Η χιτλερική Ολυμπιάδα

Η χιτλερική Ολυμπιάδα Facebook Twitter
4

Το καλοκαίρι του 1936, το Βερολίνο ετοιμάζεται να γιορτάσει τους 11ους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, ο Χίτλερ καλεί την νεολαία όλου του κόσμου να αφιχθεί -εξαιρουμένων αρχικά των Μαύρων και των Εβραίων- και το Υπουργείο Εσωτερικών έχει ήδη καθαρίσει την πόλη από τους Ρομά, που κρατούνται μακριά σε ειδικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. 49 έθνη και 4.000 περίπου αθλητές θα παρελάσουν την 1η Αυγούστου μαζί με την χιτλερική νεολαία υπό τους ήχους της όπερας Tannhäuser του Wagner, του γερμανικού ύμνου και του ύμνου του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος, που θα ακουστεί 480 φορές κατά τη διάρκεια των Αγώνων.

Υπό τον κίνδυνο διεθνούς μποϋκοτάζ ο Χίτλερ θα αναγκαστεί τελικά να αφαιρέσει τις πινακίδες απαγόρευσης εισόδου σε Εβραίους και θα επιτρέψει τη συμμετοχή των τελευταίων στους αγώνες. Από την θέση των επισήμων, καθώς θα καμαρώνει τους γερμανικούς υπερήρωες του να ενσαρκώνουν τα όνειρά του για δόξα και μοναδικότητα της φυλής, θα δεχθεί ένα πραγματικό ράπισμα με την επιτυχία του μαύρου αθλητή της Αμερικής Jesse Owens, νικητή τεσσάρων χρυσών μεταλλίων, ο οποιος θα αναδειχθεί στα μάτια του κόσμου ως το μεγάλο αστέρι των αγώνων.

Σύμφωνα με τα αρχεία του «Εστιατορίου των Εθνών», της αίθουσας φαγητού των αθλητών, μέσα στις τρεις εβδομάδες των αγώνων, οι συμμετέχοντες κατανάλωσαν 100 αγελάδες, 91 γουρούνια, πάνω από 650 αρνιά, 8.000 λίτρα καφέ, 150.000 κιλά λαχανικών και 160.000 λίτρα γάλακτος. Κατά τη διάρκεια των αγώνων ο Χίτλερ πίνει μόνο τσάι, προσπαθώντας να νουθετήσει τους αθλητές να μην πίνουν. Αλλά οι Γάλλοι και οι Ιταλοί δεν έκαναν χωρίς κρασί, ενώ Βέλγοι και Ολλανδοί δεν μπορούσαν δίχως μπίρα.

Κατά τη διάρκεια των αγώνων υπήρχαν συνεχείς υπενθυμίσεις του ναζιστικού καθεστώτος και οι αθλητές εποπτεύονταν από υπαλλήλους με ναζιστικές στολές. ΄Ενα ανάγλυφο που κοσμει την είσοδο του Ολυμπιακού Χωριού, οπου απεικονιζονται γερμανοί στρατιώτες να παρελαύνουν, εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να βρίσκεται κοντά στο θέατρο, όπου οι αθλητές παρακολουθούσαν βαριετέ και λοιπές παραστάσεις, αφήνοντας να εννοηθούν οι μελλοντικές στρατιωτικές φιλοδοξίες του Χίτλερ.

Μετά το τέλος του πολέμου το 1945, το Ολυμπιακό Χωριό θα καταληφθεί για σχεδόν 50 χρόνια από τον σοβιετικό στρατό και θα χρησιμοποιηθεί από τη SMERSH και την KGB ως χώρος ανάκρισης και βασανιστηρίων. Σήμερα έχει εγκαταλειφθεί πλήρως και παραμένει παντελώς ξεχασμένο. Συνδεδεμένο με το ναζισμό, οι περισσότεροι Γερμανοί το αποφεύγουν συστηματικά. Ειρωνεία, το μικροσκοπικό δωμάτιο του μαύρου ολυμπιονίκη Jesse Owens με τον αριθμο 5, είναι το μόνο δωμάτιο που έχει ανακαινιστεί.

Ο λαμπαδηδρόμος που άναψε τη φλόγα στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου ήταν ο αθλητής Fritz Schilgen. Η τότε "αισθητική επιτροπή" των Αγώνων έκρινε πως το "θαυμάσιο στυλ" του στο τρέξιμο τον καθιστούσε ένα ιδανικό "σύμβολο της γερμανικής νεολαίας" κι ας μην ήταν μέλος ούτε του ναζιστικού κόμματος, ούτε και της γερμανικής ολυμπιακής αποστολής. Η λαμπαδηδρομία καθιερώθηκε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου. 'Ηταν μία ιδέα του αξιωματικού και Γενικού Γραμματέα της Επιτροπής των Αγώνων (και των υπηρεσιών αθλητισμού του Τρίτου Ράιχ) Carl Diem την οποία υιοθέτησε ο Joseph Goebbels.

 

 

 

Ρεπορτάζ για το Βερολίνο της Ολυμπιάδας των τσέχων φωτογράφων των Šechtl & Voseček Studios.

1936. Τα μπάνια των Βερολινέζων.

 

 

 

Το πρόγραμμα της ταινίας Olympia της Leni Riefenstahl.

 

 


Η κούρσα του Jesse Owens σε HD από τα κινηματογραφικά επίκαιρα British Pathé.

 

 

O Jesse Owens κέρδισε 4 χρυσά μετάλλια στα 100 μέτρα, στα 200, στο άλμα εις μήκος και στη σκυταλοδρομία 4 x 100.

 

Αριστερά, ο Σπύρος Λούης προσφέρει ένα κλαδί ελιάς στον Xίτλερ. Δεξιά, φωτογραφίζεται με τον Βασιλιά Παύλο.

4

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το ΕΚΠΑ και η Αθήνα: Οι πρώτοι καθηγητές, οι πρώτοι φοιτητές, η πρώτη κατάληψη

Ιστορία μιας πόλης / Το ΕΚΠΑ και η Αθήνα: Οι πρώτοι καθηγητές, οι πρώτοι φοιτητές, η πρώτη κατάληψη

Κτίρια του βρίσκονται διάσπαρτα στην Αθήνα, στη Σόλωνος, στου Ζωγράφου και αλλού. Πολύβουοι τόποι, γεμάτοι ζωή, πεδίο μαχών, κέντρο παραγωγής και διάδοσης γνώσης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τη Χάιδω Μπάρκουλα για την ιστορία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Λέλα Καραγιάννη: Η συγκλονιστική ιστορία της ηρωίδας - κατασκόπου της Εθνικής Αντίστασης

Ιστορία μιας πόλης / Λέλα Καραγιάννη: Η ηρωίδα-κατάσκοπος της Εθνικής Αντίστασης

Δρόμοι πήραν το όνομά της, προτομή της στέκεται στα Εξάρχεια, μετά θάνατον βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, ντοκιμαντέρ περιστρέφονται γύρω από τη ζωή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον σκηνοθέτη Βασίλη Λουλέ για τη Λέλα Καραγιάννη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ενοίκια στα ύψη, gentrification και ηχορύπανση: Η Ρώμη του Νέρωνα είχε όλα τα προβλήματα των σημερινών μητροπόλεων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ενοίκια στα ύψη, gentrification και ηχορύπανση: Η Ρώμη του Νέρωνα είχε όλα τα προβλήματα των σημερινών μητροπόλεων

Παρότι η απόσταση που μας χωρίζει από την κλασική Ρώμη είναι τεράστια, τα αστικά προβλήματα που αντιμετώπισε μοιάζουν να επαναλαμβάνονται ανά τους αιώνες.
THE LIFO TEAM
Πεθαίνοντας στη Μυκηναϊκή Αττική: Το νεκροταφείο στο Κολικρέπι Σπάτων

Ιστορία μιας πόλης / Πεθαίνοντας στη Μυκηναϊκή Αττική: To νεκροταφείο στο Κολικρέπι Σπάτων

Πώς πέθαιναν οι άνθρωποι στη Μυκηναϊκή Αττική; Τι τιμές τους επεφύλασσαν οι συνάνθρωποί τους; Και τι συμπεράσματα προκύπτουν από τα ταφικά έθιμα στα περίχωρα της Αθήνας κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με την Νίκη Παπακωνσταντίνου για το προϊστορικό νεκροταφείο στο Κολικρέπι Αττικής.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Guest Editors / Ο βράχος, η θάλασσα και το τελεφερίκ στη Μονεμβασιά

Το σχέδιο για την εγκαθίδρυση τελεφερίκ εκπλήσσει καθώς φανερώνει μια μεταστροφή του υπουργείου Πολιτισμού από πολιτικές ήπιας παρέμβασης και χαμηλού φωτισμού τις οποίες ακολούθησε για δεκαετίες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επέμβαση που έχει γίνει στον βράχο εδώ και πάνω από δύο αιώνες και ίσως τη μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ μετά την ανοικοδόμηση των τειχών.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΤΣΩΝΑΣ
Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ου αιώνα;

Ιστορία μιας πόλης / Τι σήμαινε να είσαι ασθενής στο Αιγινήτειο στις αρχές του 20ού αιώνα;

Χάρη σε ένα κληροδότημα, ιδρύεται στις αρχές του 20ου αιώνα επί της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας ένα νοσοκομείο το οποίο στεγάζει την έδρα της Νευροψυχιατρικής του ΕΚΠΑ. Ένα νοσοκομείο του οποίου η σχέση με το Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με τις κοινωνικές μεταβολές στην πόλη και στη χώρα είναι άρρηκτες. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά για την ιστορία του Αιγινητείου με την ιστορικό Δέσπω Κριτσωτάκη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας και η μοντέρνα ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Ιστορία μιας πόλης / Αθηναϊκή οπερέτα: Ευρωπαϊκός αέρας στη ζωή των αστών του Mεσοπολέμου

Η οπερέτα στην Αθήνα ανθίζει και εξελίσσεται εν μέσω μεγάλων ιστορικών γεγονότων: Βαλκανικοί πόλεμοι, εθνικός διχασμός και αργότερα η Μικρασιατική Καταστροφή. Ήταν η οπερέτα μια διέξοδος για τους Αθηναίους της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Αλέξανδρο Ευκλείδη για την ιστορία και τους μεγάλους σταθμούς της αθηναϊκής οπερέτας.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ