«Μπορώ να το γράψω ή θα με σταυρώσουν;»: Η αρθρογραφία απέναντι στην οχλοκρατία των social media

«Μπορώ να το γράψω ή θα με σταυρώσουν;»: Η αρθρογραφία απέναντι στην οχλοκρατία των social media Facebook Twitter
Σε κάποιες περιπτώσεις η καλλιέργεια ακολούθων αποτελεί αυτοσκοπό, αντικαθιστώντας το πραγματικό γράψιμο...
3

Θυμάμαι κατά καιρούς Έλληνες συναδέλφους να διατρανώνουν την πεποίθησή τους ότι στα social media έχουν «άδεια» να γράφουν ό,τι θέλουν –εμπρηστικό, θολωμένο, αγρίως υποκειμενικό–, παρκάροντας τη δημοσιογραφική τους ιδιότητα έξω από το προφίλ και τις προσωπικές τους σελίδες.


Καλώς ή κακώς, όμως, δεν λειτουργεί έτσι ακριβώς το σχετικό πρωτόκολλο αλλά και η σαδομαζοχιστική σχέση ανάμεσα στα μέσα και τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως αποδείχτηκε με την απόλυση της δημοσιογράφου της «Washington Post», η οποία «τέθηκε σε διαθεσιμότητα», επειδή τόλμησε να υπενθυμίσει με ανάρτησή της στο Twitter την πιο μελανή κηλίδα στο βιογραφικό του Κόμπι Μπράιαντ (την καταγγελία βιασμού που τον βάραινε και δεν έφτασε ποτέ στη Δικαιοσύνη), λίγη ώρα μόνο μετά την ανακοίνωση του θανάτου του σούπερ σταρ του NBA.


Μπορεί το timing της ανάρτησης να ήταν αντικειμενικά «πρόωρο» και «άκομψο» (παρότι δεν είναι σαφές το σαβουάρ βιβρ και το χρονοδιάγραμμα περί του θρήνου και του RIP διασήμων στα social – πόσες ώρες ή μέρες μετά είναι ok να αναμοχλεύσει κανείς τα σοβαρά, εν προκειμένω, σκοτεινά σημεία μιας δημοφιλούς ύπαρξης;), ομολογώ όμως ότι σοκαρίστηκα με την απόφαση της μεγάλης και έγκυρης εφημερίδας να ενδώσει στην κατακραυγή του όχλου, όπως εκφράστηκε με τους χιλιάδες τραμπουκισμούς που δέχτηκε η ανάρτηση στο Twitter.

O αρθρογράφος που φοβάται να πει στον κόσμο αυτό που ενδεχομένως ο κόσμος δεν θέλει να ακούσει έχει επιλέξει λάθος δουλειά.


Κατά σύμπτωση, δύο μέρες πριν είχε δημοσιευτεί στο επίσης υψηλού κύρους «Atlantic» ένα βαρυσήμαντο κείμενο του βραβευμένου αρθρογράφου και συγγραφέα Τζορτζ Πάκερ με τίτλο «Οι εχθροί του γραψίματος» («The enemies of writing»), στο οποίο, μεταξύ άλλων σύγχρονων δεινών που υπονομεύουν την ελεύθερη λειτουργία του γραπτού λόγου, τονίζεται ακριβώς αυτός ο ανόσιος και εκβιαστικός δεσμός ανάμεσα στα δημοσιογραφικά μέσα και την οχλοκρατία των social media...

«Οι αρθρογράφοι αντιμετωπίζονται πλέον ως εκπρόσωποι μιας συγκεκριμένης ατζέντας ή κοινότητας. Πριν ξεκινήσουμε να διαβάσουμε ένα βιβλίο ή να κάνουμε κλικ σε ένα άρθρο, το πρώτο που θέλουμε να γνωρίζουμε είναι σε ποια ομάδα ανήκει ο/η συγγραφέας του...»

«Η "επίδραση" κωδικοποιείται πλέον και αριθμητικά μέσω των likes, των retweets και των "φίλων" στα social media. Σταδιακά μαθαίνει κανείς να αποφεύγει να εκφράζει σκέψεις και κρίσεις "ανεπιθύμητες" στην ομάδα όπου εμφανίζεται να ανήκει. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, η καλλιέργεια ακολούθων αποτελεί αυτοσκοπό, αντικαθιστώντας το πραγματικό γράψιμο...»


«Όσο για την ιδέα της αυτόνομης στάσης ενός γραφιά, αυτή δεν θεωρείται πια άξια σεβασμού, ούτε καν επιθυμητή. Σε κάνει να μοιάζεις ύποπτος, αν όχι φαιδρός. Αν δεν έχεις κάποιου είδους κοινότητα από πίσω σου να σε επικροτεί, να εγγυάται για σένα, να προπηλακίζει τους αντιπάλους σου, τότε ποιος είσαι;»


«... Ο φόβος των επικρίσεων, της διαπόμπευσης, της γελοιοποίησης, του εξοστρακισμού. Ο φόβος του να βρεθείς ξαφνικά στη λάθος πλευρά, στην αντίθετη όχθη από την ομάδα με την οποία έχεις συνδεθεί. Η ορθοδοξία που επιβάλλεται από την κοινωνική πίεση μπορεί να είναι πιο ισχυρή από οποιαδήποτε επίσημη ιδεολογία: η δημόσια κατακραυγή έχει πολύ μεγαλύτερο βάρος από την κομματική γραμμή στην εποχή μας...»


Και καταλήγει:

«Ο αρθρογράφος που κουβαλά τον βραχνά της αστυνομίας της σκέψης στο κεφάλι του, που πάντα νιώθει την υποχρέωση να αναρωτηθεί: "Μπορώ να το πω αυτό; Έχω το δικαίωμα; Θα δυσαρεστήσω τους «δικούς» μου; Θα ενισχύσω τους «εχθρούς» μου; Πώς θα αντιδράσει το Twitter;" – ο αρθρογράφος που φοβάται να πει στον κόσμο αυτό που ενδεχομένως ο κόσμος δεν θέλει να ακούσει έχει επιλέξει λάθος δουλειά».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Στήλες
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ντέιβιντ Σουίμερ: «Ο κόσμος αγαπά το Friends επειδή εκτυλίσσεται στην εποχή ακριβώς πριν τα smartphones και τα social media»

TV & Media / Ντέιβιντ Σουίμερ: «Ο κόσμος αγαπά το Friends επειδή εκτυλίσσεται στην εποχή ακριβώς πριν τα smartphones και τα social media»

Μιλώντας στον Guardian, ο 53χρονος ηθοποιός δηλώνει ότι σταμάτησε να τον ενοχλεί η αιώνια σύνδεσή του αποκλειστικά «με έναν ρόλο, με μια σειρά, με ένα είδος, με μια ιδέα».
Δημοσιογράφοι που έγιναν πολιτικοί: μια βλαπτική ιστορία καιροσκοπισμού, δημαγωγίας και ψευδαισθήσεων

Βιβλίο / Δημοσιογράφοι που έγιναν πολιτικοί: μια βλαπτική ιστορία καιροσκοπισμού, δημαγωγίας και ψευδαισθήσεων

Ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Μαξ Βέμπερ «Η Πολιτική ως κάλεσμα και επάγγελμα», το οποίο κατά πολλούς αποτελεί το σημαντικότερο πολιτικό κείμενο του 20ου αιώνα, ίσως διαφωτίζει την συζήτηση στην προεκλογική Ελλάδα για το πλήθος των δημοσιογράφων που είδαν φως και μπήκαν στην επαγγελματική πολιτική.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ