Με τις Ακρότητες η καριέρα του 71χρονου Πολ Σρέιντερ ολοκληρώνει τον κύκλο της: ο σεναριογράφος του Ταξιτζή και σκηνοθέτης του American Gigolo ξεκίνησε ως θεωρητικός του σινεμά, γράφοντας μια πραγματεία για τον Όζου, τον Ντράιερ και τον Μπρεσόν (Transcendental style in film) στα 24 του χρόνια και τώρα, σεβόμενος του μέντορές του, ο πάντα ενδιαφέρων σε ιδέες που σπάνια μετουσιώνονται σε σπουδαίες ταινίες Αμερικανός δημιουργός φτάνει στο αποκορύφωμα της θεματικής και του στυλ του με ένα αυστηρού ύφους, απόλυτης διαύγειας φιλμ, με ήρωα έναν ακόμη «χαμένο» άνδρα, τον πρώην στρατιωτικό εφημέριο Τόλερ, ο οποίος έχει χάσει τον γιο του στον πόλεμο, έχει χωρίσει από τη σύζυγό του και πλέον εργάζεται ως πάστορας σε μια μεταρρυθμιστική εκκλησία.

 

Λιτός και αυτάρκης, λιγομίλητος και εργατικός, σαν μπρεσονικός χαρακτήρας από άλλη εποχή, φαίνεται ικανοποιημένος σε μια επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα που διακόπτεται από την επίσκεψη μιας νέας γυναίκας, της Μέρι. Η Μέρι είναι έγκυος και ανησυχεί γιατί ο σύζυγός της δεν είναι μόνο ακτιβιστής αλλά και αρνητικός στην προοπτική να γίνει γονέας ενός παιδιού σε έναν κόσμο γεμάτο βία και άλυτα προβλήματα.

 

Ο Τόλερ φοβάται πως ο προβληματισμένος άνδρας μπορεί να εμπλακεί ενεργά σε βίαιες πράξεις και βλέπει με εξαιρετική συμπάθεια τη Μέρι, που πάντα διακριτικά δείχνει να αναζητά σε αυτόν μια χείρα βοήθειας και κατανόησης. Ωστόσο, η παραμυθία της εκκλησίας καταρρέει όσο περνά ο καιρός και η ρουτίνα γίνεται δυσβάσταχτη, η υγεία του κλονίζεται και η πίστη του φυλλορροεί.

 

Ο Σρέιντερ δεν κάνει μόνο μια ταινία για την πίστη, την ελπίδα και την ενοχή αλλά ταυτόχρονα ένα σοβαρό και σκεπτόμενο αντιμιλιταριστικό δράμα με ανοιχτές ερωτήσεις για να αποφύγει την ευκολία του διδακτισμού

Αναρωτιέται βουβά αν η ασκητική ζωή δεν ήταν παρά ένα καταφύγιο για την τραγική απώλεια στη ζωή του και όχι ακριβώς ο φυσικός του προορισμός.

 

Ο Σρέιντερ, ένας βέρος Λουθηρανός που εκκλησιάζεται ακόμα τακτικά (για να θαυμάσει την τέλεια δομή της κυριακάτικης λειτουργίας, όπως υποστηρίζει), υπογράφει το πιο μεστό σενάριο του, τοποθετώντας στο επίκεντρο έναν ακόμη αυτοκαταστροφικό άνδρα, όπως ο ζιγκολό Τζούλιαν Κέι, ο Τζέικ ΛαΜότα στο Οργισμένο Είδωλο και, αν το καλοσκεφτούμε, ο Ιησούς στον Τελευταίο Πειρασμό.

 

Προσέχοντας ιδιαίτερα την ιστορία και τις επιπτώσεις της στις Ακρότητες (είχε σοκαριστεί με τις επιθετικές αντιδράσεις στον Πειρασμό του Σκορσέζε, με τον θρησκευόμενο πατέρα του να μετέχει στις διαδηλώσεις εναντίον της ταινίας στο Μισούρι!), ο Σρέιντερ δεν κάνει μόνο μια ταινία για την πίστη, την ελπίδα και την ενοχή αλλά ταυτόχρονα ένα σοβαρό και σκεπτόμενο αντιμιλιταριστικό δράμα με ανοιχτές ερωτήσεις για να αποφύγει την ευκολία του διδακτισμού.

 

Ο Τόλερ βρίσκεται στη μέση δύο οικογενειών: της δικής του, που διαλύθηκε, με δικό του φταίξιμο, όπως του υπαγορεύει η ενοχική ηθική του, και μιας άλλης, που κινδυνεύει άμεσα, για ιδεολογικούς/ιδεαλιστικούς λόγους.

 

Οι διάλογοι του πάστορα με τον προϊστάμενό του είναι ένα πυκνό, επιδεικτικό πινγκ πονγκ της αυθεντικής με την εμπορευματοποιημένη άποψη για την εφαρμογή της θρησκείας στις μέρες μας

Αντί να υποχωρήσει στα συμπονετικά λόγια ενός ευσπλαχνικού πάστορα, υποκύπτει στον ανθρώπινο πειρασμό της παρέμβασης και της δράσης, διότι έχει και μια καταπιεσμένη εκρηκτική πλευρά που περιμένει να αναδυθεί.

 

Εν τω μεταξύ, είναι υπεύθυνος για μια σημαντική για τη μικρή κοινότητα εορταστική τελετή για τον αναπαλαιωμένο ναό που είναι και τουριστικό αξιοθέατο λόγω της ιστορίας του και ο ιερέας του ποιμνίου (ευχάριστη έκπληξη ο κωμικός Cedric the Entertainer στον ρόλο) αναλαμβάνει να παρακολουθεί την πρόοδο της προετοιμασίας και να τον νουθετεί όποτε αντιλαμβάνεται πως ξεστρατίζει από τα καθήκοντα και τη σπαρτιατική απάθεια που επιδείκνυε μέχρι την επίσκεψη της Μέρι και ένα σοβαρό γεγονός που απειλεί να διαταράξει τη νιρβάνα του αλά Ντράγιερ φιλήσυχου χωριού χωρίς διακριτή προσωπικότητα, με την τευτονική εκκλησία να δεσπόζει στο κέντρο του.

 

Οι διάλογοι του πάστορα με τον προϊστάμενό του είναι ένα πυκνό, επιδεικτικό πινγκ πονγκ της αυθεντικής με την εμπορευματοποιημένη άποψη για την εφαρμογή της θρησκείας στις μέρες μας και έρχεται σε αντίθεση με τις γεμάτες συναίσθημα και διακριτικές υπεκφυγές κουβέντες του Τόλερ με τη Μέρι.

 

Κάνοντας μια δημιουργική αναδρομή στα θέματα και τις ιδέες που επικράτησαν στη φιλμογραφία του, ο Σρέιντερ καταλήγει σε ένα ιδιόμορφο sequel του Travis Bickle από τον Ταξιτζή στο πρόσωπο του Τόλερ, εξελίσσοντας τη χριστιανική αποστολή του σε κάτι πιο ελπιδοφόρο και σαφώς λιγότερο ισοπεδωτικό, χωρίς να σπέρνει άμυαλη αισιοδοξία. Ο Ίθαν Χοκ, μακράν, στον ρόλο της καριέρας του.