Συμπεράσματα από το δημοψήφισμα στη Σκωτία

Συμπεράσματα από το δημοψήφισμα στη Σκωτία Facebook Twitter
Η νίκη του ΟΧΙ μπορεί τελικώς να ήταν σχετικά άνετη, αλλά η πορεία μέχρι την κάλπη ήταν γεμάτη αναταράξεις.
5

Συμπεράσματα από το δημοψήφισμα στη Σκωτία Facebook Twitter
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες η καμπάνια του ΟΧΙ άλλαξε σημαντικά. Καταρχάς επιστρατεύτηκαν τα μεγάλα όπλα. Οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί έκαναν κοινή δήλωση-έκκληση υπέρ της διατήρησης της Ένωσης.

 

Οι Σκωτσέζοι, μέσα από μια πρωτόγνωρη σε συμμετοχή ψηφοφορία, αποφάσισαν με πλειοψηφία λίγο πάνω από 55%, να πουν «Όχι» στην ανεξαρτησία και να παραμείνουν μέλος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι τελευταίοι μήνες πριν το δημοψήφισμα ήταν ένα σπουδαίο μάθημα πολιτικής. Μάθημα πολιτικής ηγεσίας, στρατηγικής και επικοινωνίας.

Η νίκη του ΟΧΙ μπορεί τελικώς να ήταν σχετικά άνετη, αλλά η πορεία μέχρι την κάλπη ήταν γεμάτη αναταράξεις.

Όταν εξαγγέλθηκε το δημοψήφισμα, το ΟΧΙ ήταν μπροστά με μεγάλη διαφορά. Αυτό προκάλεσε εφησυχασμό στους ενωτικούς οι οποίοι θεωρούσαν ότι η επίκληση των κινδύνων αρκούσε για να αποτρέψει την πιθανότητα απόσχισης. Απευθύνθηκαν κυρίως στη λογική ρίχνοντας βάρος στους κινδύνους της απόσχισης, χάνοντας όμως έτσι τη μάχη του συναισθήματος και χτίζοντας μια καμπάνια αρκετά χαλαρή. Αντιθέτως η εκστρατεία του ΝΑΙ, δημιούργησε ένα εντυπωσιακά δυναμικό κίνημα βάσης, με ισχυρό παλμό, ισχυρή επιρροή στους νέους και κατάφερε να μετατρέψει το ΝΑΙ όχι μόνο σε όχημα για την ανεξαρτητοποίηση, αλλά σε φορέα ελπίδας και αλλαγής, καθώς και τιμωρητική ψήφο απέναντι στην πολιτική ελίτ.

Κάπως έτσι, ο αρχικός «περίπατος» έγινε ντέρμπι. Στις αρχές Σεπτεμβρίου μάλιστα το μομέντουμ έδειχνε να είναι υπέρ του ΝΑΙ το οποίο έκλεινε διαρκώς την ψαλίδα και μάλιστα προηγήθηκε σε δυο δημοσκοπήσεις προκαλώντας πανικό στο Λονδίνο, στο City, στη στερλίνα (η οποία υποτιμήθηκε εκείνη την ημέρα) και σε όσους θεώρησαν ότι οι κίνδυνοι μιας πιθανής απόσχισης ήταν πλέον ορατοί.

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες η καμπάνια του ΟΧΙ άλλαξε σημαντικά. Καταρχάς επιστρατεύτηκαν τα μεγάλα όπλα. Οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί έκαναν κοινή δήλωση-έκκληση υπέρ της διατήρησης της Ένωσης. Ανέβηκαν στη Σκωτία και έκαναν περιοδείες για να πείσουν τους ψηφοφόρους τους. Επιστρατεύτηκε ο (αρκετά δημοφιλής) Σκωτσέζος πρώην Πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν, καθώς και προσωπικότητες της βρετανικής σκηνής. Από τον Ντέηβιντ Μπέκαμ μέχρι τον Στινγκ.

Ο Κάμερον άφησε στην άκρη το ατσαλάκωτο ύφος του και στο τελευταίο διάγγελμα βούρκωσε. Το τελευταίο διάγγελμα του Κάμερον καθώς και η ομιλία του Γκόρντον Μπράουν την παραμονή της ψηφοφορίας είναι πραγματικά μνημεία πολιτικής επικοινωνίας και υποδείγματα ομιλιών που ενεργοποιούν ταυτοχρόνως λογική και συναίσθημα.

Τις τελευταίες ημέρες μάλιστα ο λόγος του “Better Together” (η καμπάνια υπέρ του ΟΧΙ) έγινε πολύ πιο οραματική, μετατρέποντας το ΟΧΙ σε αφετηρία συζητήσεων για την επόμενη μέρα και κυρίως χτυπώντας την αντίληψη ότι πατριωτισμός σημαίνει ανεξαρτησία. Η συναισθηματική ρητορική και η επίκληση της κοινής ιστορικής διαδρομής των βρετανικών εθνών λειτούργησαν συμπληρωματικά στις κυρίαρχες ανησυχίες που προκαλούσε η πιθανότητα απόσχισης. Απενοχοποίησαν και βοήθησαν μέρος της σιωπηλής πλειοψηφίας να εκφραστεί πιο καθαρά στην τελική ευθεία, με αποτέλεσμα το ΟΧΙ να πάρει τελικά το 70% όσω αποφάσισαν την τελευταία εβδομάδα.

Από την άλλη πλευρά, η αδυναμία του Σκωτσέζου Πρωθυπουργού Άλεξ Σάλμοντ να απαντήσει πειστικά κυρίως στο θέμα του νέου νομίσματος ήταν το καταλυτικό στοιχείο που ενίσχυσε τους φόβους από μια πιθανή απόσχιση.

Eδώ μπορούμε να δούμε παραστατικά τα κριτήρια και την ανάλυση ψήφου όσων χθες προσήλθαν στην κάλπη.

Το ποια θα είναι η επόμενη μέρα είναι νωρίς ακόμα να εκτιμηθεί.

Μετά βεβαιότητας θα είναι διαφορετική, καθώς κανένας πλέον δεν μιλάει για διατήρηση του υφιστάμενου στάτους. Όλοι συμφωνούν (οι του ΟΧΙ μάλιστα το είχαν κάνει και σημαία προεκλογικά) ότι θα δοθούν περισσότερες αρμοδιότητες στα τοπικά κοινοβούλια της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Βορείου Ιρλανδίας.

Ο νέος «χάρτης» του Ηνωμένου Βασιλείου προβλέπεται ότι θα ετοιμαστεί μέχρι τον ερχόμενο Νοέμβριο και θα ψηφιστεί έως τον Ιανουάριο του 2015.

Αυτό θα οδηγεί σε μια μεγαλύτερη «ομοσπονδιοποίηση» της Βρετανίας, κάτι για το οποίο είχε μιλήσει ακόμα και ο Τσώρτσιλ από τα χρόνια του Μεσοπολέμου.

Το πώς θα λειτουργήσει και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στη μελλοντική συνοχή της Βρετανίας είναι επίσης επιπόλαιο να το προεξοφλήσει κάποιος σήμερα.

Μπορεί οι φυγόκεντρες δυνάμεις να ενισχυθούν (ήδη πολλοί Αγγλοι διαμαρτύρονται για τις υποσχέσεις που δόθηκαν στους Σκωτσέζους καθώς και για το ότι παίρνουν περίπου 19% περισσότερα στην κατά κεφαλή δαπάνη του προϋπολογισμού), αλλά μπορεί και να ξεφουσκώσουν, όταν οι αποσχιστές βγάλουν το καπέλο του διαμαρτυρόμενου ο οποίος απλώς ζητάει χρήματα και αρμοδιότητες από το «κακό» Λονδίνο και αναγκαστούν να ασκήσουν οι ίδιοι διακυβέρνηση για καυτά ζητήματα όπως η φορολογία και η κοινωνική πολιτική.

Το ερώτημα λοιπόν, είναι όχι τι πιστεύουν τώρα οι σημερινοί 16άρηδες, αλλά το τι θα πιστεύουν μετά από μια γενιά και το πώς θα έχει λειτουργήσει ως τότε η αποκέντρωση.

Τέλος, το δημοψήφισμα μας θύμισε μερικές βασικές αρχές πολιτικής στρατηγικής και επικοινωνίας:

- Ποτέ μην υποτιμάς τον αντίπαλο και μη ρισκάρεις με τις διαδικασίες. Ο Κάμερον, βέβαιος ων για την επικράτηση, δέχτηκε όρους (όπως η συμμετοχή των 16χρονων – οι οποίοι παρεμπιπτόντως ψήφισαν υπερ του ΝΑΙ σε ποσοστό πανω του 70%! – και ο αποκλεισμός των Σκωτσέζων που διαμένουν εκτός Σκωτίας) οι οποίοι ήταν κομμένοι και ραμμένοι στα μέτρα των αποσχιστών. Και μετά έτρεχε...

- Καμπάνια που πατάει σε ένα πόδι δεν υφίσταται. Όσο ισχυρό και αν είναι το μήνυμα του πραγματισμού, οι εκλογές δεν παύουν να αφορούν και το μέλλον. Η παρουσία οραματικού λόγου ο οποίος ακουμπά και λογική και συναίσθημα είναι απαραίτητη.

- Ειδικά στα δημοψηφίσματα, σημασία δεν έχει μόνο τι ρωτάς εσύ, αλλά και σε τι πιστεύει ο άλλος ότι απαντάει. Το είδαμε πριν από μερικά χρόνια στα δημοψηφίσματα για το Ευρωσύνταγμα όταν χώρες με (θεωρητικώς) φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό τίναξαν στον αέρα τη διαδικασία αντιμετωπίζοντας τα δημοψηφίσματα ως μέρος της εγχώριας πολιτικής διαμάχης.

Κυρίως όμως θύμισε ότι πολίτες και πολιτικοί μπορούν να συζητούν για το μέλλον τους, ακόμα και για τα πιο σοβαρά θέματα, πολιτισμένα, με ευπρέπεια, σεβασμό στο διάλογο και τις διαδικασίες, χωρίς ύβρεις, χωρίς να χωρίζονται σε «ναινέκους» και «οχιάδες», χωρίς να ξεχνούν πως όσες και αν είναι οι διαφορές τους είναι όλοι παιδιά την ίδιας πατρίδας. Και αυτό είναι ίσως το βασικότερο που πρέπει να κρατήσουμε εμείς από το ιστορικό δημοψήφισμα της 18ης Σεπτεμβρίου 2014.

5

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

4 σχόλια
με αποτέλεσμα το ΟΧΙ να πάρει τελικά το 70% όσω αποφάσισαν την τελευταία εβδομάδα. Πηγή: www.lifo.grΕνώ στο άρθρο της ανάλυσης που προσθέσατε (lordashcroftpolls.com/2014/09/scotland-voted/) γράφει αυτό:"As the recent tightening in the polls suggested, those who made up their minds late in the campaign were more likely to choose independence. Two thirds of those who decided in the last few days voted Yes"Εγώ είχα καταλάβει ότι είχε συμβεί αυτό που γράφετε εσείς και από αυτά που άκουγα για τις δημοσκοπήσεις, τελικά τι συνέβη;
Νομιζω οτι η αναλυση του Lord Ashcroft στο συγκεκριμένο σημείο ειναι λαθος. Η μεσοσταθμική αναλυση των τελευταίων ερευνών (στις 4 δημοσκοπήσεις της τελευταίας εβδομάδας) ηταν ~51,5-48,5 με αναποφάσιστους ~8%. Στο 55,3 φτάνουμε μονο αν η κατανομή των αναποφάσιστων ειναι οπως την έγραψα στο αρθρο και οπως ηταν και η δικη σας αίσθηση. Αν γινόταν οπως λεει ο Ashcroft θα ειχε βγει το ΝΑΙ. Και οι περισσοτερες αναλύσεις που γίνονται αυτες τις μερες καταλήγουν στο ίδιος συμπέρασμα με εμας. Το άσχημο ειναι οτι δεν ειχαμε οργανωμένο exit poll ωστε να ξέρουμε επακριβώς πώς ψήφισαν οι Σκωτσέζοι και να μην μένουμε στις εκτιμήσεις. Ηδη γινεται κουβέντα και αυστηρή κριτική γι αυτό.
Διαβασα με προσοχη το αρθρο,το οποιο το βρηκα πολυ ενδιαφερον.Νομιζω,ομως,οτι η προσεγγιση του συγγραφεα δεν ειναι "σε βαθος",Θεωρω οτι ειναι προσφορη η στιγμη για να καταγραψω καποιες αποψεις ,τις οποιες θεωρω ορθες,αλλα κατανοω οτι δεν αναφερονται συχνα,ισως επειδη δεν εινα ιιδιαιτερως δημοφιλεις. Οσοι πιστευουν οτι η Αγγλια (οι οροι Μεγαλη Βρεταννια και Ηνωμενο Βασιλειο δεν ειναι παρα πολιτικα εργαλεια)εγινε τυχαια,και επι μακρον,αυτοκρατορια,μαλλον δεν εχουν μελετησει σε βαθος την ιστορια της.Και μαλλον δεν αξιολογουν σωστα την (χωρις ιστορικο προηγουμενο) εμπνευση της μετατροπης της αυτοκρατοριας σε κοινοπολιτεια(η,μαλλον,σε "κοινο πλουτο"),οπως και το οτι η Αγγλια ,ουσιαστικα,δεν εχει ποτε ηττηθει σε πολεμο(αφου ακομη και τους Νορμανδους του William the Conqueror τους αφομοιωσε μεσα σε εναν αιωνα). Βεβαια Αγγλια δεν ειναι ο Μπλαιρ και ο Καμερον.Αυτοι ειναι το αντιστοιχο του Γιωργακη και του Αντωνακη.Η πραγματικη" ισχυς "στην χωρα ειναι διαχρονικη,οχι προσωρινη.Και σπανια μετεχουν σε αυτην πολιτικοι ηγετες η μελη βασιλικων οικογενειων. Η " Αγγλια ",λοιπον,ειναι η μονη χωρα η οποια μετετρεψε ενα μειζον εσωτερικο και διαχρονικο προβλημα σε βαση σταθεροποιησης του "καθεστωτος". Αντι να εμποδισει το δημοψηφισμα,το επετρεψε.Και το ενθαρρυνε,μαλιστα,δινοντας υπερβολικα οπλα στους οπαδους της αποσχισης(οπως ο αποκλεισμος των μονιμων κατοικων Αγγλιας και η ψηφος στα 16).Παρα ταυτα πηρε αυτο που ηθελε,και μαλιστα με πολυ καθαρη διαφορα.Το θεμα δεν μπορει,πλεον,να ξανατεθει επι ταπητος για καποιες δεκαετιες,οποιος και αν το επιδιωξει.Ενω η "ηγεσια"της χωρας εχει ,πλεον,"πιστοποιησει" το ποσο "δημοκρατικα και δικαια"λειτουργει. Μπορει κανεις να ισχυρισθει οτι αντιστοιχο αποτελεσμα θα προεκυπτε για την Καταλωνια,την χωρα των Βασκων,την Βαλλωνια και την Φλανδρα,και τις παμπολλες περιοχες που τωρα ανηκουν σε διαφορες ευρωπαικες χωρες αλλα διαθετουν διαφορετικη εθνοτικη συνθεση ; Σκεπτεσθε τι μπορει να συμβει αν η Γαλλια επιτρεψει δημοψηφισμα στην Αλσατια,η Σερβια στην Βοιβοντινα,η ,για να ελθουμε και στα καθ'ημας,στην Θρακη(..ξορκισμενο να ειναι..); Η ιστορικη μελετη της Αγγλιας δεν ειναι απλο πραγμα.Και αυτο διοτι η χωρα δεν ειναι ακριβως χωρα.Ειναι,περισσοτερο, ενα βαθεια μελετημενο συστημα διαχρονικης εξουσιας,ισχυος, και διοικησης.Ειδικα στον τομεα της ψυχολογιας των μαζων,και της διεθνους πολιτικης εχει "γραψει το βιβλιο". Ας δουμε,ομως,και κατι αλλο.Το μεγαλο 'παραπονο"του μεσου Αγγλου πολιτη ειναι ,εδω και ογδοντα χρονια,οτι η τεως αυτοκρατορια εχει μεταβληθει στο "σκυλακι των ΗΠΑ". Οτι η Ουασιγκτον "σφυριζει"και το Λονδινο τρεχει απο πισω της. Ειναι,ομως,ετσι ;Το πιστοποιουν η ουσια των γεγονοτων-και οχι η προοριζομενη για "λαικη καταναλωση"επιφανεια ; Θα ηταν ποτε μια χωρα με τεραστιο δημοσιο χρεος και σχεδον διαλυμενη βιομηχανια τοσο ισχυρη σε παγκοσμια κλιμακα αν ηταν "το σκυλακι"καποιας αλλης ;Στην διαμορφωση της διεθνους στρατηγικης,της γεωπολιτικης και του ιστορικου γιγνεσθαι αυτο που "φαινεται"σπανια ισχυει.Συνηθως ισχυει το αντιθετο. Ακομη και αν δεχθουμε οτι το "manual" της γεωπολιτικης δεν εχει πρωτογραφει στην Αγγλια,σιγουρα εχει αναδιατυπωθει,εκσυγχρονισθει, προσαρμοσθει και επανεκδοθει στην "Γηραια Αλβιωνα".Ισως ειναι χρησιμο να μην λησμονουμε ποτε την περιφημη φραση του Charles Baudelaire,υπο μεταφορικη,φυσικα,εννοια:“La plus belle des ruses du diable est de vous persuader qu'il n'existe pas.""Η μεγαλυτερη απο τις απατες του διαβολου ειναι να σας πεισει οτι δεν υπαρχει".