Η κατηγορία του Χάντκε ως «εθνικιστή» είναι ό,τι πιο παράλογο μπορούσε να γράψει κανείς για αυτόν

Η κατηγορία του Χάντκε ως «εθνικιστή» είναι ό,τι πιο παράλογο μπορούσε να γράψει κανείς για αυτόν Facebook Twitter
Ο Πέτερ Χάντκε δέχεται τους δημοσιογράφους στο σπίτι του έξω από το Παρίσι, μετά την αναγγελία ότι του απονεμήθηκε το φετινό βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.
7

Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2019 στον αυστριακό συγγραφέα Πέτερ Χάντκε, προκάλεσε αντιδράσεις και επιθέσεις, όπως ήταν αναμενόμενο, παρότι όλοι παραδέχονται  ότι το έργο του το άξιζε από καιρό. Η αυστριακή συγγραφέας Ελφρίντε Γέλινεκ μάλιστα, η οποία τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2004, δεν δίστασε να παραδεχτεί ότι θα έπρεπε οπωσδήποτε να του το είχαν απονείμει πριν από εκείνη. 

Η «ασυγχώρητη αμαρτία» του Πέτερ Χάντκε είναι ότι τη δεκαετία του ‘90 τόλμησε να διαφοροποιηθεί από την κυρίαρχη νατοϊκή αφήγηση για την υπόθεση της Γιουγκοσλαβίας. Παρότι κατάγεται από τη Γερμανία και τη Σλοβενία, οι οποίες ήταν υπέρ της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και κατά της Σερβίας, εκείνος διαφώνησε με  τον διαμελισμό της πολυεθνικής Γιουγκοσλαβίας, που σχεδίασαν Γερμανία και ΗΠΑ, όπως και με τον βομβαρδισμό της Σερβίας. Αρνήθηκε την «κατασκευασμένη πληροφόρηση», καθώς «το πρώτο θύμα κάθε πολέμου είναι η αλήθεια». Ταξίδεψε στη Γιουγκοσλαβία, είδε, άκουσε, έμαθε, έβγαλε τα δικά του συμπεράσματα και αντιτάχθηκε στη δαιμονοποίηση των Σέρβων. 

 

Ούτε την Σρεμπρένιτσα αρνήθηκε ο Χάντκε, ούτε ισχυρίστηκε ποτέ ότι οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι σκοτώθηκαν μεταξύ τους. Πρόκειται για άλλο ένα ψέμα και το γαλλικό περιοδικό Nouvel Observateur που το έγραψε πρώτο, μηνύθηκε και καταδικάστηκε

Κάθε φορά που το ΝΑΤΟ ή μια μεγάλη δύναμη σχεδιάζουν έναν πόλεμο, ή την εισβολή σε μία χώρα, προετοιμάζουν από πριν την κοινή γνώμη, ώστε αυτή να δικαιολογήσει τις ενέργειες τους. Τα ίδια έγιναν και με τον βομβαρδισμό της Σερβίας, του οποίου προηγήθηκε μία εκστρατεία αντισερβικής υστερίας. 

 

Αυτοί που ενοχλήθηκαν από την παρουσία του Χάντκε στην κηδεία του Μιλόσεβιτς, δεν ενοχλήθηκαν εξίσου από την παρουσία των Κλίντον σε εκδηλώσεις των κοσοβάρων κατηγορούμενων για εγκλήματα πολέμου, Θάτσι και Χαραντινάι, για τους οποίους ακόμα και η Κάρλα ντελ Πόντε (γνωστή για τα αντισερβικά της αισθήματα) έχει αποκαλύψει φρικιαστικές λεπτομέρειες.

 

Αλλά ακόμα κι αν διάλεξε λάθος πλευρά ο Χάντκε και οι Σέρβοι δεν ήταν οι «καλοί», ποιο είναι το πρόβλημα; Δεν είναι δικαίωμα του καθένα στην πολιτισμένη δύση να κάνει τις επιλογές του και να εκφράζεται ελεύθερα; Είναι δυνατόν να υπάρχουν διανοούμενοι, που -σαν άλλοι ιεροεξεταστές- να  ζητούν να οδηγηθεί ένας συγγραφέας στην πυρά για τις απόψεις του;Είναι δυνατόν κάποιοι να υποστηρίζουν ότι δεν έπρεπε να πάρει το Νόμπελ, όχι γιατί δεν το αξίζει ως λογοτέχνης, αλλά επειδή είχε άλλη άποψη από αυτή του ΝΑΤΟ και της Γερμανίας για την Σερβία; 

Ο Χάντκε εκείνη την εποχή, σηκώθηκε από την πολυθρόνα του και ταξίδεψε μέχρι την άλλη άκρη για να  μάθει την αλήθεια. Με τον δύσκολο τρόπο. Γιατί είχε τεράστιο κόστος για την καριέρα του αυτό που έκανε και κανένα όφελος. Τίποτα δεν θα ήταν πιο εύκολο για εκείνον,  από το να καθίσει στις δάφνες του και να σωπάσει. Αρνήθηκε να το κάνει όμως, αδιαφορώντας για το τίμημα. Όλα όσα έγραψε, μεταφέροντας την αλήθεια όπως την βίωσε εκείνος, εξόργισαν όσους καλλιεργούσαν την δαιμονοποίηση των Σέρβων. Γράφτηκαν τότε απίστευτα πράγματα για αυτόν, σχεδόν σε όλα τα διεθνή ΜΜΕ. Μερικά ξεθάφτηκαν τώρα με αφορμή το Νόμπελ και ξαναβγήκαν στη δημοσιότητα. 

 

Ο Guardian έφτασε να γράψει για αυτόν, σε ένα πρόσφατο δημοσίευμα μετά την ανακοίνωση των βραβείων Νόμπελ, ότι «είχε γοητευτεί από τη σλοβένικη κληρονομιά και είχε γίνει ένθερμος εθνικιστής κατά τη διάρκεια του πολέμου στα Βαλκάνια». Εγραψε επίσης  ότι ο Χάντκε «είχε δηλώσει πως οι μουσουλμάνοι του Σαράγιεβο είχαν σκοτωθεί μεταξύ τους και μετά είχαν κατηγορήσει τους Σέρβους» καθώς και ότι «δεν αποδεχόταν τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα». Όλα αυτά χωρίς στοιχειοθέτηση, χωρίς καμία αναφορά σε πηγή, ή έστω παράθεση κάποιας σχετικής δήλωσης του που να αποδεικνύει τους ισχυρισμούς αυτούς. 

 

Η κατηγορία του Χάντκε ως “εθνικιστή” είναι ό,τι πιο παράλογο μπορούσε να γράψει κανείς για αυτόν. Αν ο γερμανοσλοβένος συγγραφέας ήταν όντως εθνικιστής,  θα υπερασπιζόταν φυσικά τον γερμανικό και τον σλοβενικό εθνικισμό και όχι τη «δικαιοσύνη για την Σερβία». Πώς γίνεται να είσαι εθνικιστής και να λες τα αντίθετα από αυτά που λένε οι εθνικιστές; Πέρα από αυτό, ο Χάντκε υπερασπιζόταν με θέρμη την πολυεθνική Γιουγκοσλαβία και ήταν υπέρ της πολυπολιτισμικής γιουγκοσλαβικής κοινωνίας. 

 

Ούτε την Σρεμπρένιτσα αρνήθηκε ο Χάντκε, ούτε ισχυρίστηκε ποτέ ότι οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι σκοτώθηκαν μεταξύ τους. Πρόκειται για άλλο ένα ψέμα και το γαλλικό περιοδικό Nouvel Observateur που το έγραψε πρώτο,μηνύθηκε και καταδικάστηκε  για αυτό  παρότι  συνεχίζουν να το αναπαράγουν πολλά  διεθνή ΜΜΕ μέχρι και σήμερα. 

Στήλες
7

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λυπούμαστε βαθιά που το Νόμπελ Λογοτεχνίας πήγε σε αυτόν τον άνθρωπο»: Συγγραφείς κριτικάρουν τη βράβευση του Πέτερ Χάντκε

Βιβλίο / «Λυπούμαστε βαθιά που το Νόμπελ Λογοτεχνίας πήγε σε αυτόν τον άνθρωπο»: Συγγραφείς κριτικάρουν τη βράβευση του Πέτερ Χάντκε

Ο Σαλμάν Ρούσντι, ο Χάρι Κούνζρου και ο Σλάβοϊ Ζίζεκ αντιδρούν για το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας εξαιτίας της παλαιότερης στήριξης του Πέτερ Χάντκε στο καθεστώς του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς
Το ανθρωποκυνηγητό του Ράτκο Μλάντιτς, του Σφαγέα της Βοσνίας

Διεθνή / Το ανθρωποκυνηγητό του Ράτκο Μλάντιτς, του Σφαγέα της Βοσνίας

Το Εφετείο της Χάγης επιβεβαίωσε την καταδίκη του Σερβοβόσνιου στρατηγού για τη γενοκτονία χιλιάδων αμάχων στη Σρεμπρένιτσα και το Σαράγεβο – τη μεγαλύτερη κτηνωδία στην Ευρώπη μετά τους Ναζί.
IRENE D'ATHENES

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

3 σχόλια
Ο Ε. Hemingway ήταν ένας αλκοολικός μεθύστακας και εγκληματίας πολέμου, που πυροβολούσε στο κεφάλι 18χρονους γερμανούς αιχμαλώτους (δεμένους).Τον πέρασαν από - αμερικάνικο - στρατοδικείο για εγκλήματα πολέμου.Αλλά οι αιχμάλωτοι ήταν γερμανοί (εμείς οι καλοί, εσείς οι κακοί) και πριν τον πόλεμο σκάρωνε μυθιστορήματα που εξυμνούσan τον αμερικάνικο στρατό - οπότε την έβγαλε με "αθώος λόγω αμφιβολιών".Στα χειρόγραφα ημερολόγια του περιγράφει ακριβώς το πόσους δολοφόνησε και πως.Αυτό δεν εμπόδισε την σουηδική ακαδημία να του απονείμει νόμπελ λογοτεχνίας 10 χρόνια μετά την λήξη του πολέμου - για ένα μυθιστόρημα που (προσωπική άποψη) είναι πατάτα.Οποια και να είναι η γνώμη του Handke για τους σέρβους, σωστή ή λάθος, έχει κάθε δικαίωμα να πάρει το νόμπελ. Οτι και να είπε ή έκανε ο Handke, τουλάχιστον δεν πυροβολούσε δεμένους αιχμαλώτους.Από την στιγμή που η σ. ακαδημία απονέμει το βραβείο σε ψυχικά διαταραγμένους μεθύστακες εγκληματίες πολέμου, γιατί όχι και στον (κάθε) Handke?
Κ Σιούτη, ψάξτε πόσες ειδήσεις, κι εδώ στη Lifo, ξεκινάνε με τη λέξη οργή (πχ οργή στο διαδίκτυο, έβαψε τον σκύλο του με σπρέι). Γι' αυτή την εποχή μιλάμε. Εννοείται πως θέλουμε να δούμε συγγραφείς να οδηγούνται στην πυρά. Βρισκόμαστε σε παρακμή. Κι η ευρωπαϊκή κεντροαριστερά, στην οποία ανήκει ο Guardian, δυστυχώς σε παρακμή ακόμη μεγαλύτερη.
Σημερα ειδα δημοσιευση στον Guardian οπου με υπερτιτλο "7 εταιριες ευθυνονται για το 80% των αεριων του θερμοκηπιου στον πλανητη" με υποτιτλο "7 εταιριες ευθυνονται για την παραγωγη του 80% των αντιστοιχων πετρελαιοειδων " φαση Αυριανη η Ελευθερος Τυπος στην καλυτερη...
Όταν οι Εργατικοί του Tony Blair και του Gordon Brown, κατέληξαν στον Jeremy Corbyn, τι να περιμένει κανείς από τις εφημερίδες τους; Ας επενδύει το Κέντρο στο θολό δικαιωματισμό/ αντικαπιταλισμό του και θα δούμε πολλούς Trump ακόμη.
Νομίζω ότι υπάρχει μια απλούστευση τύπου άσπρο-μαύρο στην παραπάνω ανάλυση. Από τη μια μεριά αυτοί που άκριτα δέχονται την αφήγηση του ΝΑΤΟ και από την άλλη αυτοί που κατανοούν τους Σέρβους και δεν πέφτουν θύματα της προπαγάνδας των Αμερικανών. Όμως υπάρχει και μια άλλη οδός.Όσο ενοχλούμαι από την παρουσία του Χάντκε στην κηδεία του Μιλόσεβιτς, άλλο τόσο με ενοχλούν τα κολλητιλίκια του Κλίντον με τον Θάτσι. Ο Χάντκε μπορεί να υπερασπιζόταν με θέρμη την πολυεθνική Γιουγκοσλαβία, αλλά τον τελευταίοι λόγο είχαν αυτοί που απαρτίζαν αυτό το έθνος. Ναι, ο διαμελισμός της Γιουγκοσλαβίας εργαλοποιήθηκε από τις μεγάλες δυνάμεις, αλλά από την άλλη υπάρχει και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, το οποίο αρνήθηκαν να σεβαστούν Σέρβοι. Το να καταδικάζω την εθνοκάθαρση της Σρεμπρένιτσα, δεν με κατατάσσει αυτόματα στους υποστηρικτές του ΝΑΤΟ. Δεν έχουμε κανένα χρέος να διαλέξουμε στρατόπεδο, όπως από ότι φαίνεται έκανε ο Χάντκε. Έχουμε χρέος απέναντι στην αλήθεια και τους ανθρώπους.Φυσικά όλοι ήμαστε ελεύθεροι να εκφράζουμε τις απόψεις μας. Το ίδιο ελεύθεροι ήμαστε και να κριτικάρουμε τις απόψεις των άλλων.
Θα συμφωνήσω μαζί σας. Προσωπικά είμαι κατά αυτής της απλούστευσης άσπρο-μαύρο. Αυτό προσπάθησα να πω. Ισως δεν το κατάφερα. Δεν στηλιτεύω την κριτική στον Χάντκε, την οποία φυσικά και μπορεί να του κάνει ο καθένας και για το έργο του και για τις πολιτικές του απόψεις. Στηλιτεύω την κατασυκόφαντηση του και το λιντσάρισμα που επιχειρήθηκε επειδή πήγε κόντρα στην κυρίαρχη αφήγηση. Και στηλιτεύω και την υποκρισία. Γιατί αν σε ενοχλεί ο Μιλόσεβιτς αλλά όχι ο Ιζετμπέγκοβιτς ή ο Καραντινάι, πρόκειται φυσικά για υποκρισία. Εσείς προφανώς δεν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία. Για την επιλογή στρατοπέδου στους πολέμους, έχει πει ο Ερνεστ Χεμινγουέι αλλά θα συμφωνήσω ότι το χρέος όλων μας είναι απέναντι την αλήθεια και τους ανθρώπους, όπως συμφωνώ και με την κατακλείδα σας.
"Και στηλιτεύω και την υποκρισία."Συμφωνώ απολύτως. Προφανώς κάποιοι από τους επικριτές του Χάντκε δεν δείχνουν καθόλου ευαισθησία σε άλλες περιπτώσεις, αναλόγως με το που αποφάσισε να συνταχθεί ο καθένας τους.