Τι κάνεις αν ένας οικονομικός μετανάστης σε κοιτάξει στα μάτια και σου προσφέρει ένα μανταρίνι;
Τι θα κάνει ο μέσος Αθηναίος και Αθηναία;
Ο μέσος πολίτης αυτής της χώρας;
Θα το πάρει; Κι αν το πάρει, θα το φάει; Θα σιχαίνεται να το φάει; Θα το πλύνει πριν το φάει;
Θα το πετάξει ή θα τον βρίσει και από πάνω που τόλμησε να του δώσει ένα μανταρίνι ;
Φοβάμαι ότι κάποιοι συμπολίτες μας δεν αποκλείεται να αντιδράσουν ακόμα πιο βίαια. Ούτε καν θα αναλογιστούν τις περιπέτειες, τους κινδύνους, το παρελθόν όλων αυτών των ανθρώπων που περιφέρονται γύρω μας, συχνά απεγνωσμένοι σε μια χώρα αλλόθρησκη, εχθρική, προβληματική έτσι κι αλλιώς από κάθε άποψη, ιδίως αν «προσγειώθηκαν» σ΄ αυτήν πρόσφατα, και όχι την εποχή των παχιών αγελάδων.
Η παράσταση - in situ performance – street art δράση No man’ s land που έστησε ο Ολλανδός σκηνογράφος – σκηνοθέτης Ντρις Φερχόφεν και η ομάδα του, σε συνεργασία με τη Στέγη Γραμμάτων και τεχνών είναι μία απόπειρα να προσεγγίσουμε κατά κάποιο τρόπο αυτούς τους παρόντες – απόντες, αφανείς, σύγχρονους πληβείους της οικονομικής και πολιτικής απόδρασης.
20 διαδρομές, 20 θεατές, 20 μετανάστες, σε μία διαδρομή-βόλτα ανάμεσα σε δρόμους, πεζόδρομους, ανυποψίαστους περίοικους, ανθρώπους που τρώνε σε ταβέρνες, αγόρια και κορίτσια που πίνουν ανέμελοι το ποτό τους, ακόμα και «κανονικούς» μετανάστες που είτε μαζεύουν άχρηστα αντικείμενα από τους κάδους είτε τραγουδάνε με την κιθάρα τους μαζεύοντας λίγα ευρώ.
Συναντηθήκαμε την περασμένη Τετάρτη 20 άνθρωποι του Τύπου για μία «δημοσιογραφική» παράσταση στο σταθμό του ΗΣΑΠ στο Μοναστηράκι. Σταθήκαμε στη σειρά με λευκά ακουστικά στα αυτιά ο κάθε ένας από εμάς και μια άσπρη κόλλα χαρτί στο χέρι με το όνομα του «οδηγού» μας. Ο κόσμος μας κοιτούσε με απορία, αλλά απορία του τι μας περίμενε είχαμε κι εμείς. Μέχρι που μια άρια στα ακουστικά έγινε ο συνδετικός κρίκος μας με τους «μετανάστες» - ηθοποιούς καθώς αντικριστά, άρχισαν άγνωστοι σε εμάς άνθρωποι να σχηματίζουν με τα χείλη τους τους στίχους της άριας. Και ένας ένας από αυτούς (το όνομα που μας αντιστοιχούσε) μας πλησίαζαν και με μία ευγενική χειρονομία μας καλούσαν να τους ακολουθήσουμε. Μπροστά ο «ξένος», από πίσω εμείς.
Καμία διαδρομή δεν ήταν η ίδια. Ούτε απαραίτητα οι αφηγήσεις που ακούσαμε μέσα από τα ακουστικά. Άλλες ήταν οι ιστορίες των γυναικών και άλλες των αντρών. Υπήρχαν κοινά στοιχεία, όπως τα υπέροχα τραγούδια (ανάμεσα τους η ινδική εκδοχή του δικού μας «Βενζινάδικο» του Μπρέγκοβιτς) που οι «ερμηνευτές» μετανάστες μας χόρευαν ανέμελα καθώς διέσχιζαν τους δρόμους. (Κρυφά ακουστικά φορούσαν κι εκείνοι). Και από πίσω πάντα εμείς. Οι ιστορίες τους; Μοναχικές, δραματικές, ενίοτε σπαραχτικές. Δεν είναι λίγες οι φορές που θα γυρίσει και θα σε κοιτάξει στα μάτια, να προσφέρει όντως ένα μανταρίνι, να σου χαμογελάσει. Ιστορίες που άλλοτε μιλάνε για ρατσισμό, άλλοτε για συμβιβασμό, άλλοτε για αφομοίωση κι άλλοτε για απαξίωση. Όλε οι πιθανές εκδοχές της ζωής ενός μετανάστη. Ιστορίες που ο Φερχόφεν συγκέντρωσε μέσα από συνεντεύξεις εδώ στην Αθήνα, και ίσως και να τις συμπλήρωσε με συναφείς ιστορίες μεταναστών από την Ολλανδία. Άλλωστε 8 από τους 20 συμμετέχοντες μετανάστες είναι σταθεροί συνεργάτες του.
Κι όταν τα βήματα των οδηγών μας μάς οδήγησαν απέναντι από το Γκάζι, περνώντας μέσα από τις ράγες των τρένων, στο Βοτανικό, συγχρονισμένοι και οι 20 μαζί σε αυτή την παράξενη αλλά τόσο ενδιαφέρουσα performance, φτάσαμε σε μία ειδικά διαμορφωμένη αλάνα. Εκεί, το αποκαλυπτικό φινάλε, η συγκινητική κατάληξη, ο προορισμός και η ταύτιση, μας αποζημίωσε. Όχι ότι τα 50 λεπτά που διαρκεί η διαδρομή μας είχαν κουράσει. Καθόλου! Αλλά αν έχεις έστω και μία αμφιβολία ότι αυτοί οι συνάνθρωποι μας αξίζουν την προσοχή μας, ότι αξίζει να ακούσεις την ιστορία τους, το φινάλε, ελπίδα - απόγνωση μες στο σκοτάδι, ίσως να αγγίζει τη θεατρικότητα που τόση ώρα αναρωτιόσουν που θα τη συναντήσεις.
ΥΓ. Να ευχαριστήσω τη Σοχίλα (τη μαντιλοφώρο οδηγό μου) γιατί, καθώς η σύμβαση της παράστασης δεν επιτρέπει την παρουσία των «οδηγών» μετά το πέρας του δρώμενου, δεν είχα την ευκαιρία να της το πω.
NO MAN' S LAND * DRIES VERHOVEN
Στέγη γραμμάτων και τεχνών - Θέατρο εκτός στέγης
2 - 11 Μαϊου 2014
Σημείο εκκίνησης: Σταθμός Μοναστηράκι
Δευτέρα - Παρασκευή 17:00, 20:00, 22:00
Σάββατο & Κυριακή 15:00, 17:00, 20:00, 22:00
σχόλια