Με την ψυχή μου, κυρία μου!

Με την ψυχή μου, κυρία μου! Facebook Twitter
1

Δράττομαι της τελευταίας αυτής δήλωσης του -κατά τ'άλλα συμπαθούς και άψογου επαγγελματία- Σάκη Ρουβά προς κυρία του ακροατηρίου που τον ρώτησε με ποιά προσόντα βραβεύτηκε με "βραβείο αρχαίου δράματος" για τον ρόλο του Διονύσου στις "Βάκχες".

Ομολογώ μάλιστα ότι την κλέβω ανερυθρίαστα αφού αποδίδει ακριβώς αυτό που θέλουμε να ακούσουμε σε παραπάνω από μία περίπτωση. Από την πολιτική, την ιστορία, την αισθητική, την τέχνη, την κοινωνία, ως τον απλό κοινωνικό σχολιασμό, η κυριαρχία του θυμικού πάνω στο λογικό είναι ο ακρογωνιαίος λίθος πάνω στον οποίο ο Έλληνας ιδιαίτερα μοιάζει να στηρίζει την αυτοεκτίμησή του και την ίδια του την κοσμοθεωρία. Είναι ο Μεσόγειος, ο συναισθηματικός, ο αλληλέγγυος με της απανταχού της γης του κατατρεγμένους, ο υπερασπιστής του outsider, αυτός που θα σκίσει το πουκάμισό του για να αποδείξει κάτι. Ένας αιώνιος Δαβίδ ενάντια στον "μηχανιστικό" Γολιάθ των λαών που σκέφτονται με τετράγωνη λογική. Ο ιδεολογικός αυτός προμαχώνας, η μυθολογία αυτή έχουν ενδεχομένως μια ευγενή ικμάδα, όμως πέρα από την επιφανειακή πρώτη ανάγνωση διακρίνονται για έναν θηριώδη ναρκισσισμό ο οποίος εν πολλοίς θεωρώ ότι μας βλάπτει.

Πίσω από τις ευγενείς αιτιάσεις, την θώπευση των αυτιών και των καρδιών λιγότερο ευγενή κίνητρα συχνά κρύβονται. Ευειδείς μεσήλικες με νεανικό φυζίκ κερδίζουν "με το σπαθί τους" (?) το δίκαιωμα να "κυνηγήσουν τα όνειρά τους" έναντι της ηλικιωμένης φωνής που με τονικά "σπασίματα" αναρωτιέται πώς η ισοπέδωση των στάνταρντς και της επαγγελματικής ιδιότητας βαφτίζεται ισότητα και δικαίωμα στην τέχνη. Ευπαρουσίαστος νεαρός που αυτοδοκιμάζεται σκληρά και συμβολικά εις όνομα μιας αξίας που κατά βάθος ιδεολογικά απορρίπτει δρέπει τελικά (τι ειρωνία!) πλήθος θηλυκών θαυμαστριών που κατά βάσιν αναζητούν το επόμενο είδωλο μύχιας ονείρωξης. Συνθήματα και γραμμές γράφονται με στόχο το θυμικό, την εκμετάλλευση του συναισθηματισμού, την κεκτημένη ταχύτητα αντίδρασης απέναντι σε όσα αποτελούν τα τοτέμ μας. "Η Μακεδονία είναι ελληνική" γιατί δεν μπορούμε να καθήσουμε να αναλύσουμε για ποιούς λόγους ο όρος Σλαβομακεδονία (ή ακόμα Βόρεια Μακεδονία) είναι πιο αποτελεσματικός. "Ελευθερία στους πρόσφυγες" γιατί δεν μας κοστίζει προσωπική φιλοξενία αλλά τα λόγια είναι για τους περισσότερους δωρεάν κι ας είναι αυταπόδεικτο ότι λύσεις δεν δίνονται σε τέτοια θέματα με τσουβαλιάσματα.

Το φοβερό δεν είναι τίποτα από αυτά αν αυτά συνέβαιναν σε επίπεδο ατομικό, προσωπικό, μεμονωμένο. Το φοβερό είναι ότι η γιγάντωση των μέσων και της τεχνολογίας οδηγούν σε μια εντέχνως ενορχηστρωμένη μαζική παράκρουση, όπου μια άναρθρη κραυγή "για το δίκιο ρε γαμώτο!" ~για να παραφράσω μια ρήση τοτέμ που χαρακτήρισε μια ολόκληρη εποχή~ ξεσηκώνει με παλμό ποδοσφαιρικού γηπέδου την ώρα που κάνουμε το "κύμα" έναν ολόκληρο πληθυσμό υποτίθεται ενημερωμένο και σκεπτόμενο. Η βροχή των Like, ο ορυμαγδός του διαδικτυακού σχολιασμού, η αρένα των δρόμων και των εργασιακών χώρων, ο πανεπιστημιακός χώρος ανταλλαγής ιδεών, η ίδια η πνευματική πόλωση που δονεί την χώρα αφήνει έναν πραγματικά σκεπτόμενο/προβληματισμένο άνθρωπο συχνά πυκνά άναυδο, να αναρωτιέται για την ισορροπία του.

"Αν το άτομο χαρακτηρίζεται από την κριτική ικανότητα, τη συνείδηση και τη λογική, αν μπορεί να σκεφτεί και να αξιολογήσει τις καταστάσεις και την θέση του μέσα σε αυτές, στη μάζα όλα τα άτομα εξισώνονται προς τα κάτω". Σχεδόν ενάμιση αιώνα πριν ο ψυχολόγος κι εθνολόγος Gustave Le Bon θεμελίωσε με την 'Ψυχολογία των Μαζών' την Κοινωνική Ψυχολογία και έδωσε υλικό σκέψης και πρακτική χρήσης στην φασιστική προπαγάνδα.

"Η δύναμη των λέξεων βρίσκεται στις εικόνες που ανακαλούν, και είναι απολύτως ανεξάρτητη από την πραγματική τους σημασία. Αυτές των οποίων το νόημα είναι το πιο άσχημα καθορισμένο, έχουν ενίοτε την μεγαλύτερη επίδραση. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, με τους όρους Δημοκρατία, Σοσιαλισμός, Ελευθερία, Ισότητα κλπ. το νόημα των οποίων είναι τόσο αόριστο που ογκώδεις τόμοι δεν αρκούν για να το ορίσουν ακριβώς. [...] Με μια μικρή παρακαταθήκη από τύπους και κοινούς τόπους που έχουν μαθευτεί στα χρόνια της νεότητας, διαθέτουμε όλα όσα πρέπει για να διασχίσουμε την ζωή δίχως την κουραστική ανάγκη να πρέπει να στοχαστούμε."*

Δικαίωμα στο θυμικό, δικαίωμα στο όνειρο, στο να είμαστε "συναισθηματικοί" και "Μεσόγειοι", στο να ξεσπαθώνουμε με την αδικία ενόσω κρυφοί ενορχηστρωτές σαν χειριστές νευρόσπαστων μας χειραγωγούν με την σιγουρότερη μέθοδο δημαγωγίας: την ανάγκη να φανούμε "καλοί". Με την ψυχή μας, ρε γαμώτο!

*Η περικοπή σε μετάφραση Ι.Σ Χριστοδούλου

1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Μήπως οι εχθροί της «σώζουν» την Ευρώπη (που προκαλεί πλήξη στους άλλους);

Οπτική Γωνία / Μήπως οι εχθροί της «σώζουν» την Ευρώπη (που προκαλεί πλήξη στους άλλους);

Όσο τα θέματα της Ευρώπης θεωρούνται συζητήσεις που δεν «πουλάνε» δημοσιογραφικά ή θέματα επίδειξης λαμπερών ονομάτων, τόσο η Ευρώπη θα συναρπάζει κυρίως τους εχθρούς της.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Γιατί πεθαίνουν τα πλατάνια;

Ρεπορτάζ / Γιατί πεθαίνουν τα πλατάνια στην Ελλάδα;

Μια μεγάλη οικολογική καταστροφή βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλη τη χώρα. Πολύτιμα οικοσυστήματα πλατάνων νεκρώνονται από μια μολυσματική ασθένεια, η οποία μέχρι στιγμής αποδεικνύεται ανίκητη και έχει αποδεκατίσει χιλιάδες δέντρα. Υπάρχει λύση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα δεν είναι πια εντελώς «ξεκρέμαστα»

Ρεπορτάζ / Τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα δεν είναι πια εντελώς «ξεκρέμαστα»

Χρειάστηκαν επίμονες προσπάθειες από πολλούς ανθρώπους και φορείς, όμως το ζήτημα της φροντίδας των ασυνόδευτων παιδιών-προσφύγων, που είχε επανειλημμένως εκθέσει τη χώρα, φαίνεται ότι διευθετείται πλέον αρκετά ικανοποιητικά. Εξίσου μεγάλη σημασία έχει όμως το «μετά», καθώς μέχρι πρόσφατα, όσα παιδιά ενηλικιώνονταν, βρίσκονταν κυριολεκτικά στον «αέρα», κάτι που πλέον αλλάζει χάρη σε προγράμματα όπως αυτό του Κέντρου Κυψέλη που τρέχουν η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και η IRC Hellas. Ο Κασμίρ και ο Ουσμάν, που πλέον ενηλικιώθηκαν, θέλουν να ζήσουν μόνιμα στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Τραμπ και η μαύρη μειονότητα

Οπτική Γωνία / Ο Τραμπ και η μαύρη μειονότητα

Ο Τραμπ συνεχίζει απτόητος να επιμένει ότι συκοφαντείται με στόχο την περιθωριοποίησή του, όπως συμβαίνει με τους Μαύρους Αμερικανούς. Επιμένει ότι, αντίθετα με τις «συκοφαντίες», δεν ήταν και δεν είναι καθόλου ρατσιστής.
ΑΝΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗ
Αριστείδης Χατζής: «Εκπαιδευτικοί μιλούν για το 1821 ως γυμνασιάρχες της δεκαετίας του 1950»

Οπτική Γωνία / «Εκπαιδευτικοί μιλούν για το 1821 σαν γυμνασιάρχες της δεκαετίας του 1950»

Το νόημα της εθνικής επετείου, τα κομβικά γεγονότα, οι πρωταγωνιστές και οι παρελάσεις. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Ιστορίας & Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, Αριστείδης Χατζής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το φάντασμα του πολέμου πλανιέται πάνω από την Ευρώπη; 

Μ. Καραγιάννης / Το φάντασμα του πολέμου πλανιέται πάνω από την Ευρώπη; 

Πόσο πιθανή είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού; Οδηγείται η Ευρώπη σε πολεμική αναμέτρηση με τη Ρωσία; Και πόσο θα επηρεάσει μια πιθανή εκλογή του Τραμπ; Απαντά ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Μάνος Καραγιάννης. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η κοινωνική δυσαρέσκεια και οι ανατροπές που καταγράφονται για πρώτη φορά στις δημοσκοπήσεις

Οπτική Γωνία / Η κοινωνική δυσαρέσκεια και οι ανατροπές που καταγράφονται για πρώτη φορά στις δημοσκοπήσεις

Οι μισοί σχεδόν ψηφοφόροι απαντούν στις δημοσκοπήσεις ότι θα πάνε στην κάλπη των ευρωεκλογών για να στείλουν μήνυμα στο κόμμα που ψήφισαν στις εθνικές εκλογές.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Μας πολιορκούν, αλλά ούτε το Δίπορτο θα κλείσει, ούτε το κτίριο πουλήθηκε»

Αθήνα / «Μας πολιορκούν, αλλά ούτε το Δίπορτο θα κλείσει, ούτε το κτίριο πουλήθηκε»

Ο Χρήστος Μαργαρίτης, συνιδιοκτήτης του νεοκλασικού (γωνία Θεάτρου και Σωκράτους) στο υπόγειο του οποίου στεγάζεται η θρυλική ταβέρνα, διαψεύδει τα περί πώλησής του και ξετυλίγει την ιστορία του πατρικού του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
σπιρτζης καραμανλής

Οπτική Γωνία / Τα Τέμπη, η ευθύνη των υπουργών και η υποκρισία

Άλλη μία εξεταστική επιτροπή της Βουλής ολοκληρώθηκε χωρίς να καταλήξει πουθενά, με τα κόμματα να δίνουν τη μάχη των εντυπώσεων. Η Δικαιοσύνη, όμως, συνεχίζει την έρευνα και όλα παραμένουν ανοιχτά.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μετς: Μια τριπλή ζημιά στον αρχαιολογικό και αρχιτεκτονικό πλούτο από τον δήμο Αθηναίων

Ρεπορτάζ / Μετς: Μια τριπλή ζημιά στον αρχαιολογικό και αρχιτεκτονικό πλούτο από τον δήμο Αθηναίων

Ο Δήμος ετοιμάζεται να κατεδαφίσει μια από τις παλαιότερες κατοικίες της Αθήνας, υπονομεύοντας την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Αγροτέρας Αρτέμιδος.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ποιος φοβάται τη Μαρίνα Σάττι;/ Ζάρι: Μια πικρή «ερωτική εξομολόγηση»/

Οπτική Γωνία / Ποιος φοβάται τη Μαρίνα Σάττι;

Καρυάτιδες, συρτάκι, χωριάτικη και τζατζίκι, meraki, παντιλίκια στον Λυκαβηττό. Το «Ζάρι» μοιάζει με μια πικρή ερωτική εξομολόγηση, με αρκετή διάθεση αυτοσαρκασμού. Αντέχουμε να δούμε το πρόσωπό μας στον καθρέφτη;
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ

σχόλια

1 σχόλια
Μπορεί όλα αυτά που γράφονται στο άρθρο να συσχετίζονται τελικά με την φράση του Ρουβά. Μπορεί αυτή να ήταν η νοοτροπία της δήλωσης, μια νοοτροπία που αδιαμφισβήτητα υπάρχει στον λαό μας πολλές φορές, η επίκληση του θυμικού, η επίκληση της γενναιοψυχίας μας, αποτέλεσμα ίσως του διαχρονικά κατά κανόνα άνισου αγώνα επιβίωσης που διεξάγουμε ως λαός. Αυτή είναι μια θεωρία.Η άλλη θεωρία λέει ότι όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία σχέση και απλά ο Ρουβάς να ήθελε να πει "Με τα αρχ..α μου ρε !", αλλά δεν του το επέτρεψαν οι καλοί του τρόποι.Και εφόσον τελικά θέλουμε να χρησιμοποιούμε τα εργαλεία της λογικής, θα επικαλεστώ το "Ξυράφι του Όκαμ" και θα πω ότι όταν δυο θεωρίες εξηγούν το ίδιο ικανοποιητικά ένα αποτέλεσμα είναι προτιμότερη η απλούστερη θεωρία (αυτή με τις λιγότερες υποθέσεις).θεωρώ λοιπόν επικρατέστερη την δεύτερη.