Όχι τόσο μια σπουδαία ταινία, αν και συναρπαστική αφηγηματικά και άψογη στις ερμηνείες και το τεχνικό της κομμάτι, ο Επαναστάτης χωρίς Αιτία από το 1954 είναι ακρογωνιαίος λίθος του λαϊκού πολιτισμού, βάζοντας στο παιχνίδι της ψυχαγωγίας τους έφηβους με μια ολόδική τους ταινία, αν και γυρισμένη από έναν «μεγάλο» σε ηλικία.

Μαζί με τον Φύλακα στη Σίκαλη και το rock n roll, ο Επαναστάτης χωρίς Αιτία είναι ένα κειμήλιο της μεταπολεμικής απελευθέρωσης μιας γενιάς που δεν είχε σχέση με τους πατεράδες της, μιας γενιάς που λαχταρούσε να αποδεσμευτεί από τα τραύματα και τα συντρίμμια και να γλεντήσει το θυμό με ρυθμό. Από εκεί ξεκίνησε το άρμα της ψυχολογικής εμβάθυνσης στο σινεμά, με πρωτοσύγκελλο το φίλο του Ρέι, τον Καζάν, η επισήμανση πως η νεανική κουλτούρα είναι πλέον ένα θέμα που οι ενήλικοι οφείλουν να πάρουν πιο σοβαρά καθώς επίσης και η ειδωλοποίηση νέων πρωταγωνιστών, με τον Ντιν να αγιάζει μετά το τραγικό δυστύχημα που έκοψε μια εξαιρετικά υποσχόμενη καριέρα στην αρχή της. Η εικόνα του ελέγχθηκε από τα στούντιο αλλά, αντίθετα με τους προκατασκευασμένους μέχρι τότε σταρ, η λατρεία του διαδόθηκε συγχρονικά σε όλον τον κόσμο. Συγκρινόμενος με τοΓίγαντα και το Ανατολικά της Εδέμ, οΕπαναστάτης τού χάρισε το δικαίωμα στην αθανασία, με τον πόνο και το στενό πουκάμισο να ξεχειλίζουν και το στραβό χαμόγελο του μικρού παιδιού να διασκεδάζει τις αβαρίες ενός έφηβου σε μόνιμη νευρική κρίση.