Έλλη Σολομωνίδου - Μπαλάνου, Ξανά στο Ψυχικό

Η Δημοτική Πινακοθήκη Λέφα στο Ψυχικό θα φιλοξενήσει από τις 10 Δεκεμβρίου και για τρεις περίπου μήνες την έκθεση της γνωστής σκιτσογράφου Έλλης Σολομωνίδου - Μπαλάνου με τίτλο «Ξανά στο Ψυχικό».

Η Έλλη Σολομωνίδου - Μπαλάνου επιστρέφει στο προάστιο όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, με μια μεγάλη αναδρομική έκθεση των ξεχωριστών της σκίτσων με θέματα από το θέατρο, τη μουσική, τον χορό καθώς και σκίτσα επιφανών προσωπικοτήτων.

Η διακεκριμένη σκιτσογράφος αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση εικαστικού καλλιτέχνη για το ελληνικό πολιτιστικό γίγνεσθαι. Ξεκίνησε να σχεδιάζει πριν καν αρχίσει να γράφει. Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής, σκηνογραφίας και ενδυματολογίας στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο Δοξιάδη με δασκάλους, μεταξύ άλλων, τον Μόραλη, τον Τσαρούχη, τον Βασιλείου, τον Βασιλειάδη και τον Τάσσο.

Για κάποια χρόνια εργάστηκε ως μακετίστα, ως σχεδιάστρια και ως μουσική παραγωγός στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ). Ήταν όμως, το 1961 όταν η εκδότρια Ελένη Βλάχου, βλέποντας σχέδιά της, της πρότεινε να εργαστεί στα έντυπά της και να σχεδιάζει σκίτσα που να συνοδεύουν, αντί φωτογραφιών, τις στήλες του πολιτιστικού ρεπορτάζ και κυρίως την κριτικογραφία. Η πρόταση αυτή υπήρξε καθοριστική για τη μετέπειτα επαγγελματική πορεία της και συνακόλουθα τη ζωή της.

Έκτοτε, δουλεύοντας ακαταπαύστως επί πενήντα και πλέον χρόνια, η Έλλη Σολομωνίδου -Μπαλάνου αποτύπωσε στο χαρτί αμέτρητα στιγμιότυπα από την πολιτιστική ζωή της χώρας μας, δημιουργώντας, με τη δική της προσωπική τεχνική, αναρίθμητα σκίτσα.

Τα περισσότερα έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Καθημερινή», παλαιότερα δε και στην εφημερίδα «Μεσημβρινή» και το περιοδικό «Εικόνες», συνοδεύοντας τις κριτικές θεάτρου των Σκουλούδη, Διαμαντόπουλου, Δρομάζου, Λιγνάδη, Βαρβέρη και Παγιατάκη, τις μουσικές κριτικές των Δούνια, Λεωτσάκου, Βασιλειάδη, Ρωμανού και Δοντά και τις κριτικές χορού των Αγγουρίδου και Ρικάκη. Σχέδια της επίσης φιλοξενήθηκαν στη στήλη «Σημειωματάριο» της Ελένης Μπίστικα.

Η έκταση και η πυκνότητα της δουλειάς της στο χρόνο είναι τέτοια που το έργο της στη ουσία αποτελεί την καταγραφή, σε μορφή σκίτσων, μισού αιώνα πολιτιστικής ιστορίας της Ελλάδας, της οποίας η Έλλη Σολομωνίδου - Μπαλάνου υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας.

Τα ασπρόμαυρα σκίτσα της Έλλης Σολομωνίδου - Μπαλάνου είναι λιτά, εντυπωσιακά ακριβή και ιδιαιτέρως περιεκτικά. Αυτό όμως, που τα χαρακτηρίζει και τα διαφοροποιεί από οποιαδήποτε άλλα είναι η έντονη θεατρικότητά τους και η ικανότητα μεταφοράς στο χαρτί, όχι μόνο της σκηνικής πληροφορίας, αλλά κυρίως της ατμόσφαιρας της σκηνής. Τα δύο αυτά στοιχεία καθιστούν τα σκίτσα της πιο ουσιαστικά, πιο ολοκληρωμένα και εντέλει πιο ενδιαφέροντα από τη φωτογραφία και τον ρεαλισμό της.

Ο κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος παρατηρεί πως η Έλλη Σολομωνίδου - Μπαλάνου «βλέπει την κίνηση και αν αναγκάζεται να την παγώνει, δεν την νεκρώνει, όπως ο φακός, αλλά μας υποχρεώνει να τη δούμε ως επόμενη μιας άλλης θέσης και ως προηγούμενη μιας επόμενης δημιουργώντας είναι ιδιότυπο αποτέλεσμα».

Και αυτό το αποτέλεσμα είναι απόλυτα μοναδικό καθώς, μαζί με την ακρίβεια, φέρει παράλληλα την προσωπική καλλιτεχνική της ματιά. Η ματιά αυτή έχει τόση οξυδέρκεια και το πενάκι της τέτοια δεινότητα, ώστε αρκούν λίγες μόνο γραμμές για να μεταφέρουν στο φτηνό χαρτί της εφημερίδας την αίσθηση μιας συναυλίας κάτω από την Ακρόπολη ή μιας θεατρικής παράστασης στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου.

Δεν είναι τυχαίο ότι για την για την Έλλη Σολομωνίδου - Μπαλάνου είχε πει χαρακτηριστικά ο Γιάννης Τσαρούχης ότι «σκιτσάρει όχι για δείξει το ντοκουμέντο ενός γεγονότος, αλλά ένα ντοκουμέντο της ψυχής της».