Τα ευχαριστώ των γάτων. Από την Τζένη Μαστοράκη

Θυμάμαι κάποια «ευχαριστώ» που μ' έκαναν κομμάτια. Τον άρρωστο γατούλη που έκλαιγε, κι όμως τριβότανε στο χέρι που του έδινε το φάρμακο. Τον άλλο, που γουργούριζε χωμένος μέχρι τον λαιμό σε μια λεκάνη με νερό και μια θανατηφόρα σκόνη για την ψώρα

Μεγάλωσα με γάτους. Και την κόρη μου τη μεγάλωσα με γάτους. Εκτός από έναν, όλοι ήταν μαζεμένοι από τον δρόμο. Όλοι αρσενικοί, γιατί έτσι έτυχε. Έδωσα και πήρα αγάπες άνευ όρων, κι ας τους απάτησα εκ συστήματος με κάθε αδέσποτο της γειτονιάς. Και μαζί τους (μαστιγωμένη από πολύ μικρή με «πες ευχαριστώ» και με «τι λένε τα καλά παιδιά;») την ξεφοβήθηκα αυτήν τη λέξη, κι έμαθα να τη λέω αλλιώς.

Θυμάμαι κάποια «ευχαριστώ» που μ' έκαναν κομμάτια. Τον άρρωστο γατούλη που έκλαιγε, κι όμως τριβότανε στο χέρι που του έδινε το φάρμακο. Τον άλλο, που γουργούριζε χωμένος μέχρι τον λαιμό σε μια λεκάνη με νερό και μια θανατηφόρα σκόνη για την ψώρα. Και, προπαντός, μια ξένη εικόνα, που την κουβαλάω τριάντα χρόνια:

Δεκαετία του '80 στα Εξάρχεια, έβλεπα μια γιαγιά που έβγαινε αργά τη νύχτα, με δυο σακούλες νάιλον στα χέρια, και πίσω της ακολουθούσε ένας στρατός γατιά. Πήγαινε, πήγαινε, τους έλεγε, της λέγανε, τριβόντουσαν στα πόδια της, τους άδειαζε φαΐ από γωνία σε γωνία, τρώγανε μια αρπαχτή μπουκιά, αφήνανε το υπόλοιπο, και πάλι πίσω της. Τη γιαγιά την ήξεραν όλες οι εξαρχειώτικες ταβέρνες. Πέρναγε νύχτα, μάζευε αποφάγια και τάιζε το γατομάνι της περιοχής – ήτανε και οι πρώτοι καιροί των κάδων, είχε πέσει πείνα. Τη ζήλευα όταν την πετύχαινα να στρίβει στην οδό Σουλτάνη με τις σακούλες της, και πίσω τα γατιά. Γατιά παρέα, κουβέντα, βόλτα, πανηγύρι, ένα γεμάτο «ευχαριστώ» του πεινασμένου, που δεν περιμένει να χορτάσει πρώτα.

Είμαι χρόνια, πια, χωρίς γατιά. Όμως τους γατούληδες, και τους δικούς μου και των Εξαρχείων, τους σκέφτομαι συχνά και τους ευγνωμονώ γιατί μου μάθανε πόσο απλή και πόσο δυνατή είναι κατά βάθος η πιο δύσκολη, αν όχι και η πιο ψεύτικη λέξη του κόσμου. Όσο για τα άλλα, τα ανθρώπινα, κάθε που διαπιστώνω ότι λιγοστεύουν γύρω-γύρω τα «ευχαριστώ», λέω πως φταίει μάλλον που γερνάω και γκρινιάζω.