Όταν η Αθήνα διχαζόταν μπροστά στην ανέγερση του Χίλτον

Όταν η Αθήνα διχαζόταν μπροστά στην ανέγερση του Χίλτον Facebook Twitter
Μακέτα για το Ξενοδοχείο Χίλτον.
8

Λίγο πιο κοντά στη σωτηρία φαίνεται πως βρέθηκε το εμβληματικό ξενοδοχείο τις τελευταίες μέρες, καθώς αρκετοί ενδιαφερόμενοι κατέθεσαν, τελικά, μη δεσμευτικές προσφορές για την απόκτησή του, παρά τους φόβους που δημιουργεί το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον. Ως τελευταία φάση της διαδικασίας και αρχή της νέας εποχής για το Χίλτον έχει οριστεί η 22α Ιουλίου, με την κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών. Η ιστορία, όμως, του «ωραιότερου Χίλτον στον κόσμο», όπως έχει δηλώσει ο ίδιος ο Κόνραντ Χίλτον, μπορεί να προσφέρει μερικά χρήσιμα διδάγματα για τη δική μας.

Η ιστορία του Χίλτον της Αθήνας ξεκίνησε, όπως έχει γράψει ο Δημήτρης Ρηγόπουλος, όταν «στις αρχές του 1957, η τότε κυβέρνηση αποδέχτηκε την πρόταση του εφοπλιστή Απόστολου Πεζά, καθώς και του Κόνραντ Χίλτον, για την ανέγερση ενός μεγάλου, πολυτελούς ξενοδοχείου στην Αθήνα. Λίγους μήνες αργότερα, η Κυβερνητική Οικονομική Επιτροπή αποφάσισε την παραχώρηση στον κ. Πεζά έκτασης 16.000 πήχεων αντί 750.000 δολαρίων. Επρόκειτο για το οικόπεδο επί των οδών Βασ. Σοφίας και Βασ. Κωνσταντίνου. Σε εκείνον το χώρο φιλοξενούνταν έως τότε στρατιωτικές υπηρεσίες, οι οποίες θα μεταφέρονταν σε άλλη περιοχή».

Κάτι που ίσως να έχει ξεχαστεί είναι ότι την περίοδο που κατασκευαζόταν, το Χίλτον είχε αντιμετωπιστεί περίπου ως σκάνδαλο από την τότε αντιπολίτευση και είχε διχάσει την κοινή γνώμη ως προς την αισθητική του. Υπήρξαν πολλές φωνές εναντίον του, που έφταναν στο σημείο να μιλούν για καταστροφή του αστικού τοπίου της Αθήνας και «βεβήλωση» του Παρθενώνα, καθώς το ύψος του νέου κτιρίου θα το έθετε αυτομάτως σε αντιπαραβολή με την ιστορική κορυφή της Αθήνας.

Το ξενοδοχείο τελικά κατασκευάστηκε μεταξύ 1958-1963 από τους σημαντικούς αρχιτέκτονες της εποχής Εμμανουήλ Βουρέκα, Προκόπη Βασιλειάδη και Σπύρο Στάικο, υπό την εποπτεία του αρχιτεκτονικού τμήματος της Χίλτον International. Το κόστος κατασκευής, συμπεριλαμβανομένης και της αξίας του οικοπέδου, ανήλθε σε 15 εκατ. δολάρια, ένα τεράστιο ποσό για την εποχή. Μπορούμε να πούμε ότι το Χίλτον συμβόλισε την είσοδο της χώρας στην παγκόσμια τουριστική αγορά, καθώς φτιάχτηκε την περίοδο που το διεθνές τζετ-σετ άρχισε να ανακαλύπτει σιγά-σιγά τις παραλίες, το φαγητό και την (τότε) αυθεντικότητα των ελληνικών νησιών. Μην ξεχνάμε ότι ήταν το πρώτο παράρτημα διεθνούς ξενοδοχειακής αλυσίδας που άνοιξε στην πρωτεύουσα.

Κάτι που ίσως να έχει ξεχαστεί είναι ότι την περίοδο που κατασκευαζόταν, το Χίλτον είχε αντιμετωπιστεί περίπου ως σκάνδαλο από την τότε αντιπολίτευση και είχε διχάσει την κοινή γνώμη ως προς την αισθητική του. Υπήρξαν πολλές φωνές εναντίον του, που έφταναν στο σημείο να μιλούν για καταστροφή του αστικού τοπίου της Αθήνας και «βεβήλωση» του Παρθενώνα, καθώς το ύψος του νέου κτιρίου θα το έθετε αυτομάτως σε αντιπαραβολή με την ιστορική κορυφή της Αθήνας. Οι ειδικοί είχαν επίσης διχαστεί ως προς την τάση εκμοντερνισμού, που ήταν μάλλον η αρχιτεκτονική μόδα της εποχής. Στις 6 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους θα άνοιγε τις πόρτες της η Αμερικανική Πρεσβεία και μόλις δύο χρόνια νωρίτερα είχε εγκαινιαστεί το Mont Parnes.

Από τον πρώτο καιρό, όμως, της λειτουργίας του Χίλτον, οι αντιρρήσεις εξαφανίστηκαν. Ο συνδυασμός κλασικού και μοντέρνου στο στυλ αλλά και οι ελληνικές πινελιές με τις ανάγλυφες συνθέσεις του ζωγράφου Γιάννη Μόραλη και η χρήση του πεντελικού μαρμάρου κέρδισαν τελικά κοινό και ειδικούς. Η κατασκευή, όμως, κέρδισε και τον ίδιο τον χρόνο, καθώς από την ημέρα των εγκαινίων του (20 Απριλίου 1963), η μοναδική αρχιτεκτονική παρέμβαση ήταν αυτή μεταξύ των ετών 2001-2003, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας (όταν και αποτέλεσε την έδρα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής), από τους αρχιτέκτονες Αλέξανδρο Τομπάζη και Χρήστο Μπουγαδέλλη, με στόχο την αποκατάσταση του κτιρίου και, παράλληλα, την προσθήκη μιας 6ώροφης πτέρυγας προς την οδό Βεντήρη.

Το Χίλτον συνδυάστηκε με την πολυτέλεια, φιλοξενώντας κατά καιρούς μεγάλα ονόματα, όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ο Φρανκ Σινάτρα, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ο Άντονι Κουίν, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, ο Ρομπέρτο Μπενίνι, η Έλα Φιτζέραλντ κ.ά, ενώ στο εστιατόριό του λέγεται ότι σερβιρίστηκαν για πρώτη φορά στην Αθήνα αμερικανικά χάμπουργκερ και κλαμπ σάντουιτς. Όμως η σημασία του Χίλτον, ειδικά την εποχή που ανεγέρθηκε, δεν περιορίζεται σε αυτήν ενός κοσμοπολίτικου ξενοδοχείου. Με την πάροδο των ετών το Χίλτον αποτέλεσε όχι μόνο υπερτοπικό τοπόσημο αλλά και το κέντρο μιας νέας γειτονιάς, στην οποία μάλιστα δάνεισε και το όνομά του.

8

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σχόλια

3 σχόλια
Και το Hilton και η Αμερικάνικη πρεσβεία, έργο η δεύτερη του ιδρυτή του Bauhaus, Walter Gropius, έχουν μία λεπτομέρεια που ξεφτιλίζει κάθε Ελληνική κυρίαρχη αντίληψη για τα κτήρια στην πόλη: Έχουν ελεύθερο, αδόμητο χώρο γύρω τους. Ήξεραν ήδη στην δεκαετία του '50 που σχεδιάστηκαν, πως για να φτιάξεις μνημειακού χαρακτήρα οικοδομήματα, πρέπει να τους δώσεις χώρο να ανασάνουν και να αναδειχθούν. Ακόμη και στο Μανχάταν με τις τρελές τιμές, δεν δίσταζαν να αγοράσουν ένα οικόπεδο και να χτίσουν το μισό. Αυτό, στην Αθήνα της αντιπαροχής, του γρήγορου χρήματος και της μεσοτοιχίας, δεν επιτράπηκε σχεδόν ποτέ στους Έλληνες αρχιτέκτονες.
Ακριβως στην Ελλαδα εχουμε επιλεξει το ντροπιαστικο κτηριο γραφειων με δυνατοτητα αφθονου ελευθερου χωρου γυρω τους, ή κτηρια μνημειακων διαστασεων πχ Νιαρχος κλπ να εχουν το ιδιο υψος με την τελευταια πολυκατοικια (μετα το 05? ως τοτε οι πολυκατοικιες ειχαν πιο περιορισμενες διαστασεις) στο Γουδι με εννια οροφους.ΕΙναι ο ορισμος της μικροπαραβατικοτητας των πολλων και του μαζι τα φαγαμε...
Η ανέγερση του Hilton ήταν το οικιστικό σκάνδαλο της εποχής λόγω ύψους του και λιγότερου λόγου του στύλ. Μια φωτογραφεία της εποχής θα μπορούσε να δείξει το λόγο. Αναφορικά με το στύλ τι να πώ..μπορεί να είναι και προσωπικό θέμα του καθενός αλλά Σε αντίστοιχες περιπτώσεις π.χ. Στοκχόλμη το Hilton διάλεγε κάτι αισθητικά κοντά (και δεν μιλώ με όρους παραδοσιιακής αρχ/κης) στην χώρα υποδοχέα. Το Hilton στην Αθήνα ήταν η πρώτη επίσημη προσπάθεια να επιβληθεί η αμερικανική αισθητική ως tabula rasa "απέναντι" στον παρθενώνα και στα νεοκλασσικά της Αθήνας. Η μόνη "αρχή" που μπορούσε να το επιτρέψει ήταν η χούντα της εποχής. Η ίδια σχεδιαστική αρχή συνεχίστηκε και με την πρεσβεία. Αν ο Βουρέκας ήταν αυτός που ανέλαβε το copy paste του μοντερνισμού στην Αθήνα ο Μώραλης χάραξε στην πρόσoψη του Hilton (https://goo.gl/1qgERS) την ελληνική ταυτότητα της χώρας με σύμβολα μηνύματα και μίκρυνε το τίμημα της ενσωμάτωσης του μοντερνισμού απέναντι στο ιερό βράχο.
η 6οροφη προσθηκη ειναι πραγματικα απαραδεκτη. δεν μπορω να καταλαβω τι σκεφτοντουσαν...το δε χιλτον αντικατοπτριζει την υποκρισια μας: εχουμε προβλημα με ενα σχετικα κομψο απεριτο και σε σωστες αναλογιες ογκου χιλτον, για το ειδος της χρησης, αλλα δεν εχουμε κανενα προβλημα στην θαλασσα του τσιμεντου γυρω γυρω και σε πολυκατοικιες 9 οροφων πλεον...
Όντως. Ειναι περίεργο, το πως ενας εξαιρετικος αρχιτεκτονας όπως ο Τομπαζης συμμετείχε στην κατασκευή αυτού του άμορφου λέγκο που μπηκε ως προσθηκη στο αρχικο κτίριοhttp://i.imgur.com/0MsrCOn.jpg