Μετεκλογικές ιδεοληψίες περί ασφάλειας

Μετεκλογικές ιδεοληψίες περί ασφάλειας Facebook Twitter
Δεν είναι νέο ότι η σύσταση του αυτοτελούς χαρτοφυλακίου Μεταναστευτικής Πολιτικής το 2015 έγινε χωρίς κανέναν πρότερο σχεδιασμό και το αποτέλεσμα ήταν όντως ένας διοικητικός κόλαφος, τα απόνερα του οποίου βιώνουμε ως σήμερα. Φωτο: Eurokinissi
5

Είναι, νομίζω, απαραίτητο, αλλά και εύκολο συνάμα, να στηλιτεύσει κανείς την υπαγωγή των χαρτοφυλακίων αντεγκληματικής και μεταναστευτικής πολιτικής στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Ο πολιτικός συμβολισμός είναι ολέθριος.


Η διαχείριση του μεταναστευτικού από το υπουργείο αυτό σηματοδοτεί την εξ ολοκλήρου αντιμετώπισή του ως ζητήματος «ασφάλειας» και όχι «πληθυσμού», όπως το ξέραμε ως σήμερα. Έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε ότι το 2001 ιδρύεται στο υπουργείο Εσωτερικών η Διεύθυνση Μετανάστευσης, η οποία αναλαμβάνει σταδιακά τις περισσότερες αρμοδιότητες μεταναστευτικής πολιτικής που είχε ως τότε εξ ολοκλήρου η Ελληνική Αστυνομία. Θα χρειαστεί μια κρίσιμη οχταετία προκειμένου η διεύθυνση αυτή να αναβαθμιστεί σε Γενική Γραμματεία Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής –δηλαδή Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής– το 2010. Η λέξη «πληθυσμός» χρησιμοποιείται ολικά –και ορθώς–, καθώς αφορά το σύνολο των ανθρώπων που διαβούν στη χώρα ανεξαρτήτως ιθαγένειας, δηλαδή και τους αλλοδαπούς μετανάστες.

Φυσικά, η ασφάλεια (με την πιο στενή έννοια του όρου) και η δημόσια τάξη είναι κρίσιμοι κρίκοι της αλυσίδας της κοινωνικής συνοχής ενός πληθυσμού, πλην όμως δεν είναι οι μόνοι: η πρόσβαση ή μη πρόσβαση σε μια σειρά από κοινωνικά αγαθά, όπως η εργασία, η εκπαίδευση και η υγεία σηματοδοτούν μια πιο περιεκτική έννοια της ασφάλειας που δεν ταυτίζεται μόνο με το αστυνομικό πηλήκιο. Τέλος, είναι διοικητικά ακατανόητο τα ζητήματα διαμονής και εργασίας –για να μη μιλήσουμε για τη στέγαση– των ανθρώπων να ρυθμίζονται από την αστυνομία.

Η αστυνομία δεν είναι πολιτικά ιδεολογικά ουδέτερο σώμα κι έχει μια εγκατεστημένη κουλτούρα που εύλογα εγείρει πρόσθετες ανησυχίες. Επομένως, η ποιότητα και όχι η «ποσότητα» της αποτελεσματικότητάς της εξαρτάται από τους εκάστοτε πολιτικούς προϊσταμένους. Το θέμα λοιπόν είναι το σε ποια κατεύθυνση θα δουλέψει, σε τι θα είναι αποτελεσματική.


Η υπαγωγή του χαρτοφυλακίου αντεγκληματικής πολιτικής στην Ελληνική Αστυνομία είναι επίσης προδήλως προβληματική ως μήνυμα. Η αντεγκληματική πολιτική είναι –εννοείται– ζήτημα των διωκτικών αρχών, αλλά δεν υπάρχει καμία σώφρων πολιτεία που κάνει αντεγκληματική πολιτική μόνο με τις υπηρεσίες δίωξης. Η έννοια του σωφρονισμού και της εν γένει αντιμετώπισης παραβατικών συμπεριφορών περιλαμβάνει, κατ' αρχάς, και δράσεις που αναλαμβάνει η πολιτεία και η κοινωνία πριν από την τέλεση των εγκλημάτων. Εν συνεχεία, περιλαμβάνει τις αναγκαίες δράσεις του κοινωνικού ελέγχου μετά την τέλεση, και τέλος δράσεις με σκοπό να αποτραπεί η επανάληψη της παραβατικής συμπεριφοράς. Το τρίπτυχο «πρόληψη-καταστολή-επανένταξη» είναι ο κοινότοπος μπούσουλας της αντεγκληματικής πολιτικής και σε αυτό το τρίπτυχο, ο ρόλος της αστυνομίας περιορίζεται εξ αντικειμένου στο «καταστολή».


Τα προηγούμενα είναι, νομίζω, στα όρια του καλοπροαίρετα κοινότοπου, αλλά όχι άνευ αξίας. Ο πολιτικός συμβολισμός της μεταφοράς στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη είναι, ωστόσο, να εμπεδώσει ένα αίσθημα «ασφάλειας» στους πολίτες της χώρας, το οποίο η νυν κυβέρνηση θεωρεί πως είχε πληγεί από τις πολιτικές της προηγούμενης. Είναι λοιπόν επιβεβλημένο να στηλιτεύουμε αυτή τη νεοσυντηρητική πολιτική η οποία παλινορθώνει ένα καθεστώς που οι προηγούμενες κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας από το 2004 ως το 2009 –ακόμα και η κυβέρνηση Σαμαρά– είχε αποδεχθεί ως πολιτικά σωστό και διοικητικά κανονικό.

Μετεκλογικές ιδεοληψίες περί ασφάλειας Facebook Twitter
Το τρίπτυχο «πρόληψη-καταστολή-επανένταξη» είναι ο κοινότοπος μπούσουλας της αντεγκληματικής πολιτικής και σε αυτό το τρίπτυχο, ο ρόλος της αστυνομίας περιορίζεται εξ αντικειμένου στο «καταστολή». Φωτο: Eurokinissi


Πάμε όμως τώρα στα πιο δύσκολα: το αναπόδραστο αντιδημοφιλές ερώτημα, το οποίο δεν βλέπω να τίθεται από μας που –ορθώς ξαναλέω– στηλιτεύουμε την μεταφορά αρμοδιοτήτων στο Προστασίας του Πολίτη είναι το εξής: κι αν τελικώς η αστυνομία τα καταφέρει καλύτερα στη διαχείριση των τόσο ευαίσθητων και περίπλοκων αυτών θεμάτων; Όταν λέω «καλύτερα», εννοώ να στελεχώσει επαρκέστερα τις υπηρεσίες και να ακολουθήσει με υψηλότερη αίσθηση του καθήκοντος την πολιτική της κυβέρνησης – ή, αν μη τι άλλο, να μην την υπονομεύει. Διότι, για όσους γνωρίζουν στοιχειωδώς τα πράγματα, ξέρουν ότι τα προηγούμενα υπήρξαν ανυπέρβλητα προβλήματα.


Εξ αντικειμένου, η αστυνομία δεν είναι πολιτικά ιδεολογικά ουδέτερο σώμα κι έχει μια εγκατεστημένη κουλτούρα που εύλογα εγείρει πρόσθετες ανησυχίες. Επομένως, η ποιότητα και όχι η «ποσότητα» της αποτελεσματικότητάς της εξαρτάται από τους εκάστοτε πολιτικούς προϊσταμένους. Το θέμα λοιπόν είναι το σε ποια κατεύθυνση θα δουλέψει, σε τι θα είναι αποτελεσματική.

Από την άλλη, όσο και να διαμαρτυρόμαστε που η μεταναστευτική και η αντεγκληματική πολιτική φεύγουν από το Εσωτερικών και το Δικαιοσύνης αντίστοιχα, είμαι σίγουρος ότι ουδείς μπορεί να είναι και περήφανος για την ως τώρα κατάσταση στα αντίστοιχα πεδία. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που έγιναν στα Υπουργεία αυτά, η κατάσταση στις ελληνικές φυλακές δεν περιποιεί τιμή στο πολίτευμα μας ενώ το αντίστοιχο συμβαίνει και με τα hot spots που στοιβάζονται οι μετανάστες και πρόσφυγες. Να θυμίσω άλλωστε, ότι τον Ελληνικό Στρατό στη διαχείριση του μεταναστευτικού/προσφυγικού δεν τον έβαλε η Δεξιά, αλλά η Αριστερά με τους Αν. Ελ και όχι μάλιστα εξαιτίας των τελευταίων, αλλά σε μια κίνηση απόγνωσης ενώπιον του τεράστιου διοικητικού φορτίου που το έργο αυτό συνεπάγονταν.

Οι παροικούντες στη Ιερουσαλήμ τέλος γνωρίζουν πως, κατά καιρούς, η αστυνομία έχει αποδειχθεί πολλάκις αποτελεσματικότερη στη διαχείριση του μεταναστευτικού και προσφυγικού, και εννοώ με θετικό τρόπο, σε σχέση με άλλους φορείς του ελληνικού δημοσίου. Τέλος, δεν είναι νέο ότι η σύσταση του αυτοτελούς χαρτοφυλακίου Μεταναστευτικής Πολιτικής το 2015 έγινε χωρίς κανέναν πρότερο σχεδιασμό και το αποτέλεσμα ήταν όντως ένας διοικητικός κόλαφος, τα απόνερα του οποίου βιώνουμε ως σήμερα.

Μετεκλογικές ιδεοληψίες περί ασφάλειας Facebook Twitter
Ο νέος υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο αναπληρωτής υπουργός αρμόδιος για τη μεταναστευτική πολιτική Γιώργος Κουμουτσάκος. Φωτο: Eurokinissi


Αυτά τα λέω διότι η Αριστερά δεν γίνεται να μην λαμβάνει υπόψη της τον παράγοντα «διοικητική αποτελεσματικότητα» (και, επίσης, τον παράγοντα «πραγματικότητα») στην όποια κριτική ασκεί στις νεοσυντηρητικές πολιτικές που σχεδιάζει να υλοποιήσει η νέα κυβέρνηση. Επομένως, για να μπορούμε να κάνουμε πιο πειστική κριτική στους νέους κυβερνητικούς προγραμματισμούς δεν αρκεί να καταγγέλλουμε τον συμβολισμό τους, αλλά χρειάζεται επίσης να λαμβάνεται υπόψη και ο παράγοντας «επιχειρησιακή επάρκεια», τομέας στον οποίο δεν νομίζω ότι η προηγούμενη κυβέρνηση πρώτευσε.


Η σωστή θέση, για μένα, είναι να χτυπηθεί η δεξιά ιδεοληψία με την «ασφάλεια», την ίδια στιγμή που θα αναδεικνύεται τεκμηριωμένα ότι η επιχειρησιακή επάρκεια στην αντεγκληματική πολιτική έχει όριο όταν δεν συνοδεύεται από πολιτικές πρόληψης της παραβατικότητας και επανένταξης των παραβατών και η επάρκεια αυτή θα είναι εντελώς άχρηστη όταν ο πληθυσμός στις φυλακές θα αυξηθεί ραγδαία και θα γίνει ανεξέλεγκτος. Στη μεταναστευτική πολιτική, τέλος και αναλόγως, η όποια «επιχειρησιακή επάρκεια» θα είναι αναλώσιμη (ή και επικίνδυνη σε επιχειρήσεις τύπου «Ξένιος Δίας»), αν εγκαταλειφθεί το σχέδιο της ένταξης των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία και της κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας από τους ανθρώπους που έχουν ριζώσει στη χώρα.


Εν κατακλείδι, το εύκολο είναι να αντιταχθούμε στον πολιτικό συμβολισμό, τη φαντασίωση της ασφάλειας. Είναι σωστό, αλλά λίγο· και επειδή είναι λίγο κινδυνεύει να γίνει λάθος. Για να αντιτασσόμαστε πειστικά σε αυτήν την ιδεοληπτική φαντασίωση πρέπει πάντα να βλέπουμε τις πραγματικότητες, και όχι να ξοδευόμαστε σε ένα λόγο που τις παρακάμπτει, επικαλούμενος τις αρχές του και μόνο. Διότι, σε τελευταία ανάλυση, κι αυτό ιδεοληψία είναι.

* Ο Δημήτρης Χριστόπουλος είναι καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου

 

Στήλες
5

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Θοδωρής Αντωνόπουλος / Για την έκφραση «Επάγγελμα ομοφυλόφιλος»

Αν θεωρήσουμε την ομοφυλοφιλία επάγγελμα, αξιότιμε κ. συνήγορε, τότε σίγουρα αυτό θα πρέπει να ενταχθεί στα βαρέα ανθυγιεινά. Τουλάχιστον για όσο μπορούν να δηλητηριάζουν τον δημόσιο λόγο κακοποιητικές απόψεις, αντιλήψεις και πρακτικές, σαν αυτές που είτε εκφέρετε είτε ενθαρρύνετε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
O βούρκος των ημερών

Στήλες / O βούρκος των ημερών

Σήμερα: Μηνύματα στο αλεξίπτωτο • • • βουλευτική ηπιότητα • • • περιβαλλοντικη καταστροφή στο Ισραήλ • • • δύσκολες μέρες για τον Μακρόν • • • εμβολιαστική ευνοιοκρατία • • • ένας γενναιόδωρος πρώην οδηγός νταλίκας • • • η περιπέτεια της «μυστικής ομιλίας»
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ
Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Τι διαβάζουμε σήμερα: / Το δίλλημα με τον Κουφοντίνα

Σήμερα: Τα Ζεν της Βαϊκάλης • • • νίκη μεγαλοψυχίας • • • η βία δεν πτοεί (ακόμη) τους Βιρμανούς • • • μια πρώτη δικαίωση • • • οι επίμονοι Ινδοί αγρότες • • • δημοκρατία και πίτσα • • • ένας τιτάνας
ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

4 σχόλια
Η αναλυση του κ. καθηγητη ειναι προβληματικη διοτι οι ανθρωποι αυτοι δεν ειναι μεταναστες σκετο. Ειναι ΠΑΡΑΝΟΜΟΙ μεταναστες. Ειναι κοσμος που αγνοησε τους νομους/ διαδικασιες που θετει η χωρα μας για να επιτρεψει την εισοδο στο εδαφος της και μπηκαν με το ετσι θελω. Και ως τετοιοι ειναι και παραειναι θεμα «ασφαλειας» και οχι «πληθυσμου», και προφανως και ουτε ενταξης και διαμονης και εργασιας. Διοτι πολυ απλα δεν δικαιουνται κανενα απο αυτα βασει νομου (εξαιρεση το μικρο ποσοστο προσφυγων αναμεσα τους). Δεν πιστευω οτι αυτα δεν τα γνωριζει ο κ. Καθηγητης. Ειναι ηθελημενη η παραβλεψη του στο πνευμα και αλλων αριστερων φωνων που θελουν να θολωσουν τα νερα μεταξυ νομιμης και παρανομης μεταναστευσης για λογους που θα σηκωνε ενα ολκληρο αρθρο εδω για να αναλυσουμε. Και μεχρι να το καταλαβει αυτο η αριστερα θα πατωνει ακομα και με ακυρους αντιπαλους σαν τον Τραμπ
Εδώ δεν χωρεί η έννοια του σωφρονισμού αλλά αυτή της απέλασης.Ο σωφρονισμός αναφέρεται σε ανθρώπους που μετά την φυλάκισή τους θα επανενταχθούν στην κοινωνία. Εδώ δεν θα επανενταχθούν διότι δεν έχουν καν ενταχθεί. Μόλις φτάσανε.Επίσης, δεν νομίζω ότι η χρήση της έννοιας του πληθυσμού "είναι πολιτικά ιδεολογικά ουδέτερη"... Μάλλον έχει συγκεκριμένο pedigree προκειμένου να χωρέσουν οι (παράνομοι) μετανάστες με το ζόρι εντός των ορίων ενός κράτους.Δεν θα είχα κανένα πρόβλημα η συζήτηση αυτή να γινόταν επί πολιτικής βάσης, ως όφειλε, και όχι επί υποκειμενικής ηθικής όπως γίνεται. Διότι είναι ιδεοληψία να λαμβάνεται υπόψη μόνο μονομερώς η φαντασιακά θεσμισμένη πραγματικότητα από τρίτους (η μετανάστευση ως στόχος δηλαδή) και όχι αυτή που το πολιτικό υποκείμενο έχει θεσμίσει φαντασιακά, ενός εθνικού κράτους που η νομιμότητα (εισόδου στη χώρα συμπεριλαμβανομένης) δεν είναι ήσσονος σημασίας. Και πολιτικό υποκείμενο εδώ δεν είναι ο "πληθυσμός" αλλά το ελληνικό έθνος. Και το ελληνικό έθνος δεν είναι απεκδυμένο από από λοιπά χαρακτηριστικά.Χαρακτηριστικά που επιθυμεί να έχει είτε ως ιστορική παράδοση είτε ως απτή πραγματικότητα είτε ακόμα-ακόμα και ως φαντασιακή παραδοχή.
Για τους 150 νεκρους στις φυλακες τα τελευταια 4,5 χρονια εχουμε να πουμε κατι;;; Μιας και λεμε για ασφαλεια. Για τους 1000 πνιγμενους στο Αιγαιο το 2015 τιποτ ααλλο; τιποτα;