O Donald, η Deirdre κι εμείς

O Donald, η Deirdre κι εμείς Facebook Twitter
Εικονογράφηση: David Shrigley
9

Με τον Donald γνωριστήκαμε στις αρχές της δεκαετίας του '80 σε συνέδριο στο Καίμπριτζ με γενική θεματολογία την επίπτωση επί της οικονομικής πολιτικής των ρητορικών σχημάτων που χρησιμοποιούν οι θεωρητικοί των Οικονομικών στην προσπάθειά τους να πείσουν για την αξία των θεωριών τους. Ο Donald, ως συγγραφέας του διαχρονικού βιβλίου Η Ρητορική των Οικονομικών (Rhetoric of Economics), θα ήταν ο κεντρικός ομιλητής του συνεδρίου.

Πολύ νεότερός του, εντυπωσιασμένος από τα ακαδημαϊκά του κείμενα (ιδίως της Οικονομικής Ιστορίας), με παραξένεψε το πόσο γρήγορα συμφωνήσαμε σε μία σειρά ζητήματα, δεδομένου ότι εκείνος αντιπροσώπευε τη νεοφιλελεύθερη σχολή του Σικάγο, για την οποία δεν έτρεφα καμία απολύτως συμπάθεια. Στο δείπνο που ακολούθησε μιλούσαμε για ώρες για να καταλάβω τι συνέβαινε: τελικά κατανόησα πως έτρεφα πολύ μεγαλύτερη συμπάθεια για περίεργους, ριζοσπάστες νεοφιλελεύθερους όπως ο Donald παρά για τους ομοϊδεάτες μου αριστερούς, ενώ, παράλληλα, και εκείνος έτρεφε πολύ μεγαλύτερη συμπάθεια για ελευθεριάζοντες αριστερούς όπως εγώ παρά για τους δήθεν νεοφιλελεύθερους της σχολής του, ιδίως εκείνους που αποκτούσαν θέσεις εξουσίας (πανεπιστημιακή, κυβερνητική ή επιχειρηματική).

Πέρασαν τα χρόνια και κάποια στιγμή, στα μέσα της δεκαετίας του '90, έμαθα τα νέα που συγκλόνισαν την αγγλοσαξωνική κοινότητα, ιδίως μεταξύ ημών των απελπιστικά βαρετών οικονομολόγων: ο Donald McCloskey δεν υπήρχε πια. Ζήτω η Deirdre McCloskey! Ναι, ο Donald προέβη σε αλλαγή φύλου. Μέγα το σούσουρο, όπως μπορείτε να φανταστείτε, μεταξύ των συναδέλφων. Μιλώντας προσωπικά, αυτό που με ξάφνιασε ακούγοντας τα νέα ήταν ότι δεν «κόλλαγε» η εικόνα του Donald με κάποιον που βιώνει μία εσωτερική διαφυλική σύγκρουση. Σχεδόν δύο μέτρα ύψος, αρχηγός της ομάδας αμερικανικού ράγκμπι του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (τίτλος τιμής, ελεγχόμενης βαναυσότητας και «ανδροπρέπειας» για τους Αμερικανούς της άρχουσας τάξης), παντρεμένος με την «ωραία της τάξης», πατέρας δύο παιδιών, καθηγητής Οικονομικών και πρόεδρος του τμήματος Οικονομικών ενός εκ των καλύτερων πανεπιστημίων, ήταν ο τελευταίος συνάδελφος που φανταζόμουν ότι θα άλλαζε φύλο. Και μάλιστα στα πενήντα του...
Πάνω από μία δεκαετία πέρασε, από την Αγγλία μετανάστευσα στην Αυστραλία και από εκεί, δώδεκα χρόνια αργότερα, στην Ελλάδα, όταν, κάποια στιγμή, με την ιδιότητα του διευθυντή του Διδακτορικού Προγράμματος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών (γνωστό και ως UADPhilEcon), αποφάσισα να προσκαλέσω την Deirdre να έρθει στην Αθήνα να διδάξει τους φοιτητές μας. Αποδέχτηκε την πρόσκληση αμέσως. Χάρηκα πολύ. Μία μέρα μετά την άφιξή της, πήγαμε μαζί στην Ευριπίδου 14, στον 6ο όροφο, όπου γίνονταν τα μαθήματα του UADPhilEcon. Βγαίνοντας από το ασανσέρ πέσαμε πάνω σε είκοσι, ίσως είκοσι πέντε, φοιτητές που, βεβαίως, ήταν εκεί, δίπλα στη σκάλα, καπνίζοντας αρειμανίως. Τους χαιρέτησε με ένα νεύμα και μπήκαμε όλοι μαζί στη διπλανή αίθουσα, όπου για την επόμενη εβδομάδα θα τους βομβάρδιζε με πέντε τετράωρα (!) μαθήματα. Είκοσι ώρες μαθήματος από τη McCloskey σε μία σύντομη εβδομάδα. Τυχερά παιδιά!

Το πρώτο πράγμα που είπε στους φοιτητές, αφού την προλόγισα, ήταν το εξής: «Καλησπέρα και σας ευχαριστώ που με προσκαλέσατε και που με τιμάτε με την παρουσία σας. Ελπίζω να με τιμήσετε και με την προσοχή σας. Τουλάχιστον ως προς ένα πράγμα, μια συμβουλή που έχω να σας δώσω. Είδα τι κάνατε στον διάδρομο. Λοιπόν, ακούστε αυτό:  Ήταν πιο εύκολο να συμφωνήσω να μου κόψουν τα αρχίδια από το να κόψω το τσιγάρο». Έτσι έσπασε ο πάγος και ξεκίνησε μία σειρά εκπληκτικών μαθημάτων στην Αθήνα από την Deirdre, που είχα γνωρίσει ως Donald στο Καίμπριτζ.

Τις μέρες που ακολούθησαν γνωριστήκαμε πολύ καλύτερα. Ήρθε στο σπίτι μας, όπου ο δεκατετράχρονος Νικόλας μας ενδιαφερόταν πολύ να γνωρίσει, και να συζητήσει, με τον σπουδαίο Αμερικανό καθηγητή που είχε ζήσει το τραύμα και την απελευθέρωση της αλλαγής φύλου. Η Deirdre μάς ανοίχτηκε. Μίλησε στον Νικόλα απίστευτα ανοιχτά. Του εξήγησε ότι, αποφασίζοντας στα πενήντα να γίνει γυναίκα (ξεκινώντας με τη μορφή ενός «χοντροκομμένου» άνδρα), ήξερε ότι δεν θα έχει ποτέ άνδρα σύντροφο. Ότι και θα έχανε τους δικούς της και δεν θα κέρδιζε νέο σύντροφο. Ότι ένα τέτοιο κόστος-βουνό το μόνο που σηματοδοτούσε ήταν η ανάγκη που ένιωθε από οκτώ ετών να μην είναι αγόρι – να της αναγνωρίζουν οι άλλοι το δικαίωμα να νιώθει κορίτσι. Δακρύσαμε όλοι μαζί. Γίναμε φίλοι οικογενειακώς.

Μας είπε για κάτι που συνέβη, ενώ ετοιμαζόταν για την «εγχείρηση» την οποία είχε αναβάλει μία εβδομάδα επειδή θα βραβευόταν σε μέγα επιστημονικό συνέδριο για τη συνεισφορά της στα Οικονομικά και στην Ιστορία. Για το πώς η αστυνομία εισέβαλε στο μεγάλο ξενοδοχείο όπου πραγματοποιούνταν η τιμητική εκδήλωση, την έσυρε από το βήμα, της φόρεσε χειροπέδες μπροστά στο κοινό που την τιμούσε εκείνη τη στιγμή, για να την οδηγήσει στο κρατητήριο και κατόπιν σε φρενοκομείο κατ' εντολήν της αδελφής της – η οποία είχε κάνει χρήση νόμου που επιτρέπει σε συγγενή πρώτου βαθμού μια τέτοια κίνηση, ώστε να εμποδιστεί πράξη εν δυνάμει «αυτοκαταστροφική». Μας μίλησε για τη γενναία μητέρα της που της στάθηκε σε όλες τις δύσκολες στιγμές. Για τον έως και σήμερα αποκλεισμό της από τα εγγόνια της, καθώς τα παιδιά της δεν την αποδέχονται ούτε καν σήμερα ως γυναίκα και γι' αυτό δεν της μιλούν – από το 1995.

Από τότε είμαστε σε συνεχή επικοινωνία. Μας ένωσε και κάτι άλλο, περί το 2009/10: η κοινή πεποίθηση ότι η Ελλάδα αποτελεί το πειραματόζωο για ένα απάνθρωπο μακροοικονομικό πείραμα που είναι καταδικασμένο στην αποτυχία και το οποίο επιτελείται μόνο και μόνο για να κρατηθούν στη ζωή κάποιοι πτωχευμένοι τραπεζίτες. Παρά τις τεράστιες διαφορές μας, όσον αφορά την πολιτική-οικονομική μας θεώρηση (εκείνη ακόμα της σχολής του Σικάγο, εγώ ακόμα ένας περίεργος μαρξιστής), συμφωνούμε απόλυτα σήμερα ότι στην Ελλάδα μπαίνουν οι βάσεις ενός νέου ολοκληρωτισμού (χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να επιβληθεί η παράλογη λογική των μνημονίων και της εγκληματικής ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών).

Πριν από μερικές μέρες έμαθα για τα πογκρόμ εναντίον διαφυλικών και τρανς ατόμων εδώ στη μνημονιακή Ελλάδα. Για την παράνομη σύλληψη της δικηγόρου τους Ηλέκτρας Κούτρα στη Θεσσαλονίκη. Για την παραβίαση βασικών αρχών Δικαίου στο όνομα μιας ρεβανσιστικής στροφής βίας απέναντι στο «διαφορετικό» – κάτι που παρατηρείται κάθε φορά που μια κοινωνία περνά κρίση, είτε στη Γερμανία του '30 είτε στην Ελλάδα σήμερα. Και μου ήρθε στον νου η Deirdre. Η ρήση της ότι «αν είχα πρόβλημα εγώ, ως οικονομολόγος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, να περάσω στο φύλο στο οποίο νιώθω πιο ανθρώπινα, τι ελπίδες έχει κάποιος άλλος, λιγότερο, προνομιούχος;». Θυμήθηκα και τον κοινό μας φόβο για τον νέο ολοκληρωτισμό που διαβλέπαμε εδώ και καιρό. Τον οποίο τώρα πλέον απλώς τον βλέπουμε. Παντού. Γύρω μας.

9

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

4 σχόλια
πολυ μπερδεμενη νιωθω....δεν ξερω αν πρεπει να χειροκροτησω την Deirdre ή να σκεφτώ "τι μαλακιες ειναι αυτες". Αναρωτιεμαι, το ποιος εισαι ως ανθρωπος εχει τοσο πολυ να κανει με το αν εχεις δυο μπαλακια αναμεσα στα ποδια, ή στον θωρακα σου? Εαν μπορεις να φορας φορεμα και μακιγιαζ, αντι για παντελονια και πουκαμισα? Πόσο δοαφορετικος νιωθει δηλαδη απο την στιγμη που εκανε την εγχειρηση? Τί ειναι αυτο που τον/την γαληνεψε? Απο την στιγμη που οπως λεει δεν προκειτε να αποκτησει αντρα συντροφο (το μονο που θα ειχε για μενα καποια λογικη) αξιζε να χασει τα παντα? Και δεν θα μπορουσε να τα φτιαξει με εναν γκει αντρα ως αντρας? Πολλα ειναι που πραγματι δεν μπορω να καταλαβω. Εχω 3 παιδια. Δυο κοριτσια 8 και 7 χρονων, και ενα αγορι 2.5. Κατα τα 99% η συμπεριφορα τους (συγκρινοντας τα στις ιδιες ηλικιες) ειναι πολυ παρομοιες. Εντελως ιδιος ειναι και ο τροπος που τα μεγαλωνω. Το μονο που ειναι ανεξηγητο για μενα, ειναι μια αγαπη του Αχιλλεα για τα αυτοκινητακια, πραγμα που δεν του "φορεθηκε" ποτε, ειχα μονο 2 μικρα αυτοκινητακια απο τα κοριτσια, και απο την πρωτη στιγμη ειχε φαει κολλημα με αυτα, και ετσι μεγαλωσαμε και την συλλογη του. (και να φανταστεις οτι ο αντρας μου σιχαινεται τα αμαξια, δεν ξερει καν πως αναβει η μηχανη (δεν οδηγει)
λυπάμαι, αλλά δεν καταλαβαίνω το σχόλιο σας. Μήπως δεν έχετε κατανοήσει οτι είναι διαφορετική η ταυτότητα φύλου και διαφορετική η σεξουαλική προτίμηση; Διότι όταν δυσφορείς μέσα στο φύλο σου, το να έχεις γενετικά χαρακτηριστικά του δεν είναι λεπτομέρεια. Ισως γι αυτο προείχε για τη γυναίκα αυτή να αλλάξει φύλο από το να έχει μόνιμο σύντροφο. Σε κάθε περίπτωση, η υποστήριξη ανθρώπων που παίρνουν τέτοιες δύσκολες αποφάσεις είναι πολύ σημαντική, πόσο μάλλον όταν οι επιλογές τους δεν επηρρεάζουν στο ελάχιστο τη δική μας ζωή, παρά μόνο θετικά, συνειδητοποιώντας την δυναμη της θέλησης ενός ανθρώπου και αγκαλιάζοντας τη χαρά της τακτοποίησης στο φύλο του.
Πριν από δύο χρόνια ήταν keynote speaker σε ένα συνέδριο το οποίο παρακολούθησα και σε μια απολαυστική συνομιλία που είχαμε όταν της είπα πως ήμουν από την Ελλάδα ανέφερε τη φιλία σας και μίλησε για σας με τα θερμότερα λόγια!
Η Κοινωνικη Κατασκευη του Ανδρισμου – Emmanuel Reynaud «...Η διαιρεση σε αντρες και γυναικες ειναι καθαρα κοινωνικη· αυτο το γεγονος δεν πρεπει να το αποκρυπτουν απο την αντιληψη μας οι βιολογικες διαφορες μεταξυ αρσενικου και θηλυκου. Απο τη στιγμη που ενα παιδι γεννιεται, υπαγεται σε μια κατηγορια φυλου, αναλογα με τα γεννητικα του οργανα… Ολοκληρη η ταυτοτητα του προσωπου αναπτυσσεται στη βαση αυτης της διαφοροποιησης φυλου, και μεσω της ταυτισης με μια κατηγορια· σε τετοιο βαθμο ωστε το επιβεβλημενο καταληγει να θεωρειται φυσικο. Η κατηγοριοποιηση εσωτερικευεται σε τετοιο βαθμο ωστε η αμφισβητηση της ενεχει τον κινδυνο να ερθει κανεις αντιμετωπος με το κενο:―‘‘Αν δεν ειμαι αντρας, τί ειμαι; Ποιός ειμαι;''Ετσι, οταν μιλαμε για το ρολο ‘‘αντρας’’ ή το ρολο ‘‘γυναικα’’, δεν αναφερομαστε σ’ενα ρολο που παιζεται περιστασιακα, σε καποιες στιγμες, αλλα σε ενα κελυφος, ενα οστρακο που το προσωπο εχει πληρως ενσωματωσει. Ενα οστρακο που αναπτυσσεται και στερεοποιειται στη διαρκεια μιας υπαρξης καθοριζομενης απο τις διαφορες των φύλων.…δεν θα βρουμε καμια εξηγηση για την ιεραρχικη διαιρεση των ανθρωπων σε φυλα, επειδη το αλφαβητο της πατριαρχικης ιδεολογιας ειναι ακριβως να εμφανιζει αυτη τη διαιρεση ως βιολογικη, φυσικη, ή καθορισμενη εκ θεου……απο την αλλη, αποκτουμε καλυτερη εικονα της πατριαρχικης λογικης, εξεταζοντας την εξελιξη της απο τη διαιρεση σε φυλα στην ιδιοποιηση-πραγμοποιηση των γυναικων και στον πολεμο για κυριαρχια μεταξυ των ανδρων…» EMMANUEL REYNAUD – HOLY VIRILITY. The Social Construction of Masculinity – http://is.gd/00870*https://equalityfiles.wordpress.com*
Ανοησίες ανθρώπων που δεν καταλαβαίνουν βασική βιολογία και γενετική. Εδώ και χρόνια το λέω -και στο Πανεπιστημιο- ότι οι βασικές θετικές επιστήμες πρέπει να γίνουν υποχρεωτικά μαθήματα στο α' έτος των ανθρωπιστικών σχολών. Μπας και κοπούν οι αερολογίες. Λίγο.
Χωρίς τις αερολογίες, ακόμα θα γίνονταν μεταμοσχεύσεις όρχεων σε ομοφυλοφίλους και ορμονοθεραπείες. Ποιά η νόσος; Ποιές οι ανάγκες του "θεραπευόμενου" ; Να μην τις μπερδεύουμε με τις απαιτήσεις της οικογένειας και της κοινωνίας. Ποιές οι αποδεκτές ανεπιθύμητες ενέργειες, κατά τη θεραπεία. Μήπως το "μέχρι θανάτου" που είπε πρόσφατα ο Μητροπολίτης Πειραιώς; Ποιό το αποτέλεσμα, η έκβαση, τελικά, ως προς την ποιότητα ζωής (αν επιβιώσεις), σε σύγκριση με την ποιότητα ζωής σε μια πιο ανεκτική κοινωνία, που αρνείται να γίνει, ώστε να ζεις όπως θέλεις χωρίς να βλάπτεις τους άλλο. Και όχι να επικαλούνται ότι "βλάπτονται", επειδή υπάρχεις.Άκουγα σε ένα ντοκυμαντέρ ότι ο Φρόυντ ζήτησε από ΩΡΛ να κάνει μια επέμβαση σε μια γυναίκα (η οποία πέθανε από επιπλοκή) επειδή πίστευε ότι κάποια οσφρητικά αν θυμάμαι καλά ερεθίσματα την οδηγούσαν σε κάτι συνειρμούς κλπ δεν τα μεταφέρω ακτιβώς, αλλά όπως και να έχει σήμερα θα είχε πάει φυλακή. Για να συνέλθουμε λέω εγώ λίγο με την αντίληψη της δικαιοδοσίας που έχουμε επί του άλλου.Οι παντρεμένοι ομοφυλόφιλοι (με άτομο του ίδιου φύλου) πολιτικοί, από τους οποίους οι δικοί μας, που ομνύουν στα πανελόνια τους, δεν είναι αν μη τι άλλο καλύτεροι, οι ανοικτά ομοφυλόφιλοι και τρανσέξουαλ πολιτικοί στην ΕΕ είναι ένδειξη του πόσο λάθος είμαστε εμείς και όχι εκείνοι.Όμως έχω να πω, ότι παρά τις προόδους στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, το ενδιαφέρον για να μπει μια βάση ισονομίας και ισοπολιτείας δεν υπάρχει. Να μη σε ταλαιπωρεί ο κάθε βλάκας. Οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να καταλάβουν, όχι άνευ όρων στηρίζουν μια από τις πιο ομοφοβικές κυβερνήσεις, την Ελληνική. Και αυτό σημαίνει ότι και οι ίδιοι έχουν γραμμένη στην lgbt ατζέντα. Και αυτό πρέπει να το λάβουν υπ' όψη τους οι ψηφοφόροι, είτε είναι lgbt είτε απλά έχουν ψηλά στα ενδιαφέροντά τους την υπόθεση των δικαιωμάτων.
Το ακριβώς ανάποδο πρέπει να γίνει, Gerontas, ώστε να καταρριφθεί ο μύθος του αντικειμενικού παρατηρητή/ερευνητή/επιστήμονα και να μαθαίνουν οι άνθρωποι να συμφιλιώνονται με την αδυναμία ορισμού των πάντων και, εν τέλει, να μη μετατρέπουν την ανάγκη τους για βεβαιότητες σε ιδεολογικά φορτισμένα θέσφατα που καταπιέζουν τους άλλους.