Το 2006-7 η Συρία γνώρισε τη χειρότερη ξηρασία στην καταγεγραμμένη ιστορία. Πολλοί αγρότες χρεοκόπησαν και οι πόλεις της Συρίας γέμισαν από νεαρούς οικονομικούς εσωτερικούς μετανάστες. Αυτοί αποτέλεσαν την εύφλεκτη πρώτη ύλη, που λαμπάδιασε το 2011, όταν σπίθισε η πολιτική -ο ριζοσπαστισμός, τα οικονομικά προβλήματα και η ανάμειξη των ξένων δυνάμεων. Η καταστροφή της Συρίας οφείλεται κυρίως στην κλιματική κρίση. Είναι χαρακτηριστικό πως πολλοί Σύριοι εγκατέλειψαν περιοχές που δεν ήταν ακόμα εμπόλεμες. Σήμερα, πολλοί αρνούνται να επιστρέψουν στα σπίτια τους επικαλούμενοι όχι τον πόλεμο, αλλά τις απάνθρωπες κλιματικές συνθήκες που επικρατούν πια εκεί.
Και η Συρία είναι μόνο το πρελούδιο για το προσφυγικό τσουνάμι θα ακολουθήσει. Σύμφωνα με τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, τα επόμενα τριάντα χρόνια θα εισέρθουν στην Ευρώπη είκοσι εκατομμύρια κλιματικοί πρόσφυγες. Το τρέχον «προσφυγικό» πρόβλημα, που κινδυνεύει να τινάξει στον αέρα την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφορά πέντε με δέκα φορές λιγότερους ανθρώπους!
Τα άγρια ζώα που πιέζονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα είναι πιο ασθενικά, και φιλοξενούν περισσότερα μικρόβια. Οι μικροοργανισμοί που χάνουν τους ξενιστές τους αναζητούν άλλους, που συχνά είμαστε εμείς, οι άνθρωποι.
Οι πανδημίες τύπου COVID-19 συνδέονται κι αυτές με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Εδώ και μερικές δεκαετίες, ο άνθρωπος εισβάλλει σε βιοτόπους της άγριας ζωής για να καλλιεργήσει ζωοτροφές, να τους μετατρέψει σε βοσκοτόπια ή να επεκτείνει πόλεις, να χαράξει δρόμους, να σκάψει ορυχεία κ.λπ. Αυτή είναι η κυριότερη αιτία της εμφάνισης νέων ιών.
Τα άγρια ζώα που πιέζονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα είναι πιο ασθενικά, και φιλοξενούν περισσότερα μικρόβια. Οι μικροοργανισμοί που χάνουν τους ξενιστές τους αναζητούν άλλους, που συχνά είμαστε εμείς, οι άνθρωποι. Η συνύπαρξη ανθρωπίνων κοινοτήτων με βιοτόπους που ήταν άλλοτε απομακρυσμένοι δημιουργεί πολλές ευκαιρίες για μετάδοση ιών ανάμεσα στα ζώα και από αυτά στον άνθρωπο. Σύμφωνα με τις αμερικανικές επιδημιολογικές αρχές, τα τρία τέταρτα των νέων ασθενειών περνάνε στον άνθρωπο από τα ζώα.
Είτε μιλάμε για το προσφυγικό, είτε για την πανδημία, ουσιαστικά συζητάμε πάντοτε για το ίδιο πράγμα: για την ανάγκη μιας νέας σχέσης με το περιβάλλον και τα ζώα. Το δίλημμα που αντιμετωπίζουμε είναι απλό: βιωσιμότητα ή θάνατος. Αυτό που χρειαζόμαστε κυρίως είναι ριζική αλλαγή της σχέσης μας με τα ζώα. Με βιομηχανική κτηνοτροφία και χωρίς φυτοφαγική μετάβαση δεν υπάρχει βιωσιμότητα. Ακόμα κι αν καταργηθούν τα ορυκτά καύσιμα, εάν δεν πάψουμε να βλέπουμε τα ζώα σαν σάκους με πρώτες ύλες, τα παιδιά μας είναι καταδικασμένα να παλέψουν για το ψωμί και τα εγγόνια μας για τη ζωή τους.
Διαβάστε το σχετικό, εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο της Guardian The age of extinction : is our destruction of nature responsible for Covid-19?
___________
Ο Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός. Το βιβλίο του «Πολιτική Φιλοζωία» μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
