Πορτρέτα μεταναστών που μεταμορφώνονται σαν σε χρονομηχανή
Σύρετε τον άξονα αριστερά-δεξιά ώστε τα φθαρμένα ασπρόμαυρα ντοκουμέντα μεταναστών της νήσου Έλις να γίνουν έγχρωμα φωτογραφικά πορτρέτα με εντυπωσιακές εθνικές φορεσιές.

Οι παρακάτω εικονιζόμενοι είναι μερικοί μόνο, από τα 12 εκατομμύρια οικονομικών μεταναστών που έφτασαν στο νησί Έλις στη Νέα Υόρκη μεταξύ του 1892 και 1954 για να ξεκινήσουν μια καινούργια ζωή στις ΗΠΑ, συχνά ντυμένοι με τη καλύτερη φορεσιά τους. Οι περισσότεροι απ' αυτούς φορούσαν τις τυπικές εθνικές ενδυμασίες τους, όπως μεταξύ άλλων, στρατιωτικές στολές από την Αλβανία, τα χαρακτηριστικά καπέλα από την Ολλανδία και τα ρούχα των ανθρώπων της φυλής Σάμι (των Λαπώνων) από την Αρκτική.

Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν μεταξύ του 1906 και 1914 από τον ερασιτέχνη φωτογράφο Augustus Francis Shermanτο, επικεφαλής του τμήματος μητρώου του νησιού που τότε ήταν ο πιο πολυσύχναστος σταθμός της μετανάστευσης της χώρας. Το 1907 μερικές από τις φωτογραφίες αυτές δημοσιεύθηκαν στο National Geographic.

Ειδικοί στον επιχρωματισμό ασπρόμαυρων εικόνων κατόρθωσαν με μεγάλο κόπο να κάνουν τις εικόνες πιο ρεαλιστικές και ζωντανές με την προσθήκη χρώματος, και χρησιμοποιώντας ιστορικές αναφορές (καρτ ποστάλ εποχής ή χρώματα που χρησιμοποιούσαν μεταγενέστεροι φωτογράφοι) εντόπισαν τα ακριβή χρώματα. Η επιχρωμάτιση μας βοηθάει να φανταστούμε το έντονο μεγαλείο που έφεραν τα συγκεκριμένα ρούχα την εποχή εκείνη. Οι φωτογραφίες αποτελούν μέρος του βιβλίου The Paper Time Machine.

Γυναίκα από τη Λαπωνία 1910

Η Gákti είναι η παραδοσιακή ενδυμασία των Sámi (Λαπώνων), του λαού που κατοικεί στις ακτές της Αρκτικής που επεκτείνονται από τη Βόρεια Νορβηγία ως την χερσόνησο Kola της Ρωσίας. Η φορεσιά που παραδοσιακά φτιαχνόταν από δέρμα τάρανδου και μαλλί - κάποιες φορές χρησιμοποιούσαν επίσης βελούδο και μετάξια- συμπληρώνεται με διακοσμητικά στοιχεία, όπως ζώνες, καρφίτσες και κοσμήματα. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Γυναίκα από το βασίλειο των Ρως, 1906

Η συγκεκριμένη παραδοσιακή φορεσιά αποτελείται από πουκάμισο και μεσοφόρι κατασκευασμένα από λινό και κεντημένο με μοτίβα που βασίζονται σε παραδοσιακά floral. Η αμάνικη ζακέτα είναι κατασκευασμένο από δέρμα προβάτων. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Κοζάκος περ. 1906–1914

Οι Κοζάκοι ήταν ονομαστοί στρατιώτες που τον καιρό που τραβήχτηκε αυτή η φωτογραφία ήταν υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στο στρατό με δικά τους όπλα, άλογα και στολή. Ο κύριος της φωτογραφίας μάλλον κατάγεται από το Ussuri Cossack Host που είχε σαν κύριο χαρακτηριστικό της το καπέλο papakha φτιαγμένο από μαλλί αρνιού και το πράσινο παλτό cherkesska τονισμένο με κίτρινο χρώμα. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Κορίτσι από την Αλσατία-Λωρραίνη, 1906

Χαρακτηριστικό του ντυσίματος των ανύπαντρων γυναικών που κατάγονταν από τη Γερμανόφωνη περιοχή της Αλσατίας (που σήμερα ανήκει στη Γαλλία) ήταν το μεγάλο "σάλι" γύρω από τους ώμους το οποίο λεγόταν schlupfkàpp. Τα διαφορετικά χρώματα του δήλωναν πίστη σε διαφορετικό θρησκευτικό δόγμα: μαύρο για τις προτεστάντισσες και πιο φωτεινά χρώματα για τις καθολικές. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Βοσκός από τη Ρουμανία, 1906

Το κυρίαρχο ένδυμα της φωτογραφίας είναι ο sarică, ο παραδοσιακός μανδύας του βοσκού που είναι κατασκευασμένος από τρεις ή και τέσσερις προβιές ραμμένες από την έξω μεριά, ο οποίος φτάνει μέχρι και κάτω από το γόνατο ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως μαξιλάρι αν ο κάτοχός του κοιμηθεί στους αγρούς. Μάλλον ο συγκεκριμένος μανδύας της φωτογραφίας δεν φτιάχτηκε για να χρησιμοποιηθεί για πρακτικούς λόγους αν κρίνουμε απο τα πολλά διακοσμητικά του στοιχεία. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Γυναίκα από την Ιταλία, 1910

Αυτό το παραδοσιακό φόρεμα είναι μάλλον ένα καθημερινό, μακρύ φόρεμα που καλύπτει ως και τους αστραγάλους. Σάλι και πέπλα συμπληρώνουν την ενδυμασία, ενώ σε ειδικές περιπτώσεις όπως π.χ. ένας γάμος, ενισχύεται με μια ποδιά διακοσμημένη με floral μπροκάρ. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Αγόρι από την Ινδία, 1911

Το τόπι φοριέται στο κεφάλι σε όλη την υποήπειρο της Ινδίας με πολλές περιφερειακές διαφοροποιήσεις και πολιτισμικές αναγνώσεις και είναι ιδιαιτέρως δημοφιλές στις μουσουλμανικές κοινότητες όπου είναι γνωστό με το όνομα taqiyah. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Γυναίκα από τη Γουαδελούπη, 1911

Το περίτεχνο ταρτάν που φοράει στο κεφάλι της η γυναίκα από την Γουαδελούπη έχει τις ρίζες της στον μεσαίωνα, όταν η ανατολική ινδική πόλη του Μαντράς φημιζόταν για τις βιοτεχνίες βαμβακερού υφάσματος. Στην αρχή τα υφάσματα -που κυρίως εξάγονταν- ήταν σκέτα, στη συνέχεια προστέθηκαν ρίγες και με τον καιρό τα σχέδια έγιναν όλο και πιο περίτεχνα. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Αλβανός στρατιώτης, 1910

Το καλπάκι που φοράει ο Αλβανός στρατιώτης της φωτογραφίας είναι γνωστό και ως qeleshe και το σχήμα του καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την περιοχή καταγωγής. Το γιλέκο του γνωστό και ως jelek ή xhamadan διακοσμήθηκε με κεντημένες πλεξούδες από βαμβάκι ή μετάξι ·το χρώμα και η διακόσμηση υποδηλώνει την περιοχή αλλά και την κοινωνική τάξη του ιδιοκτήτη του. Πιθανότα ο στρατιώτης της φωτογραφίας κατάγεται από τις βορειοανατολικές περιοχές της Αλβανίας, αν κρίνουμε από το σχέδιο και το χρώμα της στολής. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Έλληνας Ορθόδοξος ιερέας, 1910

Τα άμφια της ελληνικής Ορθόδοξης εκκλησίας έχουν παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα μέσα στο χρόνο. Σ αυτή τη φωτογραφία, ο ιερέας φοράει ένα ράσο που φτάνει μέχρι τον αστράγαλο πάνω από το οποίο οι κληρικόι φοράνε μερικές φορές ένα αμάνικο είδος ράσου. Το σκληρό κυλινδρικό καπέλο των ορθόδοξων ιερέων ονομάζεται καλιμμαύχι. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Γυναίκα από την Ολλανδία, 1910

Το μεγάλο χαρακτηριστικό καπέλο -το σήμα κατατεθέν της παραδοσιακής Ολλανδικής στολής- ήταν συνήθως φτιαγμένο από λευκό βαμβακερό ή δαντέλα και μερικές φορές ήταν πιο περίτεχνα διακοσμημένο με φτερά. Το υπόλοιπο της φορεσιάς διαφοροποιείται αισθητά ανά περιφέρεια και είναι φτιαγμένο από βαμβακερό, λινό ή μαλλί και διακοσμημένο με κεντημένα floral μοτίβα. Ένα μπούστο με μανίκια καλύπτει το πάνω μισό του σώματος και συνήθως είναι σκουρόχρωμο προκαλώντας αντίθεση με το χρωματιστό χιτώνα όπως φαίνεται και στην φωτογραφία. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Δανός , 1909

Το ντύσιμο των Δανών χαρακτηριζόταν από απλότητα με εξαίρεση τις πιο διακοσμημένες ενδυμασίες για ειδικές περιπτώσεις όπως οι γάμοι και η εκκλησία τις Κυριακές. Όπως συνέβαινε σε όλους τους λαούς πριν την βιομηχανοποίηση τα ρούχα ήταν καθημερινά και φτιάχνονταν από τις γυναίκες ή από επαγγελματίες υφαντές ενώ ήταν συνήθως από μαλλί και λινάρι, υλικά ζεστά αλλά και εύκολο να βρεθούν. Τα κοψίματα και τα μοτίβα είχαν τοπικό χρώμα ενώ ήταν βαμμένα με φυτικά χρώματα. Οι άντρες φόραγαν πολλά πουκάμισα κάτω από τα πανωφόρια τους και η προσθήκη ασημένιων κουμπιών σε αυτά υποδείκνυαν τον πλούτο και την καταγωγή. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Ρουμάνος αυλητής ,1910

Το συγκεκριμένο crojoc που φοράει ο νεαρός – ένα πανωφόρι από δέρμα αρνιού με κεντημένα μανίκια – είναι πολύ πιο απλό από την εκδοχή των βοσκών, κάτι που το έκανε πιο πρακτικό και υποδείκνυε ότι αυτός που το φορούσε ήταν από την εργατική τάξη καθώς δεν είχε διακοσμήσεις ενώ συνοδευόταν από ψάθινο καπέλο. Το γιλέκο, γνωστό ως pieptar, φοριόταν και από άνδρες και από γυναίκες ενώ μικρότερα γιλέκα φτιάχνονταν από δέρμα προβάτου. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Άντρας από την Αλγερία ,1910

Η Αλγερινή ταυτότητα διαμορφώνεται από διάφορες κουλτούρες, την Αραβική, την Αφρικανική και την Μεσογειακή. Το kufiya είναι ένα τετράγωνο ύφασμα διπλωμένο σε τρίγωνο και τοποθετημένο στο κεφάλι με ένα iqual, έναν κυκλίσκο από τρίχες καμήλας. Το καφτάνι έχει φορεθεί από πολλές φυλές και ήταν συνήθως φτιαγμένο από μαλλί, μετάξι ή βαμβάκι - ενώ ο μανδύας, γνωστός ως burnous, ήταν φτιαγμένος από μάλλινο ύφασμα και συνοδευόταν από κουκούλα με χρώματα από λευκό ως σκούρο καφέ, ανάλογα με την περιοχή. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Βαυαρός ,1910

Η παραδοσιακή ενδυμασία των Γερμανών είναι γνωστή ως trachten και όπως πολλών άλλων λαών είχε τοπικές διαφοροποιήσεις. Στις γερμανικές περιοχές των Άλπεων όπως η Βαυαρία, τις δερμάτινες βράκες που είναι γνωστές ως lederhosen τις φορούσαν οι αγρότες ενώ στη σύγχρονη Γερμανία οι περισσότεροι συνδέουν την συγκεκριμένη ενδυμασία με το ετήσιο Oktoberfest. Το γκρι πανωφόρι γνωστό ως trachtenjanker είναι μάλλινο και διακοσμημένο με φιλντισένια κουμπιά και συχνά χρησιμοποιείται από τους κυνηγούς της περιοχής. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org

Γυναίκα από την Νορβηγία, 1906-1914

Το Bunad είναι ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει παραδοσιακές Νορβηγικές φορεσιές που είναι χαρακτηριστικές αν και υπάρχουν πολλές παραλλαγές ανάλογα με την περιοχή, την παράδοση και τα διαθέσιμα υλικά. Στην αγροτική Νορβηγία τα ρούχα φτιάχνονταν στο σπίτι και ήταν συνήθως από μαλλί αν και μετάξι και άλλα εισαγόμενα υλικά ήταν επίσης διαθέσιμα. Οι διακοσμήσεις ήταν πλουμιστές ή πιο απλές ανάλογα με την περιοχή αλλά και το αν η φορεσιά θεωρούταν Κυριακάτικη ή όχι. Στις αγροτικές περιοχές οι γυναίκες κάλυπταν τα μαλλιά τους ως ένδειξη ότι ήταν παντρεμένες. ©Dynamichrome Augustus Francis Sherman / New York Public Library / Dynamichrome / Via digitalcollections.nypl.org