'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα

'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Το Αρχαιολογικό Μουσείο των Ιωαννίνων, έργο του 'Αρη Κωνσταντινίδη (αγνοώντας τις πρόσθετες πόρτες από ... αλουμίνιο).
0

 

 

 

'Αρης Κωνσταντινίδης

 

  Αρχαιολογικό Μουσείο, Ξενία, Κέντρο 'Οασις, Γυαλί Καφενέ

 

στα Γιάννενα

 

 Φωτ. Σπύρος Στάβερης

'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Πάνω αριστερά, μία φωτογραφία του Ξενία των Ιωαννίνων. Δεξιά, μία ετικέτα του ξενοδοχείου για τις αποσκευές.

 

Μια γνωριμία με τα Γιάννενα του μοντερνισμού

Βαρβάρα Αγγέλη

Ηπειρωτικός Αγών (16.02.2013)


Ο Άρης Κωνσταντινίδης άφησε έντονα το αρχιτεκτονικό του αποτύπωμα στα Γιάννενα τις δεκαετίες του '60 και '70, και ιδιαίτερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο, ένα έργο που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της παραγωγής του. Ήταν εκφραστής μιας διαφορετικής "ελληνικότητας" στην αρχιτεκτονική, υπέρμαχος του λιτού μοντερνισμού και πολέμιος του ξενόφερτου νεοκλασικισμού. Για πολλά χρόνια, από το 1957 έως το 1978 (με μια διακοπή στα χρόνια της δικτατορίας), συμμετείχε στην προσπάθεια του ΕΟΤ, είτε ως προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών είτε ως ειδικός σύμβουλος αργότερα, να αναδείξει την Ελλάδα μέσα από τον σχεδιασμό τουριστικών υποδομών, όπως των "Ξενία".

Στα Γιάννενα, εκτός από το Αρχαιολογικό Μουσείο, την αποκλειστική του σφραγίδα φέρνει η "Όαση", την οποία ανέλαβε ως ιδιώτης αρχιτέκτονας. Την ίδια περίοδο με την "Όαση", ανέλαβε και το δημοτικό κτίριο στο Γυαλί Καφενέ, το οποίο κατέληξε αρκετά διαφορετικό από τα αρχικά του σχέδια. Το πρώην "Ξενία" Ιωαννίνων, διά χειρός του αρχιτέκτονα Γεράσιμου Βώκου, όπως και ο σχεδιασμός του πάρκου στα Λιθαρίτσια, έγιναν την περίοδο που ο Κωνσταντινίδης ήταν προϊστάμενος στο Τμήμα Μελετών του ΕΟΤ. Στο νομό Ιωαννίνων καταγράφεται και άλλη μία δημιουργία του Κωνσταντινίδη, η οποία δεν ήταν γνωστή μέχρι σήμερα: Πρόκειται για μια στάση λεωφορείου που χτίστηκε το 1955 στη Βίγλα της Κόνιτσας.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο και η "Όαση" είναι πάντως τα κατ' εξοχήν κτίρια του Κωνσταντινίδη. Το εντυπωσιακό είναι ότι αυτή τη στιγμή και τα δύο κτίρια δεν έχουν τη μορφή που τους έδωσε ο αρχιτέκτονας. Στο μουσείο, κατά την τελευταία δεκαετία, έγινε μια ανακαίνιση που χαρακτηρίστηκε από τον πανελλήνιο σύλλογο αρχιτεκτόνων αδόκιμη έως κάποιο σημείο (π.χ. κλείστηκε ένας ημιυπαίθριος χώρος, άλλαξε η πίσω όψη του κτιρίου).

Η "Όαση", από την άλλη, έζησε πολλές περιπέτειες και σήμερα βρίσκεται στα κακά της χάλια. Ευτυχώς, για αυτό το κτίριο υπάρχει πολύ καλύτερο μέλλον, καθώς στις 5 Μαρτίου θα γίνει ο διαγωνισμός από τον δήμο Ιωαννιτών για την αποκατάστασή του. Ωστόσο, μέσω της πολιτικής και κοινωνικής έντασης που υπήρχε για τη χρήση της "Όασης" όλα αυτά τα χρόνια, επήλθε εντέλει από πολλούς μια αμφισβήτηση της αρχιτεκτονικής της αισθητικής. Μια αμφισβήτηση που έγινε και γίνεται με κριτήρια αποκλειστικά του σήμερα, και όχι του τότε, όταν η αρχιτεκτονική, όπως και άλλες μορφές τέχνης, προσπαθούσαν να βαδίσουν στον δρόμο του μοντερνισμού.

Ο Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα


Το βασικό πόνημα του Κωνσταντινίδη στην πόλη μας είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων. Για το μουσείο, τα δημοσιεύματα του Τύπου είναι ελάχιστα. Κάτι που αποδίδεται στο γεγονός ότι η κατασκευή του γινόταν σε έναν χώρο που δεν ήταν οικείος στην πόλη (μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '60 εκεί βρίσκονταν οι τούρκικοι στρατώνες). Επιπλέον, το έργο το είχε αναλάβει αποκλειστικά ο ΕΟΤ, χωρίς να εμπλέκονται τοπικοί φορείς.

Ο Κωνσταντινίδης άρχισε να αποκτά σχέση με τους φορείς της πόλης επί δικτατορίας, όταν κλήθηκε από τον διορισμένο δήμαρχο Σπύρο Φιλίππου, να αναλάβει ως ιδιώτης αρχιτέκτονας την ανέγερση της νέας Όασης. Εκείνη την περίοδο, υπάρχει γενικά μια έμφαση σε έργα εξωραϊσμού της πόλης. Την άνοιξη του 1970, ο δήμαρχος, αρχιτέκτονας-μηχανικός στο επάγγελμα, ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου αναφέρει: "Όσον αφορά την αρχιτεκτονικήν μελέτην πρέπει να την δώσωμεν εις πεπειραμένον αρχιτέκτονα. Τοιούτος δε, δεν υπάρχει εις Ιωάννινα Προτείνω τον κ. Άρη Κωνσταντινίδη ο οποίος διετέλεσε διευθυντής των Αρχιτεκτονικών Μελετών του ΟΕΤ, γνωρίζει τα Ιωάννινα καλώς, έχει μελετήσει το κτίριον του Κρατικού Μουσείου της πόλεώς μας και θεωρώ οιούτον ως τον πλέον ενδεδειγμένον". Το φθινόπωρο του ίδιου έτους, η μελέτη είναι έτοιμη.

Σε δημοσίευμα του "Η.Α." στις 14 Οκτωβρίου 1970 αναφέρεται: "Βάσει του προσχεδίου το κέντρον θα έχη δύο αίθουσες εστιατορίου και καφεζαχαροπλαστείου, δυναμικότητος 150 ατόμων εκάστη. Επίσης το κέντρον θα διαθέτη σαλόνι και όλους τους απαραίτητους χώρους. Το εστιατόριον θα είναι ενός ορόφου και θα αποτελείται κυρίως από "τζαμαρίας". Τέλος θα καταβληθεί προσπάθεια όπως μη κοπούν τα σημερινά δένδρα της Οάσεως". Το έργο προχώρησε κανονικά, και η Όαση ξεκίνησε να λειτουργεί ξανά, υπό νέα μορφή, στον Αύγουστο του 1973.

Στο μεταξύ, στις αρχές του 1971, ο δήμαρχος προτείνει το δημοτικό καφενείο στο Γυαλί Καφενέ να το σχεδιάσει επίσης ο Κωνσταντινίδης. Η πρότασή του σε πρώτη φάση δεν περνά. Οι δημοτικοί σύμβουλοι είναι της άποψης ότι η μελέτη πρέπει να ανατεθεί σε κάποιον αρχιτέκτονα της πόλης. Διαβάζεται δε στο σώμα και σχετική επιστολή από τον αρχιτέκτονα Τάσο Παπασταύρο (τον μετέπειτα δήμαρχο της πόλης), ο οποίος προσφέρεται να κάνει τη μελέτη δωρεάν. Ο δήμαρχος υποχωρεί. Ωστόσο, λίγο καιρό αργότερα, η μελέτη του κ. Παπασταύρου απορρίπτεται, παρά την αντίθεση άποψη δημοτικών συμβούλων, και ο δήμαρχος προχωρά στην ανάθεση της μελέτης στον Άρη Κωνσταντινίδη. Μάλιστα, για να καθησυχάσει το σώμα, λέει πως αν χρειαστεί, θα πληρώσει ο ίδιος από την τσέπη του την αμοιβή του αρχιτέκτονα. Και η μελέτη όμως του Κωνσταντινίδη, ο οποίος σημειωτέον δεν ήθελε να αναλάβει το δημοτικό καφενείο ("Διεπίστωσα ότι δεν θα ήθελε να την αναλάβη καθόσον έχη άλλας απασχολήσεις. Του είπον ότι πρέπει να την αναλάβη" αναφέρει ο Σπ. Φιλίππου στο σώμα), δεν είχε και την καλύτερη τύχη. Το Δημοτικό Συμβούλιο εγκρίνει τον Ιούνιο του 1971 το σχέδιο του αρχιτέκτονα κατά το ήμισυ και προχωρά, μετά από εισήγηση των τεχνικών υπηρεσιών, σε τροποποιήσεις της μελέτης.

 

*

 

Βλ. επίσης: Χτίζοντας δοχεία ζωής.
Μια αθησαύριστη συνέντευξη του μεγάλου αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη (1913-1993) στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο με αφορμή την έκδοση τριών σπάνιων βιβλίων του.

https://www.lifo.gr/mag/features/2726

'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Τομή της δυτικής όψης του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων. Σχέδιο του Άρη Κωνσταντινίδη. (Αρχαιολογία και Τέχνες)
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Φωτογραφίες του Κώστα Μπαλάφα σε διάφορες αίθουσες του μουσείου.
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Εξατομικευμένο πορτρέτο, πιθανόν του Ηπειρώτη βασιλιά Πύρρου. Εκμαγείο ρωμαϊκού αντιγράφου χαμένου έργου ελληνιστικής εποχής.
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Καταπέλτης της ελληνιστική εποχής που εξακόντιζε γιγάντια βέλη σε μεγάλες αποστάσεις με τόση δύναμη κι ακρίβεια ώστε να διαπερνούν ακόμη και μία ασπίδα.
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Αριστ., όπλα από τον "τάφο του Γενάρχη". Δεξ, έφιππος χάλκινος αδριάντας αξιωματούχου του Κοινού των Ηπειρωτών. Αναπαράσταση με ενσωματωμένα χάλκινα μέρη, ορισμένα από αδριάντα του Μύλωνα, γιου του Σωσάνδρου, Θεσπρωτού. Δωδώνη, βουλευτήριο, ελληνιστική εποχή.
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Αριστ., χάλκινιο αγαλμάτιο άνδρα, ίσως δούλου, πιθανότατα Αφρικανού (Ρωμαϊκή εποχή). Δεξ., επιτύμβια στήλη σε σχήμα ναϊσκου από αμμόλιθο. Ανάγλυφη παράσταση αποχαιρετισμού ανδρόγυνου με χειραψία (κάστρο Ιωαννίνων, Ρωμαϊκή εποχή).
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Δεξ., τιμητικό ψήφισμα για τον Συρακούσιο Αλκέτα. Ανάγλυφη παράσταση αλόγου και στεφανιού ελιάς που πιθανόν αναφέρονται σε ιππική νίκη.
'Αρης Κωνσταντινίδης στα Γιάννενα Facebook Twitter
Το κέντρο "Όασις", όπως είναι σήμερα μετά την ανακαινισή του.
Design
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Crini & Sophia: Εκεί που η art de la table συναντά τα έργα καταξιωμένων σύγχρονων καλλιτεχνών 

Design / Crini & Sophia: Εκεί που η art de la table συναντά τα έργα καταξιωμένων σύγχρονων καλλιτεχνών 

Σε μια υπερυψωμένη βιτρίνα στο Κολωνάκι συναντάμε μια σειρά από έργα τριών καλλιτεχνών οι οποίοι δεν είχαν μιλήσει μεταξύ τους πριν τελειώσει το κατάστημα, που απ’ έξω δεν μαρτυρά τι ακριβώς κρύβει μέσα του. 
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Η χρυσή σχεδιάστρια που μάγεψε το Χόλιγουντ

Design / Συνεργάτις του Ντε Κίρικο. Κολλητή του Νουρέγιεφ. Επίσκεψη στο απίθανο σπίτι της εικαστικού Lisa Sotilis

Η Τζούλη Αγοράκη επισκέπτεται το σπίτι της εικαστικού Lisa Sotilis, που ήταν στενή φίλη του Ιόλα, συνεργάτιδα του Ντε Κίρικο και κολλητή φίλη του Νουρέγιεφ. Και εντυπωσιάζεται με την κινηματογραφική της ζωή.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Kyr Lakis: Ένα νέο αθηναϊκό brand αναβιώνει την τέχνη των ηπειρώτικων σταμπωτών

Design / Kyr Lakis: Ένα νέο αθηναϊκό brand αναβιώνει την τέχνη των ηπειρώτικων σταμπωτών

Ένα νέο concept store εμφανίστηκε στα Εξάρχεια από τη γλύπτρια Αντιγόνη MacLellan και τον designer Χαρίλαο Κουρτίνο Πάλλα, το Αphilo, που συγκεντρώνει τη δουλειά πολλών ντόπιων artisans. Εκεί βρίσκουμε και τα χρηστικά αντικείμενα του brand τους, Kyr Lakis, που αξιοποιεί τα σχέδια από ξυλόγλυπτες μήτρες οι οποίες άντεξαν στον χρόνο, όπως μια γοργόνα που μετρά εκατό χρόνια ζωής.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Mέσα στο boho διαμέρισμα της σχεδιάστριας Σήλιας Δραγούνη

Design / Mέσα στο boho διαμέρισμα της σχεδιάστριας Σήλιας Δραγούνη

Ένα σταντ με ρούχα δίπλα στην τραπεζαρία, μια σανίδα του skate στη μέση του καθιστικού, το πιο ιδιαίτερο πλακάκι που έχει μπει ποτέ σε τζάκι. Το διαμέρισμα της σχεδιάστριας στην Κηφισιά είναι μποέμ και boho, σαν την ίδια.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Έλενα Ναβροζίδου: Νομίζω πως η πολιτική τους ορθότητα είναι μια εισβολή ασκήμιας

Design / Έλενα Ναβροζίδου: «Λογοκρίθηκαν πολλές από τις εικόνες μου, γιατί φαινόταν λίγο στήθος»

Η ξεχωριστή εικαστική καλλιτέχνις και δημιουργός της θρυλικής Λουντμίλα, της ηρωίδας κόμικς που ζούσε σουρεαλιστικές ερωτικές ιστορίες στο «Παρά Πέντε» και στη «Βαβέλ», μας ανοίγει το ειδωλολατρικό, πληθωρικό σπίτι της και μας δείχνει τη δική της Παραμυθία.
M. HULOT
Deplot Architects: Προσδίδοντας υπεραξία με την αρχιτεκτονική σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες

Design / Deplot Architects: Προσδίδοντας υπεραξία με την αρχιτεκτονική σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες

Η αυθεντικότητα είναι ο πυρήνας της κουλτούρας των Deplot. Δημιουργώντας αξία μέσα από το design σε μη αναμενόμενες τοποθεσίες, διατηρούν τις ρίζες τους στην αυθεντική αισθητική και κουλτούρα της Μεσογείου, ενσωματώνοντας σύγχρονα στοιχεία που παραμένουν πιστά στην αυθεντική ουσία της περιοχής.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αντώνης Βαβαγιάννης: Ο κομίστας πίσω από τα «Κουραφέλκυθρα», που δεν είναι καν λέξη

Οι Αθηναίοι / Κουραφέλκυθρος: «Αν δεν σε μισήσουν οι φασίστες, τι κάνεις σε αυτήν τη ζωή;»

Ο Αντώνης Βαβαγιάννης, ο κομίστας πίσω από τα «Κουραφέλκυθρα», που κάποτε τα είχαν απορρίψει όλα τα έντυπα ενώ τώρα έγιναν ταινία στο Cinobo, λαμβάνει για τα πολιτικά του σκίτσα μηνύματα σύμφωνα με τα οποία κάθε εβδομάδα τα παίρνει από άλλο κόμμα.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Γιατί η Ες Ντέβλιν είναι μια από τις διασημότερες σκηνογράφους του κόσμου;

Design / Γιατί η Ες Ντέβλιν είναι μια από τις διασημότερες σκηνογράφους του κόσμου;

Από τις συναυλίες της Μπιγιονσέ, του Weeknd, της Αντέλ της Μάιλι Σάιρους και των U2, το σετ του Super Bowl, τις επιδείξεις του Yves Saint Laurent και της Louis Vuitton, μέχρι τα σκηνικά της όπερας και των σύγχρονων θεατρικών παραστάσεων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι γυναίκες αγοράζουν όλο και περισσότερα αυτοκίνητα. Γιατί το design τους παραμένει τόσο macho;

Τech & Science / Αφού οι γυναίκες αγοράζουν όλο και περισσότερα αυτοκίνητα, γιατί το design τους παραμένει τόσο macho;

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ίσως σταθούν η αφορμή για να διορθωθεί αυτό το λάθος: όσα αποκαλύπτονται για την εμμονή στον ανδρικό σχεδιασμό απο τα Οργανισμό Οικονομικού Συντονισμού και Ανάπτυξης
NEWSROOM
Flux Office: Πώς σχεδιάστηκε το κτίριο της Φρυνίχου

Design / Flux Office: Πώς σχεδιάστηκε το κτίριο της Φρυνίχου για το Αρχείο Καβάφη

H Εύα Μανιδάκη και ο Θανάσης Δεμίρης, που ανέλαβαν την ανακαίνιση, την αρχιτεκτονική μελέτη και την επιμέλεια του χώρου όπου φιλοξενείται το Αρχείο, καθώς και της Οικίας Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, μας ξεναγούν στην οδό Φρυνίχου και μας περιγράφουν τη διαδικασία πίσω από το δύσκολο εγχείρημα της δημιουργίας ενός χώρου που θα φιλοξενεί το καβαφικό σύμπαν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένα σπίτι σαν φιλικό κρεμμύδι και ένας δωδεκάμετρος μπουφές που μιλάει

Design / Ένα σπίτι σαν φιλικό κρεμμύδι και ένας δωδεκάμετρος μπουφές που μιλάει

Το σπίτι της Κατερίνας Τερζοπούλου είναι σαν να το βρέχει το κύμα. Η Κατερίνα έχει καθρέφτη πάνω στην τζαμαρία γιατί θεωρεί ότι αν κοιτάς πρώτα τη θάλασσα και μετά τον εαυτό σου δείχνεις καλύτερη.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ