Καμπάνες, αστραπόβροντα, βροχή, κι εκείνη η κοπέλα στο εξώφυλλο: 50 χρόνια “Black Sabbath”, 50 χρόνια heavy metal

Καμπάνες, αστραπόβροντα, βροχή, κι εκείνη η κοπέλα στο εξώφυλλο: 50 χρόνια “Black Sabbath”, 50 χρόνια heavy metal Facebook Twitter
Πριν ακούσει κανείς τον δίσκο, ήξερε τι τον περίμενε καθώς κοίταζε το πλήρες μυστικισμού, αποκρυφισμού και απόκοσμου δέους εξώφυλλο με μια μυστηριώδη νεαρή γυναίκα να κρατά μια μαύρη γάτα με φόντο ένα μεταφυσικό σκηνικό.
21

Μισός αιώνας ακριβώς συμπληρώθηκε από εκείνη την Παρασκευή και 13 (φυσικά) Φεβρουαρίου του 1970 που κυκλοφόρησε το παρθενικό άλμπουμ των Black Sabbath που έφερε ως τίτλο το όνομά τους, προκαλώντας σοκ, δέος και φόβο στο ροκ κοινό. Ήταν η μέρα που γεννήθηκε ένα από τα πιο ανθεκτικά, δημοφιλή αλλά και πολυσχιδή εν τέλει στις διάφορες εκφάνσεις του, σύγχρονα μουσικά είδη: το heavy metal. Ασχέτως αν κάποια βασικά στοιχεία του υπήρχαν ήδη στον βαρύ ήχο συγκροτημάτων όπως οι Blue Cheer, οι Iron Butterfly και οι Grand Funk Railroad, η αντίληψη για το είδος σε μεγάλο βαθμό ξεκινά από την συννεφιασμένη αυγή των Black Sabbath.

 

Η βαριά, σκοτεινή και δυσοίωνη ατμόσφαιρα κατοχυρώνεται από το πρώτο, ομώνυμο κομμάτι του δίσκου με την περίφημη εισαγωγή με τις καμπάνες, τα αστραπόβροντα, την βροχή. Ακολουθεί το εμβληματικό, ισοπεδωτικό ριφ της κιθάρας του Tony Iommi λίγο πριν ακουστεί η φωνή του Ozzy να εκλιπαρεί για έλεος. Το τέλος του χίπικου ιδεαλισμού είχε φτάσει.

Πριν ακούσει κανείς τον δίσκο, ήξερε τι τον περίμενε καθώς κοίταζε το πλήρες μυστικισμού, αποκρυφισμού και απόκοσμου δέους εξώφυλλο με μια μυστηριώδη νεαρή γυναίκα να κρατά μια μαύρη γάτα με φόντο ένα υπερφυσικό σκηνικό έντονων αποχρώσεων.

Καμπάνες, αστραπόβροντα, βροχή, κι εκείνη η κοπέλα στο εξώφυλλο: 50 χρόνια “Black Sabbath”, 50 χρόνια heavy metal Facebook Twitter
Το πληρες εξώφυλλο και οπσιθόφυλλο του δίσκου.

Σχεδιαστής του εξωφύλλου ήταν ο Keith Macmillan (στα credits του άλμπουμ αναφέρεται απλά ως "Keef"), νεαρός τότε φωτογράφος, ο οποίος αποφάσισε τότε ότι το ιδανικό σκηνικό για την απεικόνιση της απόκοσμης και σκοτεινής αίσθησης που ανέδυαν τα κομμάτια του δίσκου βρισκόταν στα περίχωρα της Οξφόρδης και συγκεκριμένα έξω από έναν μύλο του 15ου αιώνα, τότε που έκαιγαν τελετουργικά τις «μάγισσες».

Ήθελε όμως και μια μυστηριώδη – ελκυστική αλλά και απειλητική συγχρόνως – νεαρή γυναίκα στο επίκεντρο αυτού του κάδρου, και την βρήκε στο πρόσωπο ενός μοντέλου, της Louisa Livingstone, την οποία προτίμησε επειδή ήταν κοντή (ειδικά για μοντέλο) και έκανε τον περιβάλλοντα χώρο να μοιάζει μεγαλύτερος, συγχρόνως όμως είχε και κάτι που έμοιαζε να ταιριάζει στην ατμόσφαιρα που ήθελε να μεταδώσει.

Καμπάνες, αστραπόβροντα, βροχή, κι εκείνη η κοπέλα στο εξώφυλλο: 50 χρόνια “Black Sabbath”, 50 χρόνια heavy metal Facebook Twitter
Οι Black sabbath το 1970: Geezer Butler, Tony Iommi, Bill Ward, Ozzy Osbourne.

Μιλώντας σήμερα ο Macmillan στο Rolling Stone, στο πλαίσιο του πανηγυρικού αφιερώματος που έκανε το περιοδικό για την ιστορική 50η επέτειο από την κυκλοφορία του "Black Sabbath", θυμάται εκείνη την παράξενη φωτογράφηση:

«Την έστηνα σε διάφορες πόζες μέχρι να βρω την κατάλληλη. Μέσα από εκείνον τον μανδύα δεν φορούσε τίποτα, επειδή υπήρξε κάποια στιγμή και η ιδέα για κάτι πολύ τολμηρό, αλλά τελικά αποφασίσαμε ότι κάτι τέτοιο δεν θα λειτουργούσε. Ακόμα και μια μικρή δόση σεξουαλικότητας θα χαλούσε την υποβλητική ατμόσφαιρα που ζητούσαμε. Υπήρξε υποδειγματικό μοντέλο πάντως. Είχε κουράγιο και έδειχνε πλήρη κατανόηση για αυτό που ήθελα να κάνω».

Για δεκαετίες μετά την πρώτη κυκλοφορία του δίσκου, εκείνο το εξώφυλλο έμελλε να στοιχειώνει τις γενιές που το αντίκριζαν για πρώτη φορά, δημιουργώντας παράλληλα μια ολόκληρη μυθολογία, έναν σκοτεινό θρύλο σχετικά με την ταυτότητα, την προέλευση και την ιδιότητα της μυστηριώδους γυναίκας με τα αχνά και χλωμά σαν την ώχρα χαρακτηριστικά.

Καμπάνες, αστραπόβροντα, βροχή, κι εκείνη η κοπέλα στο εξώφυλλο: 50 χρόνια “Black Sabbath”, 50 χρόνια heavy metal Facebook Twitter
Το περιβόητο εσώφυλλο με τον ανάποδο σατυρό.

«Αυτό που θυμάμαι έντονα είναι πόσο κρύο έκανε εκείνη τη μέρα», θυμάται σήμερα η Louisa Livingstone που τότε δεν είχε κλείσει ακόμα τα 19. «Έπρεπε να ξυπνήσω για την φωτογράφηση στις 4 τα ξημερώματα. Όταν έφτασα εκεί, είδα τον Keith να πειραματίζεται με ξηρό πάγο στα νερά μιας λίμνης. Τελικά χρησιμοποίησε μια μηχανή καπνού. Μου είχε πει ότι πρόκειται για το εξώφυλλο του δίσκου ενός νέου γκρουπ που λεγόταν Black Sabbath αλλά τότε δεν μου έλεγε κάτι αυτό».

Για την φωτογράφηση, ο Macmillan χρησιμοποίησε aerochrome φιλμ της Kodak, που συνήθως χρησιμοποιείτο σε αεροφωτογραφίες, και ήταν αυτό που έδωσε στην εικόνα αυτή την περίεργη, ροζ-μωβ απόχρωση. Για το οπισθόφυλλο, αγόρασε ένα ταριχευμένο κοράκι και το τοποθέτησε στο κομμένο κλαδί του απογυμνωμένου δέντρου. Αυτό που τότε τάραξε όμως πιο πολύ τους νεαρούς αγοραστές του δίσκου (και ακόμα περισσότερο τους γονείς του) ήταν ο ανάποδος σταυρός στο άνοιγμα του εσώφυλλου.

Καμπάνες, αστραπόβροντα, βροχή, κι εκείνη η κοπέλα στο εξώφυλλο: 50 χρόνια “Black Sabbath”, 50 χρόνια heavy metal Facebook Twitter
Ο Ozzy κατά την ηχογράφηση του άλμπουμ.

Γύρω στα μέσα της δεκαετίας του '70, είχε ερωτηθεί ο Ozzy Osbourne κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξής του στο περιοδικό Circus πώς θα περιέγραφε με μια φράση την μουσική των Sabbath. «Ροκ της κατάθλιψης» ήταν η απάντησή του. Πολύ αργότερα θα δήλωνε ότι μισεί τον όρο "heavy metal" από τη στιγμή που συμπεριλαμβάνει συγκροτήματα σαν τους Poison...

Με στοιχεία από το Rolling Stone

Μουσική
21

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

30 χρόνια μετά τον θάνατό του Κερτ Κόμπειν, δημοσιεύονται για πρώτη φορά ανέκδοτες οικογενειακές φωτογραφίες του

Μουσική / 30 χρόνια μετά: Ο Κερτ, η Κόρτνεϊ και η κόρη τους σε ανέκδοτες οικογενειακές φωτογραφίες

Πριν από τριάντα χρόνια ξεκίνησε η μεταθανάτια ζωή του αυτόχειρα ροκ σταρ, κατά την οποία η φήμη, η επιρροή και το νόημα των τραγουδιών του αποκτούν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις.
THE LIFO TEAM
Μαουρίτσιο Πολίνι (1942-2024): Οι μεγάλες ηχογραφήσεις ενός θρυλικού πιανίστα της εποχής μας

Απώλειες / Μαουρίτσιο Πολίνι (1942-2024): Οι μεγάλες ηχογραφήσεις ενός θρυλικού πιανίστα της εποχής μας

Ο Ιταλός πιανίστας που καθόρισε τον μοντερνισμό, με σειρά ηχογραφήσεων έργων των Μπετόβεν και Σοπέν που σήμερα θεωρούνται κλασικές, πέθανε στα 82 του χρόνια.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μυστήριο 100 –Τα Ιερά Τραγούδια: Μια μουσική παράσταση για την Εαρινή Ισημερία

LiFO X 2023 ΕΛΕVΣΙΣ / Μυστήριο 100 – Τα Ιερά Τραγούδια: Μια μουσική παράσταση για την Εαρινή Ισημερία

Το «Μυστήριο 100 – Τα Ιερά Τραγούδια» εστιάζει στα παραδοσιακά δρώμενα και τις τελετουργίες στην ελληνική μουσική και χορευτική παράδοση. Την επιστημονική και καλλιτεχνική επιμέλεια έχει ο Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής Εθνομουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
THE LIFO TEAM
Μια βραδιά με τα τραγούδια της Σωτηρίας Μπέλλου

Μουσική / Τα τραγούδια της Σωτηρίας συγκινούν ένα νέο κοινό

Μικρές ιστορίες που κυλάνε σαν νερό, μια φωνή που πατάει στη Μπέλλου χωρίς να τη μιμείται, κόσμος που δακρύζει ή κρατάει τον ρυθμό με το πόδι του. Ένας θρύλος είναι ζωντανός μπροστά μας χάρη στη Χριστίνα Μαξούρη, στη σκηνή του ΠΛΥΦΑ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Cutthroat

Μουσική / Το νοσταλγικό ραπ των Θεσσαλονικιών Cutthroat

Μια κολεκτίβα νέων καλλιτεχνών που πιστεύει πως η προώθηση της μουσικής ήταν πιο αποτελεσματική μέσω του Myspace και όταν τα CD μοιράζονταν χέρι με χέρι μόλις κυκλοφόρησε το «Perfect Blue», ένα ραπ άλμπουμ εμπνευσμένο από τα καρτούν και τα παιχνίδια των '90s και των '00s.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΤΑΤΣΗΣ
CHECK 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μουσική / 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μια κουβέντα με τον Salem Rashid Skourlis, τον ιδρυτή της ανεξάρτητης δισκογραφικής εταιρείας ακραίου και ambient ηλεκτρονικού ήχου, έναν Έλληνα που ζει μεταξύ Τόκιο και Μπανγκόκ και διαπρέπει στο εξωτερικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Κ.atou: «Kάποιοι χαλάνε λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Οι Αθηναίοι / Κ.atou: «Kάποιοι ξοδεύουν λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Η DJ που έχει δει στο Ντιτρόιτ να ακούνε το set της δυο κουνέλια έμαθε πρόσφατα τι πάει να πει «τέκνο με κ», ενώ η πόλη που πιστεύει ότι έχει την καλύτερη ηλεκτρονική σκηνή τώρα δεν είναι το Βερολίνο. Έχοντας ταξιδέψει σε τόσα μέρη, είναι χαρούμενη που ζει στην Αθήνα, αλλά δεν μπορεί να μείνει στο κέντρο της.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

σχόλια

7 σχόλια
Ένα είδος μουσικής που το αγαπάω ιδιαίτερα και το συγκεκριμένο άλμπουμ, κλασικό και αριστούργημα! Αλλά όχι "κακογουστιές του συρμού" οι Iron Maiden και οι πολύπλοκες μελωδίες του. Ήμουν και στη συναυλία τους στη Μαλακάσα το 2018 (σαν να είναι εχθές μου φαίνεται). Με όλο το σεβασμό προς τον συγγράφοντα σχολιαστή, πόνεσε η φράση :-) Επίσης, κάποιος αναφέρθηκε και στους Manowar. Ναι, εξώφυλλα δίσκων και το όλο στυλ τους είναι κακόγουστο, θεωρώ όμως ότι κάποια κομμάτια τους έχουν ενδιαφέρον (όχι βέβαια ότι φτάνουν Black Sabbath και Iron Maiden).
Εντάξει κύριοι κ κυρίες συγγνώμη για την διατύπωση. το point ήταν ότι σε αυτούς που δεν ταυτιστηκαν ποτέ με το Metal ας δώσουν ευκαιρία στους Sabbath. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό κ ευρύτερο.
Αστα αυτα Atman στο διλημμα iron maiden/metallica πρεπει να είσουν απο 'κεινους τους....χμμ....μεταλικους, τσκ τσκ.Να πω την αμαρτία μου με τα χρονια εγω το γυρισα περισσοτερο σε motorhead και schoolgirls, αυτο το hard rock, rock n roll παντρεμα μ'αρεσει, twisted sisters,αλλα και τους γανοματιδες της μεταλιας, έχουν σκληρο ηχο με δοση τσακπινιας.
Πάντως, όταν διάβαζα εγώ το Μetal Hammer, σκοτωνόσαντε οι fan των Metallica με τους fan των (μπλιαξ) Manowar (κάτι σαν αριστεροί και οι δεξιοί, θαρρώ). Επίσης, άλλες εποχές προ pc, ο κάθε κακόμοιρος κρετίνος μπορούσε να γράψει γράμμα κράζοντας είτε τον "πίθηκο" Hendrix (που ως μαύρος, προφανώς, δεν είχε καμία αξία γι' αυτούς, παρότι έπαιζε παπάδες και που η παλάμη του αγκάλιαζε δις τον λαιμό, λέμε τώρα) είτε τον "ακατανόητα καημένο" May που ενώ ήταν αξιόλογος κιθαρίστας, καθόταν και "χαραμιζόταν" με την "Φουστάρα" τον Mercury. Πολύ γλαφυρά τα θυμάμαι αυτά...
Εγω ειμουνα με τα tribes iron maiden και blind guardian, εκεινον τον tolkien δισκο πρεπει να είχα λιωσει ισα με τρεις κασσετες κοπιες.... η γενια Judas Priest κτλ ήταν ηδη τα κλασσικα τοτεμ που μονο βεβηλοι τα σπιλωνανε, το μονο που μπορουσες να κανεις είναι να τα "ανακαλυψεις" και τα προσκυνησεις.
Α! Όπως θα έχω ξαναματαναφέρει εγώ ήμουν team (early) Queensrÿche. Ψύχωση.Θυμάμαι ένα βράδυ κυκλοφορούσα, τέλη 90s πρέπει να ήταν, μ' ένα tshirt του Οperation Mindcrime '88 , που ήταν λίγο παλιακό (βλ. https://i.etsystatic.com/10472160/r/il/0c0a6d/921867306/il_570xN.921867306_l61v.jpg, και από πάνω ένα (εντελώς άσχετο) λευκό πουκάμισο, με σταματάνε κάτι μέταλλα που τρίβαν τα μάτια τους και ήθελαν να βγάλω το tshirt kai να τους το πουλήσω εκείνη τη στιγμή! Το tshirt δεν το έβγαλα, προφανώς, αλλά μαλακία κιόλας, γιατί η μάνα μου εντέλει ή το σφεντούρησε ή το χάρισε, μαζί με ένα tshirt με εξίσου παλιακίζον run to the hills των maiden (βλ. https://i.pinimg.com/originals/4c/29/72/4c2972c8ba65daa736743175c710eef0.jpg)Οh well!
Και σε αυτό θα συμφωνήσω αλλα από την άλλη πόση σχέση έχουν οι Black Sabbath με τους judas στην πραγματικότητα; κ αυτό λεει το προηγούμενο σχόλιο. Μπορείς να απεχθάνεσαι μουσικά όλο τοnew wave of British heavy metal αλλα ταυτόχρονα να αγαπάς τους Sabbath
Black Sabbath - Coven (1969)https://www.youtube.com/watch?v=ukxvJAHzaMI"Coven was composed of vocalist Esther "Jinx" Dawson, bassist Greg "Oz" Osborne (!!!), guitarist Chris Neilsen, keyboardist Rick Durrett (later replaced by John Hobbs), and drummer Steve Ross. They are recognized by metal fans and metal historians as being the band that introduced the "Sign of the horns" to rock, metal and pop culture (as seen on their 1969 debut album release Witchcraft Destroys Minds & Reaps Souls, which has an opening track called "Black Sabbath")".https://officinebrand.it/wp-content/uploads/2017/02/CBack.jpg:-)
"Πριν ακούσει κανείς τον δίσκο, ήξερε τι τον περίμενε καθώς κοίταζε το πλήρες μυστικισμού, αποκρυφισμού και απόκοσμου δέους εξώφυλλο με μια μυστηριώδη νεαρή γυναίκα να κρατά μια μαύρη γάτα με φόντο ένα μεταφυσικό σκηνικό."Σα να διαβάζω αφιέρωμα του Metal Hammer στους Necromass το '95... Χαιρετισμός στα όπλα.https://www.youtube.com/watch?v=fKhTk0IynHM
Ειλικρινα όμως το album έχει περισσότερη σχέση με τα blues κ την jazz πάρα τις κακογουστιες του συρμού όπως είναι ακόμα κ οι καλύτερες στιγμές πχ των Iron Maiden. Με λίγα λόγια μην σας αποτρέψει η κατάταξη του άλμπουμ σε ένα είδος πρόκειται για κάτι εξαιρετικό.
'Ειλικρινα όμως το album έχει περισσότερη σχέση με τα blues κ την jazz πάρα τις κακογουστιες του συρμού όπως είναι ακόμα κ οι καλύτερες στιγμές πχ των Iron Maiden' Πηγή: www.lifo.grειλικρινά όμως...κακογουστιές του συρμού οι Ιron Maiden????????? σοβαρά??????
Ε, εντάξει δεν είναι ακριβώς "κακογουστιές του συρμού" τα καλύτερα των iron maiden, ας μην υπερβάλουμε. Τι θα έπρεπε να πούμε για τίποτε Μanowar, Burzum και Dimmu Borgir, δηλαδή...Πάντως, o early 70's hard ήχος (κι όχι heavy metal ...μην λέμε αστεία, ναι υπήρχαν "πρότο-μέταλ" στοιχεία, αλλά κατά βάση ήταν hard rock/blues rock ή και προτο-προγκ με διάφορα διανθίσματα) μου είναι πολύ περισσότερο προτιμητέος απ' το 80s, 90s metal κ.λπ.. Ενδεικτικά:death walks behind you - atomic rooster (1970)https://www.youtube.com/watch?v=8yO7l6TmIRIride in the sky - lucider's friend (1970)https://www.youtube.com/watch?v=GX5uGJ4easkice queen - raw material (1971)https://www.youtube.com/watch?v=cwe8kspO89Yhard lovin man - deep purple (1970)https://www.youtube.com/watch?v=93pE3npDRRsbird of prey - uriah heep (1970)https://www.youtube.com/watch?v=YvJWgAkEMnYθα έβαζα και το 21st century szichoid manαλλά προτιμώ το sailor's tale - king crimson (1971)και δη μετά το 4:30!https://www.youtube.com/watch?v=tWZPJTNPXQUi'm goin' mad - scorpions (1972)https://www.youtube.com/watch?v=LgD12JZuKNkκαι ο hard 60's ήχος είναι γαμάτος βέβαια :-)...αλλά εφόσον για το θέμα είναι οι sabbath, ε ας βάλω κι ένα αγαπημένο μου απ' αυτούς. ένεκα και της ημέρας:Spiral architect:https://www.youtube.com/watch?v=lkx7SQ4Wuh0
Προσωπική άποψη κ δικαίωμα μου. Τι να κάνω τώρα; έβρισκα κακόγουστο τον edie στα 12 να το αλλάξω δεκαετίες μετά αυτό; έχε τους maiden εικόνισμα εγώ αν θέλω να ακούσω κάτι από τα 80s στο σκληρο ήχο θα προτιμήσω κάτι άλλο. Κ τεσπα το νόημα είναι ο σκληρός ήχος δεν είναι κατά ανάγκη οι maiden (η ή πρόγονοι τους οι judas) υπάρχουν κ τελείως διαφορετικές περιοχές που αξίζει να της ακούσει κανείς.
Εντάξει, o eddie μπορεί να είναι "κακόγουστο" κατασκεύασμα, αλλά αυτό δεν έχει να κάνει, απαραίτητα, με το musicianship και το λέω εγώ που δεν τρελαίνομαι για maiden, ούτε metal ακούω εδώ και πάρα, πάρα, πολλά χρόνια.....Πάντως και οι Judas, τότε που ο Haf, είχε τα μαλλιά του μακριούς ξανθιούς βόστρυχους hard/blues rock έπαιζε, τι είναι το rocka rolla νομίζεις, ρε Μασπηρεκαιμασήκωσους δλδ;https://www.youtube.com/watch?v=bPLCb2yyZC4&list=PL50BE455956D0F265&index=7...το helter skelter των beatles είναι ανυπερθέτως πιο heavy :-P
Κομματάρα δεν λες τίποτα και σαν να λέμε ότι ο ουρανός είναι μπλε δηλαδή: Είναι!Για λιγότερο γνωστά και acclaimed πράγματα αναρωτιέμαι πως π.χ. τα όμορφα πράγματα έμειναν γνωστά για ένα απ' τα (κατά τη γνώμη μου πιο σπαστικά) ψυχεδελικά κομμάτια (sf sorrow is born, που συγκρίνεται με το εξίσου σπαστιστό my white bicycle των αύριο), ενώ έχουν κάτι ΜΠΟΜΠΕΣ στον ίδιο δίσκο του '68. https://m.youtube.com/watch?v=mg5t7T5_rR8
Α-Ρ-Ι-Σ-Τ-Ο-Υ-Ρ-Γ-Η-Μ-ΑΌσα χρόνια κι αν πέρασαν, όσο καραγκιόζης κι αν κατέληξε μετέπειτα ο Ozzy, ότι κι αν ακολουθήσε, τα πρώτα άλμπουμ των Sabbath παραμένουν σημεία αναφοράς.