τρία χρόνια μετά τα εγκαίνια της πλαζ της Γλυφάδας, ο φακός των «Εικόνων» φωτογραφίζει την οργανωμένη παραλία γεμάτη κόσμο και ζωή: «Μια πλαζ που θαυμάζουν και ζηλεύουν ακόμα και οι ξένοι. Η Αθήνα παίρνει το θαλασσινό μπάνιο της με άνεση, με χαρά και ευγένεια». Οι εγκαταστάσεις των Αστεριών στη Γλυφάδα είναι η πρώτη εφαρμογή οργανωμένου λουτρικού και τουριστικού συγκροτήματος στη μεταπολεμική Ελλάδα. Πρόκειται για πρωτοποριακό έργο, πρότυπο για όλες τις μεταγενέστερες αντίστοιχες οργανωμένες πλαζ της χώρας. Θα ακολουθήσουν οι παραλίες της Βουλιαγμένης, η Ωκεανίδα, το Καβούρι και πολλές περισσότερες παραλλαγές στην Αττική και σε όλη την Ελλάδα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για το πιστοποιητικό εισόδου της χώρας σε μία νέα εποχή εκσυγχρονισμού και ευημερίας, ύστερα από αλλεπάλληλους πολέμους και καταστροφές. Οι πλαζ της Γλυφάδας και της Βουλιαγμένης αποτυπώνουν ένα κλίμα αισιοδοξίας για το μέλλον και το συναντάμε και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες την ίδια εποχή. Oι περισσότεροι από εμάς δεν το ζήσαμε, αλλά πέρασε στο DNA μας μέσα από τις ελληνικές ταινίες της δεκαετίας του ’60, με τη Μάρθα Καραγιάννη, τον Κώστα Βουτσά και πολλούς άλλους. Η Αθήνα ανακαλύπτει το beach culture και μετά το καλοκαίρι του 1957 τίποτα δεν θα είναι το ίδιο. Οι «Εικόνες» το γνωρίζουν πολύ καλά.

Πώς γεννήθηκε η αθηναϊκή Ριβιέρα και το όραμα της ελληνικής ντόλτσε βίτα Facebook Twitter
Καρτ ποστάλ της εποχής.
Αρχαιολογία & Ιστορία
8

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Guest Editors / Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Το σχέδιο για την εγκαθίδρυση τελεφερίκ εκπλήσσει καθώς φανερώνει μια μεταστροφή του υπουργείου Πολιτισμού από πολιτικές ήπιας παρέμβασης και χαμηλού φωτισμού τις οποίες ακολούθησε για δεκαετίες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επέμβαση που έχει γίνει στον βράχο εδώ και πάνω από δύο αιώνες και ίσως τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ μετά την ανοικοδόμηση των τειχών.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΤΣΩΝΑΣ
Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ού αιώνα;

Χάρη σε ένα κληροδότημα, ιδρύεται στις αρχές του 20ου αιώνα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ένα νοσοκομείο το οποίο στεγάζει την έδρα της Νευροψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Ένα νοσοκομείο του οποίου η σχέση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με τις κοινωνικές μεταβολές στην πόλη και στη χώρα είναι άρρηκτες. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά για την ιστορία του Αιγινητείου με την ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας και η μοντέρνα ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας στη ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Η οπερέτα στην Αθήνα ανθίζει και εξελίσσεται εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων: Βαλκανικοί πόλεμοι, εθνικός διχασμός και αργότερα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η οπερέτα μια διέξοδος για τους Αθηναίους της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη για την ιστορία και τους μεγάλους σταθμούς της αθηναϊκής οπερέτας.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM

σχόλια

5 σχόλια
Συμπληρώνω, γιατί μάλλον δεν έγινα κατανοητός, απλώς, με μία φωτογραφία:"ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ" - ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ για την Αλίκη Βουγιουκλάκη, του Ροβήρου Μανθούλη (ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1976).Περιγράφει ο Ροβήρος Μανθούλης:«Ένα ντοκιμαντέρ για την Αλίκη Βουγιουκλάκη και ό,τι εκείνη, συμβόλιζε εκείνη την εποχή, δημιούργησε ένα τεράστιο πολιτικό πρόβλημα. Ένα στέλεχος της τηλεόρασης και μάλιστα πολύ αγαπημένο πάει και λέει στην πολιτική διεύθυνση ότι θα πέσει η κυβέρνηση με τον σχολιασμό του Κώστα Γεωργουσόπουλου. Και τελικά (το ντοκιμαντέρ) παίχτηκε στη "επόμενη φορά"...».(Σχολιάσμός του Κώστα Γεωργουσόπουλου κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ):«Η καριέρα της Αλίκης Βουγουκλάκη έχει την ίδια ηλικία με την παραλιακή λεωφόρο του Σουνίου, το Hilton, το Mont Parnes, το ξήλωμα του τραμ από την Ιπποκράτους και τα τουριστικά Επιδαύρια. Τις Ξενίες (Xenia Hotels), την αστυφιλία και την "μαγική" μετανάστευση. Καρπός αυτής της κοινωνικής αλλοίωσης είναι η Αλίκη Βουγιουκλάκη. Ενσαρκώνει την μετάβαση από την φουφού στην ηλεκτρική κουζίνα, από την στάνη και την μονοκατοικία στην πολυκατοικία, από το κλαρίνο και το σαντούρι στο μαντολίνο και την φυσαρμόνικα του Μάνου Χατζιδάκι. Δεν είναι επίσης τυχαίο το γεγονός πως η είσοδος της στο θέατρο απεικονίζει την ανάλογη είσοδο στην πολιτική του κ. Καραμανλή. Εκείνος εισέβαλε στην πολιτική σκηνή χωρίς πίσω του οικογενειακή πολιτική παράδοση, γιός αγροτών, ως δυναμικός καρπός μιας φθαρμένης πολιτικής παράταξης. Μετά τον θάνατο του Παπάγου η πολιτική διαδοχή, κανονικά, ανήκε στον κ. Στεφανόπουλο. Εκείνη η ζαβολιά διέσπασε για πρώτη φορά την συντηρητική παράταξη».
Σ'ένα καλοκαιρινό μπαράκι που πήγα φέτος στην Κάρπαθο, στον εξωτερικό τοίχο με μεγάλα γράμματα στην τοπική διάλεκτο, έγραφε : "Εκείνα εφέρα(ν) τούτα", ως αναφορά στην κρίση κλπ. Πηγαίνοντάς το λίγο πιο πίσω, κολλάει με το άρθρο. Οκ με τις υποδομές και το design, αλλά κάπου χάθηκε η μπάλα, και για να βρούμε σήμερα καμιά παραλία της προκοπής πρέπει να φτάσουμε στις άκρες της Ελλάδας :)
Θυμάμαι πολύ καλά τις εγκαταστάσεις της Βουλιαγμένης: τις καμπίνες και τα ντους που άρχιζαν να εκτοξεύουν το νερό όταν πατούσες τη σχάρα στο δάπεδο ακριβώς από κάτω τους, δηλαδή η ροή του νερού ξεκινούσε λόγω του βάρους του λουόμενου (σοφό και οικονογικά ευαίσθητο επίσης). Αν δεν κάνω λάθος οι πέραν της μίας ενότητες καμπίνων+ντους διαφοροποιούνταν χρωματικά (με κόκκινο, μπλε κ.ά, λίγο σαν τις κυλιόμενες σκάλες της Ομόνοιας, τώρα που το σκέπτομαι). Δεν το αντιλαμβανόμουν εκείνα τα χρόνια, αλλά συμφωνώ απόλυτα, ήταν πράγματι εξαιρετικά σχεδιασμένος χώρος.