Νέα Αποκτήματα (2014-2017) της συλλογής του ΕΜΣΤ

Με ένα στήσιμο που δίνει στα εκτεθειμένα έργα τον αέρα να αναπνεύσουν και παρέχει στον θεατή την ανάλογη άνεση κατά την περιήγησή του, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) παρουσιάζει 39 από τα περίπου 120 έργα που εντάχθηκαν στη συλλογή του από το 2014 έως το 2017 και αποκτήθηκαν κυρίως από δωρεές καλλιτεχνών και συλλεκτών. Ο επισκέπτης δεν θα χάσει την ώρα του. Αντιθέτως, θα βρει μόνος του και εύκολα τα έργα που θα τον εντυπωσιάσουν τόσο ώστε να ενθουσιαστεί, κάποια άλλα που θα του αρέσουν λιγότερο, αλλά που θα έχει χαρεί βλέποντάς τα, και, τέλος, εκείνα που δεν θα του αρέσουν και τόσο πολύ. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουν κυλήσει όλα ομαλά. Και το σίγουρο είναι ότι στο τέλος θα αποχωρήσει ευχόμενος στο μουσείο να ξεκινήσει –επιτέλους κανονικά– τη λειτουργία του, όσο πιο νωρίς θα ήταν αυτό εφικτό μέσα στο 2018. Κι αυτό είναι πολύ θετικό!

ΕΜΣΤ - Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων. Μέχρι 28 Φεβρουαρίου 2018. Λ. Καλλιρρόης & Αμβρ. Φραντζή, Αθήνα, 211 1019000-99. Ωράριο λειτουργίας: Τρ.-Κυρ. 11:00-19:00

 

Mike Kelley: Fortress of Solitude

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Mike Kelley στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

 

Ο Mike Kelley (1954-2012) υπήρξε ένας καλλιτέχνης που είχε την ικανότητα να διακρίνει ουσιώδεις και αποκαλυπτικές αντανακλάσεις της ανθρώπινης φύσης σε όλα τα τετριμμένα και ασήμαντα της καθημερινότητας. Αυτό του επέτρεπε να αναγνωρίζει τον μηχανισμό με τον οποίο κάθε άνθρωπος αντλεί δυνάμεις από το έλασσον της καθημερινής ζωής για να χτίσει τόσο την προσωπική μυθολογία του όσο και τα τοτέμ του εαυτού του. Δημιούργησε απρόσμενες φόρμες και αφηγήσεις, αξιοποιώντας εξίσου απρόσμενα υλικά. Διάνοιξε νέους δρόμους για την αμερικανική τέχνη της δεκαετίας του '80 και παρέσυρε σε αυτούς πολλούς άλλους καλλιτέχνες. Επιπλέον, υπήρξε ένας σπουδαίος «ενισχυτής» του εικαστικού στίγματος της σκηνής του Λος Άντζελες. Την έκθεση έχει επιμεληθεί ο Douglas Fogle και είναι μια παραγωγή του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ σε συνεργασία με την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα. Περιλαμβάνει μόλις 17 έργα, αλλά επιλεγμένα έτσι ώστε ο θεατής να αποκτά μια καλή εποπτεία τού τι κάνει Kelley τον Kelley.

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης - Μέγαρο Σταθάτου. Μέχρι 25 Φεβρουαρίου 2018. Βασιλίσσης Σοφίας & Ηροδότου 1, 210 7228321-3. Ωράριο λειτουργίας: Δευτ.-Τετ.-Παρ.- Σάβ. 10:00-17:00, Πέμ. 10:00-20:00, Κυρ. 11:00-17:00, Τρίτη: κλειστά

 

«Έργο στην Πόλη» : Κωστής Βελώνης - «A puppet sun»

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Κωστής Βελώνης - «A puppet sun»

 

Η επιλογή αυτή απευθύνεται κυρίως σ' εκείνους τους λίγους εναπομείναντες «ασυγχώρητους» που δεν έχουν ακόμη δει την έκθεση. Το βασικό punctum και επιχείρημα για να ξεσηκωθούν και να πάνε επιτέλους ως εκεί είναι ότι δεν έχει ξαναϋπάρξει εδώ και πολύ καιρό τόσο φίνα και αρμονική παραγωγή site-specific έργων, δηλαδή έργων που δημιουργήθηκαν ειδικά για τον χώρο στον οποίο εκτίθενται. Το «Έργο στην Πόλη» είναι μια έκθεση που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο σε διαφορετικό μέρος της Αθήνας, κατόπιν απευθείας ανάθεσης του Πολιτιστικού Οργανισμού ΝΕΟΝ σε έναν καλλιτέχνη.

Νεοκλασικό κτίριο στην οδό Καπλανών 11. Μέχρι 14 Ιανουαρίου 2018. Ωράριο λειτουργίας: Τετ.-Κυρ. 12:00-20:00

 

«1+9» μια έκθεση αφιέρωμα στη Ρένα Παπασπύρου

Η Ρένα Παπασπύρου διατέλεσε καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ για τους φίλους) κατά το διάστημα 1993-2005. Το ότι βρέθηκε σχεδόν μόνη σε αυτό το αναχρονιστικά πατριαρχικό διδακτικό περιβάλλον και το άντεξε επί τόσα χρόνια θα συνιστούσε ικανό λόγο για να τη θαυμάζει κάποιος. Πόσο μάλλον το ότι κατάφερε να κάνει το εργαστήριό της στη σχολή έναν χώρο ανοιχτό και ελεύθερο για κάθε σκέψη αυτόφωτη και αποδεσμευμένη από τα «βαρίδια» της παράδοσης που συχνά κληρονομούν, χωρίς καν να το συνειδητοποιούν, οι φοιτητές της σχολής. Τώρα, εννέα εικαστικοί που υπήρξαν μαθητές της αποφάσισαν να οργανώσουν αυτή την ομαδική έκθεση, ζητώντας από την αγαπημένη τους δασκάλα να συμμετάσχει επίσης.

Eleftheria Tseliou Gallery. Μέχρι 27 Ιανουαρίου 2018. Ηρακλείτου 3, Κολωνάκι, 210 3618188. Ωράριο λειτουργίας: Tρ.-Παρ. 12:00-20:00, Σάβ. 12:00-15:00

 

Διονύσης Χριστοφιλογιάννης – «Strict Freedom»

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Διονύσης Χριστοφιλογιάννης – «Strict Freedom»

 

Ο Διονύσης Χριστοφιλογιάννης διερωτάται τι θα μπορούσε να θεωρείται αυστηρή, ακριβής και απόλυτη ελευθερία. Ξεκινώντας, λοιπόν, από αυτό το σημείο, προσεγγίζει το πιο ανεξερεύνητο και συνήθως απωθημένο είδος της, την ελευθερία που παρέχει το πλαίσιο που την περιορίζει.


Με μια σειρά γλυπτών από φελλό, μέταλλο και πορσελάνη, καθώς και με ζωγραφική σε καμβά και ριζόχαρτο, τοποθετεί την έννοια και τη λειτουργία της τρύπας ως συμβόλου «ελεύθερης αίσθησης» μέσα από μια φυλακή. Επειδή η οπή είναι ο τόπος όπου το μέσα και το έξω του πλαισίου περιορισμού της ελευθερίας συμπίπτουν.

Ύλη[matter]HYLE. Μέχρι 2 Φεβρουαρίου 2018. Πειραιώς 1, 2ος όρ., αριθ. διαμερίσμ. 7, Ομόνοια, 211 4106439 & 6977 041634. Ωράριο λειτουργίας: απροσδιόριστο – απαιτείται τηλεφωνική διερεύνηση


Χρήστος Τζίβελος - «Modelling Phenomena»

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Χρήστος Τζίβελος στο Μουσείο Μπενάκη

 

Στη σύντομη ζωή του (1949-1995) ο Χρήστος Τζίβελος υπήρξε ένας «επικός καλλιτέχνης», με την έννοια του καλλιτέχνη που αγωνίζεται να βρει μια εικόνα καθολική, μια εικόνα ικανή να αναπαριστά ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και ίσως γι' αυτό η θέση που καταλαμβάνει σε σχέση με το σημερινό κέντρο της εννοιολογικής τέχνης στην Ελλάδα είναι ανάλογη με εκείνη των προσωκρατικών σε σχέση με τη σωκρατική σκέψη.


Χρησιμοποίησε διάφορα μέσα για την παραγωγή των έργων του, ωστόσο το «άυλο» ορατό μέσο, χάρη στο οποίο το έργο κατακτά το πλήρες εύρος της έκφρασής του, είναι το φως. Το ουσιαστικότερο εφόδιο για να εκστασιαστεί κάποιος σήμερα με τα έργα του είναι ότι τα βλέπει στο Μουσείο Μπενάκη «εκτός συγκείμενου», δηλαδή έξω από το πραγματολογικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν και στο οποίο απευθύνονταν. Και αυτό μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε την εντυπωσιακή ομορφιά τους, την ατάραχη αγάπη τους για τις συμμετρίες, το ζύγισμα και τη λεπτότητα, μια προσήλωση στην κομψότητα των μορφών χωρίς το παραμικρό ίχνος διάσπασής της. Όσοι είναι αρκετά τυχεροί ώστε να βρεθούν σε αυτήν τη μεγάλη αίθουσα του μουσείου κάποια στιγμή που θα είναι άδεια θα αντιληφθούν το πώς τα έργα του συνθέτουν ένα ολόκληρο σύμπαν και πώς αναδεικνύονται η αταραξία και η σαγήνη αυτού του σύμπαντος χάρη στο υπέροχο στήσιμο της έκθεσης, στο οποίο συνεισέφερε και ο αρχιτέκτων Γιάννης Τζίβελος, που είναι ανιψιός του καλλιτέχνη, όπως, φυσικά, και οι δύο επιμελητές της έκθεσης, ο Χριστόφορος Μαρίνος και η Μπία Παπαδοπούλου.

Μουσείο Μπενάκη - Κτίριο οδού Πειραιώς. Μέχρι 18 Φεβρουαρίου 2018. Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, 210 3453111. Ωράριο λειτουργίας: Πέμ.-Κυρ. 10:00-18:00, Παρ.-Σάβ. 10:00-22:00, Δευτ.-Τετ. κλειστά

 

Λητώ Κάττου – «Night Fight»

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Λητώ Κάττου – «Night Fight»

 

Με την πρώτη της ατομική έκθεση η Λητώ Κάττου, που γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1990 και αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ της Αθήνας το 2013, θέτει πάρα πολλά ερωτήματα και διλήμματα, τα οποία ο θεατής καλείται να απαντήσει μόνος και εγκαταλειμμένος ενώπιον των έργων και, ακόμα χειρότερα, βασανισμένος από τον απόηχο διαφόρων υπαινιγμών που τα συνοδεύουν. Ωστόσο, το γλυπτικό περιβάλλον που δημιουργούν οι πέντε μυστηριώδεις και μεγάλου μεγέθους μεταλλικές κατασκευές, που ο τίτλος και ο παράδοξος οπλισμός τους δηλώνουν ότι πρόκειται για «πολεμιστές», είναι τόσο θελκτικό και μαγευτικό, που του παραδίδεσαι. Έτσι, καταλήγεις να το απολαμβάνεις και να το οικειοποιείσαι, σαν να επρόκειτο για τον γυναικείο Χορό παράστασης αρχαίας τραγωδίας, ντυμένο από κονστρουκτιβίστρια ενδυματολόγο. Επίσης, πιστεύεις ότι έχουν τη δύναμη, το σθένος, την αποφασιστικότητα και τα τραύματα που είναι τις περισσότερες φορές απαραίτητα για να υπερασπίζεται κάποιος το δίκαιο και τον νόμο.

Ελένη Κορωναίου Gallery. Μέχρι 27 Ιανουαρίου 2018. Δημοφώντος 30 & Θορικίων 7, Θησείο, 210 3411748. Ωράριο λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 12:00-18:00, Σάβ. 12:00-16:00

 

Αλέξανδρος Ψυχούλης - «Μια καλλιεργήσιμη έκσταση»

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Αλέξανδρος Ψυχούλης - «Μια καλλιεργήσιμη έκσταση»

 

Για άλλη μια φορά λάμπει η αξιοθαύμαστη προθυμία του Αλέξανδρου Ψυχούλη να κάνει ένα μεγαλούτσικο άλμα εις μήκος από το ρουστίκ περιβάλλον στην πoπ εικονοπλασία. Και, φυσικά, για άλλη μια φορά λάμπει η ικανότητά του το άλμα αυτό να γίνεται με δύναμη και χάρη. Τα έργα του μεταφέρουν τον θεατή στο νοητό «σημειωματάριο» του τουρίστα-καλλιεργητή, δηλαδή του ανθρώπου ο οποίος (όπως σημειώνει ο καλλιτέχνης) «αρνείται να εγκαταλείψει την πόλη, αλλά αντλεί από τη βάναυση γοητεία της καλλιέργειας όλη εκείνη την εμπειρία που καθιστά τον αστικό βίο υποφερτό και διεξοδικό».

Γκαλερί a.antonopoulou.art. Μέχρι 20 Ιανουαρίου 2018. Αριστοφάνους 20, 4ος όρ., Ψυρρή, 210 3214994. Ωράριο λειτουργίας: Τετ.-Παρ. 14:00-20:00, Σάβ. 12:00-16:00

 

«INTEGRAL II» ομαδική έκθεση στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
«INTEGRAL II»

 

Η Ιλεάνα Τούντα, η Γαληνή Λαζάνη και ο Δημήτρης Αντωνίτσης ενώνουν ξανά τις επιμελητικές τους δυνάμεις για να παρουσιάσουν τη δεύτερη έκθεση της σειράς INTEGRAL με αντικείμενο την κοινωνικο-πολιτική πραγματικότητα που ζούμε. Αυτήν τη φορά εστιάζουν περισσότερο στην επιλογή τού να ελπίζεις το καλύτερο ως πιθανή διέξοδο από το τέλμα και δεν υπάρχει ούτε ένα έργο στην έκθεση που να είναι αδιάφορο.

Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα. Μέχρι 13 Ιανουαρίου 2018. Αρματολών & Κλεφτών 48, Αμπελόκηποι, 210 6439466. Ωράριο λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 15:00-20:00, Σάβ. 12:00-16:00

 

«I used to be funny but now I am dead» ομαδική έκθεση στην CAN Christina Androulidaki Gallery

10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Σήλια Δασκαλοπούλου, Άτιτλο, 1981
10 εκθέσεις εικαστικών που αξίζει να δείτε πριν από το τέλος του έτους
Ειρήνη Καραγιαννοπούλου, The Artist, 2017

 

Ο τίτλος της έκθεσης, που σε εξωφρενικά ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά θα σήμαινε «μπορεί μεν να είχα πλάκα, αλλά πλέον είναι λίγο αργά για όλα, διότι έχω ήδη πεθάνει», είναι μια σαρκαστική αναφορά στη βαριά μοίρα των γυναικών καλλιτέχνιδων, που πρέπει να καταβάλουν πολύ μεγαλύτερο κόπο από τους άνδρες συναδέλφους τους για να φτάσει το έργο τους στους αποδέκτες του. Πρόκειται δηλαδή για μια έκθεση με φεμινιστικό κίνητρο και εστιάζει κυρίως στα θέματα ταυτότητας και φύλου, κοιτάζοντάς τα άλλοτε με χιούμορ, άλλοτε σαρκαστικά, αλλά και με απόγνωση, κι άλλοτε με δύναμη διεκδικητική και πρόθεση να σκανδαλίσει. Η επιμελητική ιδέα της Χριστίνας Ανδρουλιδάκη προέκυψε από την επαφή της με το έργο της ζωγράφου Σίλειας Δασκοπούλου (1935-2006), το οποίο σήμερα έχει περιέλθει αδίκως σε μια σχετική αφάνεια. Η Δασκοπούλου, κατά την άνθηση του φεμινισμού τις αρχές της δεκαετίας του 1970, στράφηκε σε μια προσωπογραφική ζωγραφική που είχε στο στόχαστρό της τον επιβεβλημένο στις γυναίκες «ρόλο του ωραίου φύλου» αλλά και την αποδοχή του από αυτές.

CAN Christina Androulidaki Gallery. Μέχρι 13 Ιανουαρίου 2018. Αναγνωστοπούλου 42, Κολωνάκι, 210 3390833. Ωράριο λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 11:00-15:00 & 17:00-20:00, Σάβ. 11:00-16:00

 

Οδηγός Τέχνες & Πολιτισμός