Μισός αιώνας χωρίς τη Σύλβια Πλαθ

Μισός αιώνας χωρίς τη Σύλβια Πλαθ Facebook Twitter
0

Μισός αιώνας χωρίς τη Σύλβια Πλαθ Facebook Twitter
Σύλβια Πλαθ

1. Ζωή. Η Σύλβια Πλαθ γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 1932, στη Βοστόνη. Το 1941, στα δέκα της χρόνια, δημοσιεύεται το πρώτο της ποίημα, στην εφημερίδα «Boston Herald». Από το 1950 αρχίζει να γράφει για περιοδικά και εφημερίδες. Από το 1953 αρχίζει το επικίνδυνο φλερτ της με τον θάνατο: η πρώτη της, από τις πολλές, απόπειρα αυτοκτονίας, με υπνωτικά χάπια.

«Το να πεθαίνεις

είναι μια τέχνη, όπως καθετί. 

Κι εγώ το κάνω εξαιρετικά καλά.

Το κάνω έτσι ώστε να μοιάζει αληθινό. Έχω το χάρισμα μπορείς να πεις»

(«Κυρία Λάζαρος», στον τόμο Άριελ, μτφρ. Ελένη & Κατερίνα Ηλιοπούλου, εκδ. Μελάνι).Το 1956 γνωρίζει τον Άγγλο ποιητή Τεντ Χιουζ, ερωτεύονται και παντρεύονται. Το 1960 κυκλοφορεί η πρώτη της ποιητική συλλογή Ο Κολοσσός και άλλα ποιήματα. Το 1962 χωρίζει, ζει μόνη, γράφει ακατάπαυστα, αλλά η σωματική και ψυχική της υγεία περνάει από δοκιμασίες. Τον Ιανουάριο του 1963 εκδίδεται το μυθιστόρημά της Ο Γυάλινος Κώδων με το ψευδώνυμο Victoria Lucas. «Είδα τη ζωή μου να διακλαδίζεται μπροστά μου σαν την πράσινη συκιά της ιστορίας (…) Είδα τον εαυτό μου να κάθεται καβάλα σ’ ένα κλαδί και να λιμοκτονεί, επειδή δεν μπορούσα να αποφασίσω ποιο από τα σύκα να διαλέξω. Τα ήθελα όλα, μα το να διαλέξω το ένα σήμαινε ότι θα έχανα όλα τα υπόλοιπα» (Ο Γυάλινος Κώδων, μτφρ. Ελένη Ηλιοπούλου, εκδ. Μελάνι, σ. 98). Στις 11 Φεβρουαρίου του 1963 η Πλαθ θα θέσει τέρμα στη ζωή της μέσα στο σπίτι της στο Λονδίνο, βάζοντας το κεφάλι της στον φούρνο του γκαζιού.

2. Ο κυρ-Πανικός. Πεζά κείμενα, διηγήματα, σελίδες από ημερολόγια συνθέτουν αυτό τον τόμο. Όλα υπογράφονται από μία σπουδαία και πρωτότυπη ποιήτρια που διαπνεόταν από μιαν ακαταμάχητη λαχτάρα για δημιουργία. Γι’ αυτό και κυριαρχούνται από σκληρό χιούμορ, από μια απόπειρα εξευμενισμού του φοβερού θεού της τρέλας, του κυρ-Πανικού, από μια κονταρομαχία με τους εφιάλτες, από μια μανία καταγραφής της καθημερινότητας, όπως ακριβώς συμβαίνει και στα ποιήματα της Πλαθ. Οι ημερολογιακές σημειώσεις δείχνουν πώς μια συγγραφέας και ποιήτρια μεταπλάθει την πραγματικότητα, εξωτερική και εσωτερική, πώς την επεξεργάζεται για να τη μετατρέψει σε έργο τέχνης. Ένας περίπατος, η παρατήρηση ενός χειμερινού τοπίου στη χιονισμένη πόλη, ένα πρόγευμα με γάλα, μπέικον, φρυγανισμένο ψωμί, γίνονται η πρώτη ύλη που θα οδηγήσει στη δημιουργία. Μέσα από τα κείμενα αυτού του τόμου γινόμαστε κοινωνοί των τρόπων με τους οποίους εργάζονται οι ποιητές. Εξού και η πολυτιμότητά του.

3. Στυλ. Ο λόγος της Πλαθ είναι λιτός, ποιητικός, κοφτός. Εισάγει απευθείας τον αναγνώστη στο προσωπικό σύμπαν της συγγραφέως, τον καθηλώνει με τον ρυθμό του, τον κερδίζει με τη γυμνότητα της γραφής. Η κάθε λέξη έχει τη σημασία της, τη βαρύτητά της. Πρόκειται για κείμενα πυκνά και μεστά και μπορεί κανείς να τα διαβάσει δυνατά για να νιώσει καλύτερα την ομορφιά της σκληρής μελωδίας τους. Με λόγια τολμηρά και με αλλεπάλληλες εικόνες, άλλοτε καθημερινές και άλλοτε αλλόκοσμες, παράλογες, υπερρεαλιστικές, η Πλαθ ερωτοτροπεί με την τρέλα της σύγχρονης ζωής, πασχίζοντας να την υπερβεί, να την κατανικήσει. Και την κατανίκησε, τελικά, με τη δύναμη του έργου της.

4. Ένα απόσπασμα. «Έτσι, τώρα θα μιλάω κάθε βράδυ. Στον εαυτό μου. Στο φεγγάρι. Θα περπατάω, όπως έκανα απόψε, ζηλεύοντας τη μοναξιά μου, κάτω από το ασημένιο φεγγαρόφωτο, που λάμπει θαυμάσια πάνω στους σωρούς του φρέσκου χιονιού, με τις μυριάδες αντανακλάσεις. Μιλάω στον εαυτό μου, κοιτάζω τα σκοτεινά δέντρα, ευλογημένα ουδέτερα. Τόσο πιο εύκολο από το να αντικρίζω ανθρώπους, από το να πρέπει να δείχνω χαρούμενη, άτρωτη, έξυπνη. Με τις μάσκες κατεβασμένες, περπατάω, μιλώντας στο φεγγάρι, στην ουδέτερη απρόσωπη δύναμη που δεν ακούει, αλλά απλώς αποδέχεται την ύπαρξή μου. Και δεν με κατακεραυνώνει. Πήγα στο μπρούντζινο αγόρι που αγαπώ, σε έναν βαθμό επειδή κανείς δεν νοιάζεται πραγματικά γι’ αυτό, και καθάρισα το χιόνι από το λεπτοκαμωμένο χαμογελαστό του πρόσωπο. Στεκόταν εκεί στο φεγγαρόφωτο, σκοτεινό, με το χιόνι να γράφει τα άκρα του λευκά, στο ημικύκλιο του ιδιωτικού φράχτη, κουβαλώντας το κυματοειδές δελφίνι του, χαμογελώντας ακίνητο, ισορροπώντας σε ένα κατάστικτο πόδι». (Ο κυρ-Πανικος, σ. 312)

Σύλβια Πλαθ

Ο κυρ-Πανικός και η Βίβλος των Ονείρων, και άλλες ιστορίες

Μισός αιώνας χωρίς τη Σύλβια Πλαθ Facebook Twitter

Μτφρ.: Μυρσίνη Γκανά

Εκδόσεις Μελάνι

Σελίδες: 555

Σύλβια Πλαθ

Άριελ

 

Μισός αιώνας χωρίς τη Σύλβια Πλαθ Facebook Twitter

Μτφρ.: Ελένη & Κατερίνα Ηλιοπούλου

Εκδόσεις Μελάνι

Σελίδες: 230

Σύλβια Πλαθ

Ο Γυάλινος Κώδων

 

Μισός αιώνας χωρίς τη Σύλβια Πλαθ Facebook Twitter

 

Μετάφραση: Ελένη Ηλιοπούλου

Εκδόσεις Μελάνι

Σελίδες: 303

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντον Ντελίλο: «Άνθρωπος σε πτώση»

Το πίσω ράφι / «Άνθρωπος σε πτώση»: Το ρεαλιστικό έργο ενός από τους σπουδαιότερους εξερευνητές της μοντέρνας εποχής

Ο πολυβραβευμένος Ντον Ντελίλο γράφει για την ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου και να επικοινωνήσουν, όταν εισπράττουν από την Ιστορία οδύνη, απώλειες και χιλιάδες ερωτηματικά.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Αντώνης Καραμπατζός: Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση

The Book Lovers / Αντώνης Καραμπατζός: «Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον καθηγητή Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνη Καραμπατζό για το πώς το έργο του Τζότζεφ Κόνραντ, του Φίλιπ Ρόθ ή η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη ανοίγουν δρόμους στο συναίσθημα, στις ανθρώπινες σχέσεις και στην ιστορία.
THE LIFO TEAM
Ο θάνατος τής πήγαινε πολύ

Βιβλίο / Κάντι Ντάρλινγκ: Η συγκινητική ιστορία του τρανς ειδώλου και μούσας του Άντι Γουόρχολ

Η Κάντι Ντάρλινγκ προκαλούσε ανέκαθεν συμπάθεια και θαυμασμό, όχι τόσο για τα επιτεύγματά της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, όσο για την ομορφιά και την εύθραυστη αύρα της.
THE LIFO TEAM
Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

The Happy Reader / Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

Η Γενιά Ζ γράφει και διαβάζει, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα. Βιογραφίες, ταξιδιωτικοί οδηγοί και υγεία οδηγούν τους Ευρωπαίους στα βιβλιοπωλεία. Οι γιοι του Μάρκες, Ροδρίγκο και Γκονζάλες, απολογούνται για το δικαίωμά τους στο έργο του πατέρα τους. Εκδοτικό γεγονός, η μετάφραση του πρώτου μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντουιν.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Teatro Grottesco»: Η γοτθική σκηνή της ζοφερής απελπισίας

Βιβλίο / «Teatro Grottesco»: Mια συλλογή σκοτεινών διηγημάτων από έναν μετρ του τρόμου

Κάποιοι ίσως τον γνωρίζουν από την πρώτη (και καλύτερη) σεζόν του «True Detective». Η βουτιά στις πλέον σκοτεινές πτυχές της υπαρξιακής φιλοσοφίας, η άκρως ζοφερή ατμόσφαιρα, η εικονοποιία που φλερτάρει με τη γοτθική αισθητική είναι χαρακτηριστικά του έργου του Τόμας Λιγκότι, η απουσία του οποίου από την ελληνική αγορά είναι τρανταχτή.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΣΑΠΡΑΪ́ΛΗΣ
Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ