Κυριάκος Κατζουράκης, Αναφορά στην Γκουέρνικα

Στην έκθεση παρουσιάζονται ζωγραφικά έργα της τελευταίας πενταετίας, ενώ παράλληλα σε προγραμματισμένες ημέρες και ώρες θα προβληθεί η ταινία USSAK, που πραγματεύεται αντίστοιχα θέματα. Το storyboard της ταινίας θα εκτίθεται στην είσοδο του κτιρίου.

Ο ίδιος ο καλλιτέχνης αναφέρει για τη δουλειά του: «Τα τελευταία πέντε χρόνια αποφάσισα να επεξεργαστώ με όλα τα μέσα που διέθετα, ζωγραφική, σινεμά, γράψιμο, τη φόρμα ενός “συνολικού έργου”. Μια “ενότητα της ποικιλίας” που θα περιέχει, όσο μπορώ πιο σφαιρικά, την αντίληψή μου για το τοπίο της ψυχής μας τα τελευταία 10 χρόνια.

Το αποτέλεσμα αυτής της εργασίας είναι τα 50 έργα με τον τίτλο Αναφορά στην Γκουέρνικα και η ταινία USSAK. Στην πραγματικότητα είναι δυο παράλληλες εργασίες, που συγκλίνουν στο στόχο τους.

Τα έργα είναι τοποθετημένα σε ενότητες με αισθητική σχέση και όχι χρονολογικά. Όμως το αρχικό έργο, το τρίπτυχο Guernica 1, είναι το πρώτο που αντικρίζει κάποιος που μπαίνει στην έκθεση. Αυτό το τρίπτυχο έγινε η αφορμή να αρχίσει ο διάλογος με τη θεματική των άλλων έργων της έκθεσης.

Γενικά, δε βρίσκω σωστό και χρήσιμο να εξηγώ σύμβολα και αναφορές που είναι ήδη ζωγραφισμένες, άρα μετουσιωμένες σε κάτι άλλο. Και βρίσκω πιο χρήσιμο να ανακαλύπτει κάποιος με τα δικά του κριτήρια και τις δικές του αναφορές τον ζωγραφικό κόσμο που βλέπει. Φυσικά, έχω τεράστια περιέργεια για το τι αισθάνεται ο άλλος μπροστά στα έργα μου, αλλά είναι υποχρέωσή μου να σέβομαι τον δικό του εσωτερικό χώρο.

Η επαφή με ένα έργο τέχνης δεν είναι στιγμιαία, είναι μέρος του εσωτερικού πλούτου μας, που χρειάζεται “καλή τροφή”, που μας ελευθερώνει από τη σκλαβιά μιας μονοδιάστατης εικόνας του κόσμου. Όλοι έχουμε μέσα μας μια κρυμμένη ποιητική πλευρά, που, όταν την φροντίζουμε, μας φροντίζει.

Από την αρχή που ξεκίνησα τη σειρά Guernica, μελετούσα τη σχέση του Κυβισμού με τους καλλιτέχνες της Ρώσικης Πρωτοπορίας: Ελ Λισσίτσκυ, Καζιμίρ Μάλεβιτς, Τάτλιν, Ροτσένκο, Πόποβα. Μελετούσα τη χρήση των συμβόλων τους και τη σχέση τους με την κοινωνική επανάσταση του ΄17.

Δεν είχα στόχο να επαναλάβω τη χρήση τους, πρώτον γιατί οι κοινωνικές συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές, κυρίως όμως γιατί με ενδιέφερε περισσότερο η “επαναπροσέγγιση” δικών μου επιθυμιών των πρώτων σπουδαστικών μου χρόνων (1963–1968 στην ΑΣΚΤ), τότε που πρωτοαντίκριζα τη βιαιότητα της κυβιστικής ζωγραφικής και με μπέρδευε, με αναστάτωνε, με γέμιζε αντιφάσεις αλλά και σεβασμό στο θάρρος των κυβιστών. Το πιο ενδιαφέρον που ανακάλυψα τότε ήταν η σχέση του Κυβισμού με τους Σουρεαλιστές».

Ο Μάνος Στεφανίδης στον κατάλογο της έκθεσης σημειώνει: «Ο Κυριάκος Κατζουράκης, τα τελευταία χρόνια, τα χρόνια της κρίσης, ζωγραφίζει μια σειρά έργων-σχολίων της Guernica. Μοιάζει αυτό το μυθικό έργο του 1937, που σφραγίζει δραματικά μιαν άλλη περίοδο κρίσης ‒ή καλύτερα φρίκης‒ και που στοιχειώνει έκτοτε την ευρωπαϊκή συνείδηση ως απόλυτο ζωγραφικό τοτέμ, να τυραννάει και τη μνήμη και τη φαντασία του ζωγράφου, θέλοντας να ξαναϋπάρξει αλλιώς...

Η Guernica του Κατζουράκη απλώνεται σε περισσότερες από 40 μικρές και μεγάλες συνθέσεις, αναμοχλεύει τα βασικά σύμβολα της πικασσικής μυθολογίας και αναδεικνύει μια σειρά από καινούρια...».