Η ειδυλλιακή αυτή εικόνα που φέρει τον τίτλο "Η γιορτή του Κινέζου αυτοκράτορα", βγήκε από τα χέρια του Φρανσουά Μπουσέ, ενός εκ των enfants terribles της καλλιτεχνικής σκηνής της Γαλλίας του 18ου αιώνα που σκανδάλιζε με το έργο και το βίο του μέχρι και τους Διαφωτιστές (που μια ροπή στο σκάνδαλο την είχαν αυτά τ'αγόρια). Το σχέδιο αυτό προοριζόταν να γίνει μία από τις ταπισερί που η Γαλλία θα έστελνε ως δώρο στον αυτοκράτορα Τσιανλόνγκ για να στολίσει τα δυτικότροπα παλάτια του. Κατά τον 18ο αι. η κινεζικού στυλ διακόσμηση που ονομαζόταν σινουαζερί (chinoiserie) ήταν στη Δύση η τελευταία λέξη της μόδας. Λίγο νωρίτερα είχαν αναπτυχθεί και οι σχέσεις της Γαλλίας με την Κίνα. Επί ποιας βάσης; Ε, ποιας άλλης; Το πρόσχημα ήταν η θρησκεία αλλά η αιτία ήταν βέβαια το πορτοφόλι καλή ώρα σαν κι μας σήμερα που έχουμε πέσει μέσα στο βαθύ πηγάδι και το βαθύ σκοτάδι αλλά σ'αυτό θα επανέλθουμε αργότερα γιατί τώρα μ'ενδιαφέρει το σχέδιο.
Η ιδεαλιστική απεικόνιση του γιορτινού τραπεζιού του Κινέζου αυτοκράτορα δεν απείχε και πολύ από την πραγματικότητα. Όχι, η κινεζική γαστρονομία της αυτοκρατορικής περιόδου δεν έχει καμία σχέση με ό,τι ξέρουμε στη Δύση σήμερα ή όσα τρομακτικά έως αηδιαστικά είδαμε στην περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων το 2008 εν είδη τουριστικής ατραξιόν. Αν και η ιστορία της κινεζικής γαστρονομίας απλώνεται σε μεγάλη χρονική έκταση πράγμα που σημαίνει ότι διακρίνεται σε φάσεις, οι βάσεις της έχουν τεθεί αρκετά νωρίς και με τον πιο ενδιαφέροντα τρόπο ο γαστρονομικός "κανόνας" της αυτοκρατορικής Κίνας εδράζεται πάνω στις αρχές της πολιτικής φιλοσοφίας, αυτό που στις μέρες μας ονομάζουμε "πολιτική επιστήμη".
Οι κινέζοι είχαν ένα αίσθημα πολιτιστικής ανωτερότητας το οποίο στηριζόταν στη γνώση ότι το δικό τους σύστημα διακυβέρνησης ήταν πολυπλοκότερο και πιο εκλεπτυσμένο από αυτό των γειτονικών τους λαών. Σ'ενα από τα γνωστότερα, ίσως, έργα της κινεζική παράδοσης, το Τάο Τε Τσινγκ που αποδίδεται στον Λάο Τσε υποστηρίζεται πως η "διακυβέρνηση της χώρας είναι σαν το μαγείρεμα μικρών ψαριών", εννοώντας ότι και τα δύο έχουν απόλυτη ανάγκη από φροντίδα και προσοχή. Μάλιστα, οι γνώσεις μαγειρικής αποτελούσαν απαραίτητο προσόν για όποιον επιθυμούσε να διεκδικήσει κάποιο δημόσιο αξίωμα!
Από τους πρώτους που επωφελήθηκαν της μαγειρικής τους δεινότητας για να διεκδικήσουν θέση εξουσίας ήταν ο μυθικός μάγειρας Γι Γιν ο οποίος τη δεύτερη χιλιετία π.Χ έγινε πρωθυπουργός του βασιλιά Τανγκ της δυναστείας των Σανγκ. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Γι Γιν ήταν ένα έκθετο βρέφος στο οποιο οι θετοί του γονείς δίδαξαν τη μαγειρική. Σύντομα απέκτησε τόσο μεγάλη φήμη, που ο βασιλιάς Τανγκ τον κάλεσε σε ακρόαση για να δει έκπληκτος τον Γι Γιν να μετατρέπει όλα τα πολύπλοκα ζητήματα της διακυβέρνησης σ'ενα εντυπωσιακό κατάλογο εδεσμάτων. Δεν παρέλειψε δε να παρομοιάσει το λαό και τα προβλήματά του με την κουζίνα και τη σωστή διακυβέρνησή του με το καλό φαγητό: όπως ένας ταλαντούχος μάγειρας πρέπει να έχει κατανοήσει σε βάθος τη φύση της κάθε γεύσης για να μαγειρέψει ένα καλό φαγητό, έτσι και ο χρηστός ηγεμόνας πρέπει να αναλύσει τα προβλήματα που απασχολούν το λαό του ένα-ένα πριν επιδοθεί σε μια σύνθετη λύση του.
Αιώνες μετά, όταν ο Μάο Τσε Τουνγκ ήρθε στην εξουσία, αφάνισε όλο το αυτοκρατορικό παρελθόν της Κίνας εκτός από τις διδασκαλίες του Λάο Τσε η μυστικιστική φύση των οποίων μπορεί να μην ήταν απόλυτα του γούστου του αλλά έβρισκε σ'αυτή κάποια αξία. Έτσι, επιβίωσε και ο μύθος του μάγειρα-πολιτικού επιστήμονα Γι Γιν και οι θεωρίες περί χρηστής διοίκησής δεν είναι ξένες στους σύγχρονους Κινέζους.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά παρακολουθώντας την οικονομική επικαιροτητα.
Χαζεύοντας χθες στο τουίτερ, έπεσα πάνω σ'ενα τουίτ του καθηγητή Γιάννη Βαρουφάκη που μιλώντας για τον εαυτό του, παρέπεμπε σε άρθρο που έκανε quote δικές του δηλώσεις ως συνέχεια της δικής του θεωρίας για το εθνικό μας δράμα. Ήταν η δεύτερη φορά που άκουγα για το ενδιαφέρον των Κινέζων να επενδύσουν σε ευρωπαϊκά ομόλογα μετά τον Μίκη Θεοδωράκη που πρότεινε να πάρουμε άτοκα δάνεια από τους Κινέζους.
Δεδομένου ότι όλοι συγκλίνουν στο ότι το πρόβλημα της χώρας και της ευρύτερης Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι βασικώς πολιτικό και όχι οικονομικό μήπως αντί για τους οικονομολόγους πρέπει να έρθουμε στα πράγματα εμείς οι μάγειρες; Πολλώ μάλλον δε όσοι εξ ημών, γνωρίζουν τη γαστρονομικοπολιτικές θεωρίες του Γι Γιν και είναι μυημένοι στην κουζίνα της κινεζικής αυτοκρατορικής περιόδου.
Πάντως εγώ για την πατρίδα, θυσία να γίνω και θα πρότεινα και στον πρωθυπουργό που σύμφωνα με τα ρεπορτάζ σκέφτεται να δημιουργήσει κυβέρνηση προσωπικοτήτων, να αφήσει κατά μέρος τους οικονομολόγους και να πειραματιστεί με τους μάγειρες που κι από αυστηρή πειθαρχία γνωρίζουν κι από οικονομία κουζίνας και περιορισμό δαπανών. Γιατί αν η μισή πολιτική λύση βρίσκεται εδώ τότε η άλλη μισή βρίσκεται στις κουζίνες και όχι στα πορτοφόλια της Κίνας, αν υποθέταμε πως υπήρχε ποτέ περίπτωση να είναι πρόθυμα ν'ανοίξουν...
σχόλια