Βαθιά, ελληνική αδιαφορία

Βαθιά, ελληνική αδιαφορία Facebook Twitter
Ανάμεσα στην ασπόνδυλη θεωρία και σε σκόρπιους ακτιβισμούς, θα σπαταλάμε πολύτιμες δυνατότητες. Πάνω απ' όλα, τη δυνατότητα να ζήσουμε καλύτερα σε αυτήν τη χώρα. Εκτός κι αν κάποιοι νεότεροι και πιο υποψιασμένοι αλλάξουν το παιχνίδι και τους κανόνες του.
8

Μία από τις ειδήσεις των ημερών, από αυτές που γίνονται κατεξοχήν viral σχολιασμού, είναι η επιτυχία των καινούργιων iPhone 11 της Apple, συγκεκριμένα το γεγονός ότι μέσα σε μία ημέρα εξαντλήθηκε το στοκ των παραγγελιών. Οι Έλληνες αγοραστές στόχευσαν, λέει, κυρίως τους πιο ακριβούς τύπους, το iPhone 11 Pro (1.229 ευρώ) και το iPhone 11 Pro Max (1.700 ευρώ). Συμπτωματικά, τις ίδιες πάνω-κάτω μέρες είχαμε την κινητοποίηση των μαθητών για το κλίμα με μικρή ελληνική συμμετοχή συγκριτικά, για παράδειγμα, με τις εκατοντάδες χιλιάδες των Ιταλών. Στην ελληνική σκηνή των κινητοποιήσεων εμφανίστηκαν γνωστές αριστερές οργανώσεις και τα λευκά μαλλιά των ανθρώπων του κινηματικού ακτιβισμού, παρότι δεν κατέβηκαν μόνον αυτοί, όπως έσπευσαν να γράψουν χαιρέκακα οι διάφοροι «εχθροί της Γκρέτας» στα social media.


Καλό είναι να στεκόμαστε πιο προσεκτικά σε αυτές τις ειδήσεις. Εύλογα μπορεί να υποθέσει κανείς ότι σε μια χώρα 10 εκατομμυρίων, 10-15.000 εύποροι άνθρωποι έχουν την άνεση για επίζηλα ακριβά gadgets. Μην ξεχνάμε, επίσης, πως σε όλες τις σύγχρονες οικονομίες της αγοράς η κίνηση των επιθυμιών είναι μαζική και σαρωτική, ενώ οι δυνατότητες για την πραγματοποίηση αυτών των επιθυμιών περιορισμένη. Όποιος, ας πούμε, έχει την παραμικρή επαφή με τις ηλικίες των μαθητών, ξέρει ότι σε κάθε αυθεντικό Vans παπούτσι (ή όποια άλλη μάρκα της μόδας) αντιστοιχούν πέντε και δέκα φτηνότερες και προσιτές απομιμήσεις. Στα ηλεκτρονικά δεν ισχύει το ίδιο, αλλά κι εκεί δεν είναι μεγάλος ο αριθμός αυτών που μπορούν να αγοράσουν στην κλίμακα των χιλίων και των δύο χιλιάδων. Με άλλα λόγια, αν ξύσεις κάτω από το εφέ της είδησης για το «ξεπούλημα των πανάκριβων iPhones», δεν υπάρχει κάποια έκπληξη: λίγες χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να κάνουν την επιθυμία τους πραγματικότητα, αν και υπάρχουν πολύ περισσότεροι που τους ακολουθούν ως κατά φαντασίαν followers. Συνέβαινε και παλιότερα με άλλα αντικείμενα κύρους, συμβαίνει και σήμερα.

Αν ξύσεις κάτω από το εφέ της είδησης για το «ξεπούλημα των πανάκριβων iPhones», δεν υπάρχει κάποια έκπληξη: λίγες χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να κάνουν την επιθυμία τους πραγματικότητα, αν και υπάρχουν πολύ περισσότεροι που τους ακολουθούν ως κατά φαντασίαν followers. Συνέβαινε και παλιότερα με άλλα αντικείμενα κύρους, συμβαίνει και σήμερα.


Το δεύτερο, όμως, νέο των ημερών μάλλον σημαίνει περισσότερα. Αν και δεν έδωσε σκανδαλισμένους τίτλους, η ισχνή συμμετοχή στην κινητοποίηση για το κλίμα επιβεβαιώνει αυτό που ξέρουμε από καιρό: τη βαθιά αδιαφορία για τα θέματα του περιβάλλοντος. Ας παραδεχτούμε, πάντως, πως τα τελευταία χρόνια κάτι έχει αλλάξει. Τι έχει αλλάξει όμως; Ένα τμήμα των μορφωμένων μεσοαστικών στρωμάτων, ένα –μικρό– μέρος από τα παιδιά τους και ένας τομέας οικονομικών δραστηριοτήτων στην εναλλακτική αγορά αγαθών και υπηρεσιών δείχνουν να κινούνται αντίστροφα απ' το ρεύμα. Κάτι αλλάζει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ιδίως μέσα από ατομικές στροφές και οικογενειακές επιλογές, συχνά για λόγους υγείας ή στη βάση άλλων θεραπευτικών και κοινωνικών αγωνιών. Ωστόσο, αυτές οι ευαισθησίες, όσο αξιοσημείωτες και διευρυμένες και αν είναι σε σχέση με το παρελθόν, δεν ανατρέπουν τη μεγάλη ελληνική αδιαφορία.

Αλλαγές υπάρχουν, είναι όμως αδύναμες σε σχέση με το κύριο ρεύμα. Τι είναι όμως αυτή η αδιαφορία; Από τι συντίθεται; Δεν πρόκειται απλώς για την υποτίμηση του εκτός οικίας δημόσιου χώρου αλλά για εμφανή αδυναμία να εκτιμήσουμε τον χώρο ζωής, τη φύση και τα κτίσματα, τις επιφάνειες και τα αντικείμενα της καθημερινής χρήσης. Είναι μια ορισμένη απάθεια σε σχέση με τον εξωτερικό υλικό κόσμο και ένα είδος αναισθητοποίησης στα παθήματά του. Θυμίζει εκείνες τις μέρες με τα βουνά των σκουπιδιών και τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εξοικειώνονται και συνηθίζουν – καταφεύγοντας, απλώς, σε μια θεατρική δυσαρέσκεια μπροστά στις κάμερες των τηλεοράσεων. Συχνά η αδιαφορία κρύβεται πίσω από τη θεατρικότητα μιας στιγμιαίας εξέγερσης, που όμως δεν είναι πραγματικό ενδιαφέρον, ούτε αληθινή ενεργοποίηση.

Θα μπορούσε κανείς να αστειευτεί, λέγοντας ότι αυτή η αδιαφορία αποδεικνύει επιτέλους ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε έθνος θεωρητικό και μεταφυσικό: είμαστε συνεπείς «ιδεαλιστές». Συζητούμε, ας πούμε, με ιδιαίτερη άνεση για ιδέες ή παγκόσμια γεωπολιτική, για το Τσερνόμπιλ ή τις ΑΟΖ, για τον Τζορτζ Σόρος και τον Μπορίς Τζόνσον. Δεν αντιλαμβανόμαστε όμως ως σημαντικά το πεζοδρόμιο, το τοιχίο, τις καρέκλες στην αίθουσα διδασκαλίας. Ελάχιστα μας συγκινεί το ερειπωμένο, το παρατημένο, το άθλιο. Από χρόνια φαίνεται να έχουμε αναθέσει τη φροντίδα για τον αισθητό κόσμο και τα πλάσματα της φύσης στους ποιητές. Απωθώντας ως πικρό και δύστηνο το αγροτικό μας παρελθόν, περάσαμε σε μια τυφλή αστική συνθήκη. Δεν είναι έτσι τυχαία η ελληνική αποθέωση του αυτοκινήτου και η σχετική περιθωριοποίηση άλλων μέσων, όπως το ποδήλατο.Στο αυτοκίνητο δεν βλέπεις τον κόσμο στις λεπτομέρειες της σύστασής του. Το πέρασμα είναι γρήγορο ή και όταν ακινητοποιείται ή φρακάρει (μέσα στο μποτιλιάρισμα ή στο σημειωτόν της κίνησης) το μάτι του οδηγού πάλι δεν βλέπει κάτι: απλώς καίγεται από την άγρια σπουδή να ξεκολλήσει. Με άλλα λόγια, το Ι.Χ. αντιστοιχεί περίφημα σε μια αίσθηση ατομικής αυτάρκειας και σε μια αφηρημένη και επιδερμική πρόσληψη του εξωτερικού κόσμου. Έχω την εντύπωση πως αυτές οι δύο στάσεις εξακολουθούν να είναι πάντοτε ισχυρές, ακόμα και αν έχει μεσολαβήσει η κρίση που, υποθετικά, συνέτριψε ορισμένες ψευδαισθήσεις μεγαλείου και μας έφερε όλους πιο κοντά στον πυθμένα των «υλικών προβλημάτων».

Μέρος του ίδιου προβλήματος είναι όμως και η ανέξοδη μετάβαση στη γενίκευση, στις ισοπεδωτικές πολιτικές αφαιρέσεις, και η γνωστή κουβέντα που αναλώνεται σε αφορισμούς αλληλοεξόντωσης στα social media. Δεν είναι τυχαίο που, ενώ αλλού η περιβαλλοντική μέριμνα αρχίζει από τα μικρά, από το μερεμέτισμα και την επισκευή, εδώ πολλές «δράσεις» ξεκινούν κατευθείαν και εξαντλούνται στην καταγγελία του συστήματος, του κέρδους κ.λπ. Όπως και με άλλες μορφές, η γενική κλιμάκωση προηγείται της ουσιαστικής γνωριμίας με το πρόβλημα και της προσπάθειας να βρεθούν λύσεις. Οτιδήποτε χαμηλό και δίχως κοσμοθεωρητικές φιλοδοξίες είτε αφήνεται να μαραθεί είτε γίνεται αντικείμενο περιφρόνησης ως «απολίτικο». Έτσι, επικράτησε η αδιαφορία για τα πρακτικά, για το τρέξιμο και την υλοποίηση. Από τα μεγαλύτερα στα μικρότερα έργα κερδίζει κατά κράτος η αιώνια συζήτηση για θέματα αρχών και προθέσεων, ένας τρύπιος ιδεαλισμός. Η εργασία σε ένα «χαμηλότερο» επίπεδο δεν έχει δόξα, ούτε προσφέρεται για πολιτικές καριέρες, όχι τουλάχιστον με γρήγορο και αναγνωρίσιμο τρόπο.


Θα αντιτείνει κανείς πως στις έρευνες κοινής γνώμης τα θέματα της κλιματικής αλλαγής και τα περιβαλλοντικά αξιολογούνται πλέον ως πολύ σημαντικά. Όπως φαίνεται, επίσης, τα οικολογικά θα γίνουν μήλον της έριδος στην κεντρική πολιτική σκηνή ανάμεσα σε μια αριστερά που ψάχνει τρόπους να προσελκύσει ευαίσθητους νέους και σε μια κυβέρνηση που θέλει να εντάξει το περιβάλλον στην αναπτυξιακή ατζέντα μιας σύγχρονης κεντροδεξιάς. Τα όποια πολιτικά παιχνίδια, όμως, δεν μπορεί να κρύψουν την πικρή αλήθεια. Πολύτιμα πράγματα χάνονται μέσα σε μια θάλασσα δεξιάς καχυποψίας και αριστερού πολιτικαντισμού για τα περιβαλλοντικά. Τι χάνεται; Η ατομική ευθύνη, το πνεύμα του πρακτικού πειραματισμού και η πραγματική μέριμνα για τα «μικρά». Θριαμβεύει ο στομφώδης ανθρωπισμός, οι ρητορικές της Αποκάλυψης και μια ξέφρενη συνωμοσιολογία. Και αυτός ο αντιοικολογικός πρωτογονισμός της βαθιάς Ελλάδας αναπόφευκτα θα γεννήσει οικολογικούς ελιτισμούς και όλο και πιο ανεδαφικούς ριζοσπαστισμούς. Ανάμεσα στην ασπόνδυλη θεωρία και σε σκόρπιους ακτιβισμούς, θα σπαταλάμε πολύτιμες δυνατότητες. Πάνω απ' όλα, τη δυνατότητα να ζήσουμε καλύτερα σε αυτήν τη χώρα. Θα έχουμε, βέβαια, πολύ υλικό να αφηγούμαστε τις ήττες μας, σε αυτό μας προδιαθέτει καλά η λυρική μας πατριδογνωσία. Εκτός κι αν κάποιοι νεότεροι και πιο υποψιασμένοι αλλάξουν το παιχνίδι και τους κανόνες του. Και αγαπήσουν τις λεπτομέρειες της χώρας εξίσου με τα πανοραμικά πλάνα και τις βεβαιότητες με τις οποίες πολιτευτήκαμε έως πρόσφατα.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Στήλες
8

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

6 σχόλια
υπαρχουν δυο ειδων απαντησεις σε αυτο το θεμα η πρωτη εχει να κανει με το θεμα περιβαλλον στο χωρο μας δηλαδη σκουπιδια κλπ πραγμα που εχει να κανει με την μηδενικη παιδεια που υπαρχει σε αυτη την χωρα σε ολα τα επιπεδα. Η δευτερη απαντηση σχετικα με την οικολογια εχει να κανει οχι με μια αδιαφορια αλλα σε μια βαση που λεει οτι κ η οικολογια ειναι μια μπιζνα κ μαλιστα καλυπτωμενη απο διαφορους ανθρωπους η μκο κ εκμεταλευσιμη απο αριστερες -ακροαριστερες ομαδες,θεωρωντας οτι ειναι πολιτικα τερτιπια,βαλτε κ την βολη του μεσου ελληνα κ εχεις το αποτελεσμα. Προσωπικα δεν εχω ιδιαιτερη εμπιστοσυνη σε επιστημονες που την μια τους φταιν τα μοσχαρια την αλλη τα ψαρια κ την παρα αλλη τα κολοκυθακια,κι αυτοι που διαμαρτυρονται αναθεμα αν καποιος ξερει το λογο.
Στην Ελλάδα όποιος μιλήσει για το περιβάλλον βαφτίζεται αυτόματα αριστερός, συριζαίος, αντιεξουσιαστής, κατά της ανάπτυξης, των επενδύσεων κλπ.
'10-15.000 εύποροι άνθρωποι έχουν την άνεση για επίζηλα ακριβά gadgets'Όχι. Υπάρχει και κόσμος που τα αγοράζει με δόσεις και δεν έχει να βάλει ούτε κάρτα. Απο 30e τον μήνα.
Πολύ ωραίο άρθρο, το οποίο θίγει διάφορα ενδιαφέροντα ζητήματα.Θα σταθώ στο θέμα του αυτοκινήτου σε σχέση με το ποδήλατο. Όπως εύστοχα αναφέρεται, στην Ελλάδα έχει γίνει αποθέωση του αυτοκινήτου. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης που είχα την τύχη να γνωρίσω και να ζήσω, εδώ και χρόνια έχει ξεκινήσει η απαξίωση του αυτοκινήτου σαν μέσο μεταφοράς. Στη συνείδηση του κόσμου απλά είσαι κουλ όταν πας στη δουλειά σου με το ποδήλατο και κάφρος όταν ξεκινάς να πας με το τεράστιο ενεργοβόρο SUV και μάλιστα ολομόναχος. Ναι μεν υπάρχουν οι υποδομές και τα κίνητρα να κινηθείς εναλλακτικά, αλλά ακόμα πιο σημαντικό θεωρώ το ότι οι νέες γενιές μεγαλώνουν με αυτή την νοοτροπία και πράττουν ανάλογα.Αντιθέτως στην Ελλάδα το τεράστιο τζιπ είναι πρεστίζ, κοινωνική καταξίωση και οι ποδηλάτες θεωρούνται τρελοί και περιθωριακοί που μας εμποδίζουν να πατήσουμε το γκάζι με την άνεση μας βρε αδερφέ! Ελπίζω κάποτε να ακολουθήσουμε τους υπόλοιπους, έστω και αργοπορημένοι.
Μου θυμίσατε τον υδραυλικό σε επαρχιακή πόλη, που ήρθε να σφίξει μια βάνα που έσταζε - και για λόγους ανώτερης βίας δεν μπορούσαμε εμείς οι ίδιοι να φτιάξουμε -, επιβιβαζόμενος στην ...μαύρη τζιπάρα, με την οποία διήνυσε 1,5 χιλόμετρο για να έρθει.........................Παρεμπιπτόντως, εργασία 2 λεπτά (μετά από άλλα 5 λεπτά ...διαλογισμού για να δείξει την δυσκολία της δουλειάς στους ...άσχετους). Επιθυμητή αμοιβή 30 ευρώ - μαύρα φυσικά - που έπεσε με γκρίνια στα 20. Για την τζιπάρα ρε γαμώτο. Το τελευταίο που είχε στο μυαλό του ήταν το περιβάλλον.
Όταν οι μαθητές σε όλο τον «Δυτικό κόσμο» διαδηλώνουν απευθύνονται στους κυβερνήτες τους και τις κρατικές δομές των αποδεδειγμένα αποτελεσματικών κρατών τους.Γνωρίζουν άριστα πως αν αυτές οι δομές λειτουργήσουν με στόχους οικολογικούς θα έχουν αποτέλεσμα και κάτι θα αλλάξει.Εδώ αυτά δεν ισχύουν. Το ελληνικό κράτος είναι ένα failed – state σε τέτοιου είδους ζητήματα και καθώς φαίνεται το οικολογικό θα χρωματιστεί πολιτικά και μάλλον ανεξίτηλα.Οπότε οποιαδήποτε διαμαρτυρία μοιάζει, από χέρι, χαμένος κόπος παρότι μια οικολογικά συνειδητοποιημένη Ελλάδα θα μπορούσε να προσφέρει αναβαθμισμένο τουριστικό προϊόν.Μην ξεχνάμε πως μιλάμε για τον Έλληνα που θα κάψει το δάσος για να χτίσει το αυθαίρετό του που το Κράτος μετά από λίγο θα νομιμοποιήσει για κάποιο ποσό ενώ το Κράτος προωθεί την οικολογική καταστροφή της Χαλκιδικής για μια αμφιλεγόμενου κέρδους αρπαχτή για τα μάτια μιας καναδέζικης πολυεθνικής.
Πολύ καλή και σφαιρική ανάλυση, εξαιρετικό άρθρο.Σχετικά νε την πώληση των i-phones, είχα αρχικά σκεφτεί να σχολιάσω το θέμα, σε σχέση με το οικονομικό στρίμωγμα που αντιμετωοίζουμε.Μετά σκέφτηκα ότι περίπου 10000 μόνον απέκτησαν το νέο τηλέφωνο και δεν αποτελούσαν "δείγμα" για γενικευμένο σχολιασμό.Ο κ. Σεβαστάκης- πιο σωστός μάλλον -, προσδιορίζει σε 10000-15000 όσους απέκτησαν το νέο τηλέφωνο.Δηλαδή, ανήκουν σε οικογένειες αριθμούσες περίπου 50000 - 75000 άτομα σε πληθυσμό 10 εκατομυρίων. Άρα, το προσπερνάμε.Όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, συμφωνώ με αυτά που επισημαίνει ο κ. Σεβαστάκης.Για μένα, το πιο "πυκνό" απόσπασμα το ακόλουθο :"Από τα μεγαλύτερα στα μικρότερα έργα κερδίζει κατά κράτος η αιώνια συζήτηση για θέματα αρχών και προθέσεων, ένας τρύπιος ιδεαλισμός. Η εργασία σε ένα «χαμηλότερο» επίπεδο δεν έχει δόξα, ούτε προσφέρεται για πολιτικές καριέρες, όχι τουλάχιστον με γρήγορο και αναγνωρίσιμο τρόπο". Πηγή: www.lifo.gr.
"...Η εργασία σε ένα «χαμηλότερο» επίπεδο δεν έχει δόξα..."Σκέφτομαι σαρκάζοντας, πόσοι Έλληνες θα βγάζανε μια σέλφι και θα την ανεβάζανμε στο facebook, δίπλα στις ...γλάστρες του βασιλικού και του γερανιού στο μπαλκόνι τους ; Όχι ότι αυτό θα γινόταν οπωσδήποτε αλλού, αλλά τώρα μιλάμε για εμάς, με αυτή την ιδιαίτερη και υπερβολική "αίσθηση ατομικής αυτάρκειας και με μια αφηρημένη και επιδερμική πρόσληψη του εξωτερικού κόσμου", όπως εύστοχα επισημαίνει ο κ. Σεβαστάκηε.