Διαβάζοντας λίγους στίχους του Πεσόα

Διαβάζοντας λίγους στίχους του Πεσόα Facebook Twitter
O Pessoa το 1928, πίνοντας ένα ποτήρι κρασί σε μια ταβέρνα στην παλιά πόλη της Λισαβώνας
0

 

«Για να είσαι μεγάλος, να είσαι ολόκληρος: τίποτα από τον εαυτό σου μην υπερβάλλεις ή αποκλείεις.»

Διαβάζοντας λίγους στίχους του Πεσόα

 


Καθαροί, αυστηροί στίχοι για ανθρώπους που ξέρουν ποιοί είναι και σε τι κόσμο ζούνε, αλλά επειδή κατάγονται από γένος καλό, δεν φωνάζουν ούτε κλαίνε, απλώς παρατηρούν.


Κοιτάζω τη σιωπηλή λίμνη
Που το νερό της η πνοή του αέρα ρυτιδώνει
Μη γνωρίζοντας αν τα επινοώ όλα εγώ
Ή εάν όλα ανίδεα είναι

 

Η λίμνη τίποτα δε λέει. Τ' αεράκι
Σαλέυει, μα δε με αγγίζει,
Δεν ξέρω αν είμαι ευτυχής
Ούτε αν επιθυμώ να είμαι

Από μια ειδική γωνία, ο Πεσόα μού θυμίζει τον Καβάφη. Όχι μόνο διότι απεχθάνονται κι οι δύο τα μεγάλα λόγια. Αλλά για την ίδια την ξηρότητα της ζωής του. Το γεγονός ότι δούλευε σε μια Εταιρεία Εισαγωγών-Εξαγωγών και τη νύχτα έγραφε αδιάκοπα. Ζούσε σε νοικιασμένα δωμάτια της Λισαβόνας, ή σε συγγενείς. Δεν είχε σεξουαλική ζωή – μια φίλη που είχε, τη χώρισε λέγοντάς της: «Η μοίρα μου υπακούει σε έναν νόμο αλλιώτικο, την ύπαρξη του οποίου μερικοί ούτε καν υποψιάζονται.»

Ήταν δριμύς άνθρωπος εσωτερικά, μη ταξινομήσιμος, στυφός. Πέθανε νέος, στα 47, απ' το ποτό.

Σ' ένα μπαούλο είχε ταξινομήσει 25.426 ανέκδοτα κείμενα, δεμένα με τάξη, υπογεγραμμένα με 72 διαφορετικά ονόματα – «ετερωνυμίες», όπως επικράτησε να λέγονται.


Διαβάζω λίγους στίχους κι είναι σα να ακούω σε νέα εκτέλεση ένα αρχαίο τραγούδι. Που εφαρμόζει γάντι πάνω στη νέα φάση μας – την μπαφιασμένη από την αισθηματολογία. 


Οι ρυτίδες τρεμουλιάζουν, χαμογελούν
Πάνω στα κοιμισμένα νερά.
Γιατί να έχω φτάξει από όνειρα
Τη μόνη ζωή που έχω;


Όχι αδίκως, οι περισσότεροι κριτικοί όταν μιλούν για τον Πεσόα μιλούν για τις 72 περσόνες του. Και λένε ότι αυτό είναι ένα από τα συστατικά της ποίησής του που την έκαναν τόσο δημοφιλή στην πληθωριστική και αντιφατική μας εποχή. Δεν συμφωνώ. Όλες οι περσόνες του λένε το ίδιο πράγμα: Να είσαι ψύχραιμος και μετρημένος. 

Την ίδια ψυχραιμία ζητάει επίμονα ο καινούργιος κόσμος. Που είναι παρενδυτικός όσο ποτέ πριν στην Ιστορία. Που οι περσόνες (με την αποφασιστική συγκάλυψη των social media) έχουν γίνει ισχυρότερες από τον άνθρωπο που τις φορά. Που η πολιτική επικοινωνία -κι όχι οι πράξεις των πολιτικών- κυβερνά τα πλήθη. 

 

Πώς γλιτώνει κανείς από αυτό το ασύδοτο τραβεστιλίκι;

Η απάντηση βρίσκεται πάλι σε ένα αρχαίο τραγούδι, remastered : «Για να είσαι μεγάλος, να είσαι ολόκληρος: τίποτα από τον εαυτό σου μην υπερβάλλεις ή αποκλείεις.». Δηλαδή, Γνώθι σαυτόν!


Αυτό κάνει μοντέρνο τον Πεσόα. Η ειλικρίνεια να δει αδιατάρακτος τα πολλαπλά κομμάτια του και να τα δεχτεί όλα εξ ίσου.

Ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι...

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ