Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας

0

 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Άγιος Παύλος, ο πρώτος ερημίτης

1

Παραδοσιακά, η ζωή του ερημίτη συνδεόταν με την απομόνωση και τη θρησκευτική ευλάβεια, μακριά από τις ενοχλήσεις της εχθρικής κοινωνίας. Στον χριστιανισμό ειδικό, φυσιογνωμίες όπως ο Απόστολος Παύλος, ο Πρώτος Ερημίτης, ενσαρκώνουν το ιδανικό μιας λιτής, μοναχικής ζωής και εμπνέουν, αυτό που γνωρίζουν άπαντες οι πιστοί και η μακραίωνη χριστιανική ιστορία: ότι ο πιστός δεν είναι ποτέ μόνος, αφού έχει συντροφιά του τον Θεό... 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Άγαλμα του Αγίου Αντωνίου του Ερημίτη

2

Κατά τον Μεσαίωνα, οι οικογένειες των ευγενών συνήθιζαν να προσφέρουν ένα μέλος της οικογένειας στην Εκκλησία και για να ζήσει ως ερημίτης. Το παιδί ζούσε σε ειδικά χτισμένο -με τούβλα- δωμάτιο, στο εσωτερικό κάποιου ναού με ένα και μοναδικό άνοιγμα αντί πόρτας, απ' όπου δεχόταν τροφή, νερό και άλλα χρειώδη και παρέδιδε τις ακαθαρσίες του: αυτή ήταν και η μόνη συναλλαγή του με τον έξω κόσμο... Αυτό που στα δικά μας τα μάτια μοιάζει με τραγική τιμωρία, βασανιστήριο σωστό, για τους ανθρώπους της εποχής ήταν μία αξιέπαινη στάση ζωής... 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Η Χίλντεγκαρντ δέχεται τη φώτιση από τον Ουρανό.

3

Μία από τις πιο διάσημες γυναίκες της εποχής εκείνης της, η Hildegard von Bingen προσφέρθηκε από τους γονείς της, να ζήσει εσώκλειστη στην απομακρυσμένη μονή της Benidictine του Disibodenberg, όταν ήταν ακόμα παιδί. Όπως και η αγγλίδα μοναχή και ασκήτρια Julian του Norwich, η Χίλντεγκαρντ -λέγεται- ότι έβλεπε οράματα και έγινε με τον τρόπο αυτό κορυφαία και άκρως επιδραστική θρησκευτική μορφή του Μεσαίωνα.

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Το Ερημητήριο του Painshill, Surrey. © Camilla Greenwell

4

Στο λυκαυγές του 18ου αιώνα εμφανίστηκε μία νέα τάση μεταξύ των πλούσιων γαιοκτημόνων της Ευρώπης: να ανεγείρουν σκηνώματα και να τοποθετούν στο εσωτερικό τους κάποιον εθελοντή ερημίτη ή να γίνονται ερημίτες οι ίδιοι... Ο ιστορικός Γκόρντον Κάμπελ περιγράφει το τι ακριβώς συνέβαινε ως εξής: «Στην καρδιά αυτών των σκηνωμάτων κατοικεί η ιδέα της στοχαστικής μοναξιάς και της ευχάριστης μελαγχολίας, αλλά ήταν και μόδα». 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Το Ερημητήριο του Painshill, Surrey. © Camilla Greenwell

5

Στα μέσα του 18ου αιώνα, ο Τσαρλς Χάμιλτον  έκανε γνωστό ότι αναζητούσε έναν ερημίτη για να κατοικήσει στο κτήμα των 200 στρεμμάτων του στο Surrey. Ο Χάμιλτον έθεσε πολλές προϋποθέσεις για τον υποψήφιο που αναζητούσε: απαιτούσε να μην κόψει τα μαλλιά, τη γενειάδα ή τα νύχια του, να μη μιλήσει με κανέναν, να μην έχει πρακτικά καμία επαφή με τον έξω κόσμο. Παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για εξαίρετη τοποθεσία με επίσης έξοχη αμοιβή, ο υποψήφιος που βρέθηκε δεν κατάφερε να μείνει μακριά από τις χαρές της ζωής για τα επτά χρόνια που προέβλεπε η σύμβασή του. Βασικά δεν άντεξε ούτε για μερικές εβδομάδες, αφού εθεάθη σε ταβερνείο της εποχής και απολύθηκε, εννοείται... 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Ο εκκεντρικός ερημίτης, John Bigg

6

Σα να μην έφταναν όλα τα υπόλοιπα, ο Χάμιλτον είχε την απαίτηση ο ερημίτης του να φορά μια άβολη ενδυμασία φτιαγμένη από τρίχινο δέρμα καμήλας. Ο John Bigg, ένας θρυλικός ερημίτης του 17ου αιώνα, φορούσε ένα περίεργο τρίχινο ράσο από δέρμα ζώων που είχε ράψει πάνω στα ρούχα του. 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Ναύτης στη στεριά

7 

Οι μοντέρνοι ερημίτες πάντως δεν έχουν απαραιτήτως αυτή τη μορφή (κι αυτό το χάλι). Δεν είναι όλοι γενειοφόροι και σίγουρα δεν φορούν όλοι περίεργα ρούχα. Στο «Βιβλίο της Σιωπής», που δημοσιεύθηκε το 2008, η Sara Maitland εξετάζει τις ζωές των ανθρώπων που έγιναν κάτι σαν κοσμοκαλόγεροι -μοναχικοί ναύτες και εξερευνητές του Βόρειου Πόλου, που κυνηγούν το δικό τους όνειρο της ιδανικής μοναξιάς. 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Γυναίκα λαμβάνει συμβουλές από έναν ερημίτη που ζει κάτω από ένα δέντρο.

8

Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, η κοινωνία πάντα αντιμετώπιζε τους ερημίτες με σεβασμό, κυρίως για τη διαύγεια που με κόπο είχαν κερδίσει μέσα από τον μοναχικό βίο τους. Σε αρκετούς πολιτισμούς μάλιστα ο ερημίτης θεωρείται ένα είδος θεραπευτή, ένας σοφός μεταξύ των κοινών ναθρώπων. Ο δημοσιογράφος Michael Finkel είχε πάρει συνέντευξη από τον περίφημο "ερημίτη του North Pond", από το Maine των ΗΠΑ. Η συνέντευξη θεωρήθηκε επιτυχία, ακριβώς επειδή ο ερημίτης δεν είχε μιλήσει ποτέ σε κανέναν για πάνω από 20 χρόνια, κρατώντας το πνεύμα του μακριά από τις εγκόσμιες μικρότητες. 

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Ερημητήριο στην Αυστρία. Φωτο: Markus Spiske/ Unsplash

9

Ο περασμένος αιώνας -όπως και αυτός που διανύουμε, άλλωστε- θα μείνει στην ιστορία ως ο αιώνας των προβληματικών συναναστροφών και της τάσης αποσύνδεσης. Τα νοικοκυριά του ενός ατόμου αυξήθηκαν κατακόρυφα και πάρα το γεγονός ότι το Διαδίκτυο μας έχει φέρει πιο κοντά από ποτέ, η επιθυμία να απομακρυνθούμε από την εγκόσμια ζωή παραμένει ισχυρή, όπως προκύπτει κι από τη ζήτηση για αγορά ενός οικοπέδου σ' έναν βράχο κάπου στα ορεινά της Αυστρίας εν έτει 2017...

Οι ερημίτες και η ιστορία τους από το μεσαίωνα έως τις μέρες μας Facebook Twitter
Ο χορός του θανάτου: ο θάνατος και ο ερημίτης.

10

Εν κατακλείδι, οι ερημίτες κατέχουν διάφορους ρόλους στο φαντασιακό μας. Όλοι, όμως, έρχονται αντιμέτωποι κάποια στιγμή με το πώς πραγματικά είναι να ζουν απολύτως μόνοι και ξεκομμένοι από την κοινωνία. Πολύ συχνά ο ερημίτης έχει να αντιμετωπίσει τα παιχνίδια -κάποτε και τις ασθένειες- του ίδιου του του μυαλού, ενός μυαλού που προσπαθεί να αντιμετωπίσει την ισοπεδωτική μοναξιά. Και κάποτε ο ερημίτης έρχεται αντιμέτωπος και με απολύτως υπαρκτούς κινδύνους που απειλούν τη ζωή και τη σωματική του ακεραιότητα. Αλλά για εκείνους που αναζητούν πραγματικά τον μοναχικό βίο, ενδεχομένως να γνωρίζουν ότι επιλέγουν και μια ζωή που έχει τις δικές της ανταμοιβές. 

Με στοιχεία από /wellcomecollection.org

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM
Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Πνύκα, Νυμφών, Φιλοπάππου: Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τη Λήδα Κωστάκη και τον Μάρκο Κατσιάνη για τους τρεις λόφους που βρίσκονται απέναντι από την Ακρόπολη (Πνύκας, Νυμφών και Μουσών-Φιλοπάππου) και καθόρισαν την εξέλιξη του αστικού ιστού της Αθήνας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ