Είδα την παράσταση «Ιεροί Άνθρωποι» στο θέατρο Αργώ

Όταν σε καλούν σε θεατρικό με τέτοιον τίτλο, πηγαίνεις μεν, αλλά ανησυχείς λίγο μην τυχόν παγιδευτείς σε κάποιο θρηνητικό μοτίβο «ιερότητας». Ωστόσο, οι μαύρες σκέψεις εξανεμίζονται μόλις ξεκινά η παράσταση, χάρη στην καθαρή ροπή της προς τη σατιρική αυτοϋπονόμευση. Επίσης, σύντομα αποκαλύπτεται ότι ο τίτλος σχετίζεται με όρο του Ρωμαϊκού Δικαίου που προσδιόριζε τα «ανθρώπινα σκουπίδια» της τότε κοινωνίας, που «αποβάλλονταν» στο διάκενο μεταξύ ανθρώπινου και θρησκευτικού νόμου, για να περιθωριοποιηθούν εκεί, μέχρι θανατώσεως, απογυμνωμένα από κάθε ανθρώπινη αξία.

Στη διερώτηση ποιοι παίζουν σήμερα τον ρόλο «ιερών ανθρώπων» το έργο απαντά ευθέως: οι άνδρες που εκφράζουν ομοφυλόφιλη επιθυμία. Πρόκειται για σύγχρονο θεατρικό του Ηλία Μαρούτση με φόρμα παράξενη, επειδή θυμίζει συγκόλληση δύο μονόπρακτων. Όμως, αυτά είναι τόσο σφιχταγκαλιασμένα, λόγω κοινών επιδιώξεων, που δείχνουν σιαμαία.

Εδώ επιτυγχάνεται το αντίθετο: ένα «άνοιγμα» των ερμηνευτών μέσα από μια ποικιλία αποχρώσεων της θηλυκότητας, που είναι όλες τους συναρπαστικά γκροτέσκ, χάρη στο ψιλό κόσκινο της camp αντίληψης των πραγμάτων.

Στο πρώτο, ένας συγγραφέας, τον οποίο ερμηνεύει ο Αντώνης Ιορδάνου, ξεκινά να γράφει ένα βιβλίο-ύμνο στην ετεροκανονικότητα. Χάνει όμως τον έλεγχο των μυθοπλαστικών χαρακτήρων που δημιουργεί. Κι εκείνοι αυτονομούνται και ολοκληρώνονται μέσα από ένα συγκλονιστικό σόου τύπου καμπαρέ, ενώπιον του οποίου οι δημιουργοί της περίφημης κωμωδίας Το κλουβί με τις τρελές θα δάκρυζαν από ευχαρίστηση, συγκίνηση και εποικοδομητική ζήλια. Όμως, εμβρόντητος μπροστά στην απροσδόκητη ανάδυση της απωθημένης επιθυμίας του, ο συγγραφέας σκοτώνει τους χαρακτήρες που δημιούργησε.

Στο δεύτερο σκέλος, ένας νέος ομολογεί σε φίλο του ότι τον ποθεί. Ο φίλος, με όλο το μένος του αιφνιδίως αποτρελαμένου ομοφοβικού, τον σκοτώνει. Και οι δύο ιστορίες συγκινούν, επειδή τα θύματα «σκουπιδοποιούνται» βάναυσα, απάνθρωπα και άδικα. Δεν συγκινούν μόνο όσους έχουν βιώσει ομοφοβική απειλή αλλά και όποιον έχει βασανιστεί από τις αυθαιρεσίες και τις καταχρήσεις κάποιας λυσσαλέας πατριαρχικής φύσης. Οι σκηνές καμπαρέ λειτουργούν αποσυμπιεστικά. Δεν πρέπει να παίζεται κάτι άλλο τόσο camp στην Αθήνα.

Αν κάποιος προσπερνούσε επιπόλαια αυτές τις σκηνές, θα τις περιέγραφε ως drag show, ενώ είναι κάτι πέραν αυτού. Σε ένα drag show υπάρχει πάντα μια τελειοθηρική φαντασιωτική ταύτιση του ερμηνευτή που τον ωθεί να κλειστεί μέσα στην περσόνα που υποδύεται.

Εδώ επιτυγχάνεται το αντίθετο: ένα «άνοιγμα» των ερμηνευτών μέσα από μια ποικιλία αποχρώσεων της θηλυκότητας, που είναι όλες τους συναρπαστικά γκροτέσκ, χάρη στο ψιλό κόσκινο της camp αντίληψης των πραγμάτων. Αναστατώνεσαι επειδή δεν ξέρεις με ποια από αυτές τις αποχρώσεις θα έπρεπε να ξεσηκωθείς περισσότερο. Κι αυτό είναι μια σπουδαία κατάκτηση της σκηνοθέτιδας Esther André Gonzalez και των ηθοποιών Μίλτου Σαμαρά και Κώστα Χατζηδημητρίου.