Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του downloading

Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του downloading Facebook Twitter
8

Όταν το 1995 η ομάδα Fraunhofer Society του Πανεπιστημίου του Αννόβερο σχεδίασε έναν τρόπο συμπίεσης των ηχητικών αρχείων που εξασφάλιζε μικρότερο μέγεθος σε bytes, αλλά διατηρούσε ανέπαφη σε επαρκή βαθμό την ποιότητα ήχου, δεν είχε φανταστεί τις αλλαγές που θα επέφερε στον τρόπο που θα έχουμε πρόσβαση στη μουσική. Παρομοίως, οι μέθοδοι ψηφιοποίησης της εικόνας και του video σε MPEG και Matroska (.mkv) καθώς και η ψηφιοποίηση και ανάρτηση στο Ιnternet κάθε άλλης μορφής πολιτισμικού προϊόντος, αργά αλλά σταθερά, επέφεραν σχεδόν ιστορικές αλλαγές τόσο στο επίπεδο της παραγωγής όσο και της κατανάλωσης. Γιατί;

Γιατί κανείς δεν ήθελε πλέον να πληρώνει για μουσική και ταινίες, αφού υπήρχε το Ιnternet!

Από την εποχή του napster και του peer-to-peer διαμοιρασμού αρχείων –αλήθεια, ποιος θυμάται το ΚΑΖΑΑ ή το e-donkey–, οπότε πρωτομπήκαν σε εφαρμογή οι τεχνολογίες που αναφέρθηκαν παραπάνω, έχουν περάσει αρκετά χρόνια. Αλλά η δίψα του κοινού, και ιδίως του κοινού που έζησε την εποχή που ήταν απαραίτητη η πληρωμή για να ακούσει ηχογραφημένη μουσική ή να δει ταινίες και σειρές χωρίς διαφημίσεις, παρέμενε και παραμένει ακόρεστη.

Οι μέθοδοι ψηφιοποίησης απλοποιήθηκαν ώστε να μπορεί ο καθένας να μετατρέψει σε «ελαφριά», εύκολα διαμοιράσιμα αρχεία οποιαδήποτε εικόνα video ή ήχο. Το napster έκλεισε, ξανα-άνοιξε, μεταλλάχθηκε σε εμπορικό προϊόν, ενώ τα περισσότερα peer-to-peer sites διώχθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες ως συνδράμοντα σε πράξεις πειρατείας, τόσο από τη MPAA (Motion Picture Association of America) και τη RIAA (Recording Industry Association of America) όσο και από τις δισκογραφικές εταιρείες, πολυεθνικές ή μη.

Με την αύξηση του αποθηκευτικού χώρου του Ιnternet και τη σταδιακή μετατροπή του σε έναν απέραντο σκληρό δίσκο, φτάσαμε στην εποχή του link-sharing (βλέπε Rapidshare & Megaupload).

Μια φάση που και αυτή κυνηγήθηκε από τους νόμιμους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων, αφού τα sites όπου οι χρήστες ανέβαζαν το «πειρατικό» αρχείο και μετά μοίραζαν το link σε forum ανά τον κόσμο μπορεί να ισχυρίζονταν «μη γνώση» του περιεχομένου των αρχείων, όμως μια πρόχειρη έρευνα στο Google ήταν αρκετή. Πρόσφατη κραυγαλέα περίπτωση του link-sharing –από αυτές που πήραν μεγάλη δημοσιότητα– είχε ως «θύμα» του τον Kim Dotcom, ιδιοκτήτη του Megaupload, και κυνηγούς του το ίδιο το FBI, που επικαλούνταν νόμους όπως ο SOPA και ο PIPA, οι οποίοι ουσιαστικά εξυπηρετούσαν την πάταξη του φαινομένου της πειρατείας.

Κι εδώ, λοιπόν, η τεχνολογία, προκειμένου να αποφύγει τη δίωξη της ελεύθερης διακίνησης δεδομένων (τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν copyrighted), χρειάστηκε να μεταλλαχθεί, έτσι ώστε να κρύψει  τη φύση των αρχείων που εξυπηρετούσε, ώστε να διακινηθούν ελεύθερα. Μια ελευθερία την οποία εκπρόσωποί της επικαλέστηκαν πάμπολλες φορές σε αίθουσες δικαστηρίων. Ανεπιτυχώς!

Μια ακόμα μετάλλαξη αποτελεί και η περίπτωση του πρωτοκόλλου BiTorrent και του διαμοιρασμού των αρχείων Torrents που διαδόθηκε σαν φωτιά τον Δεκαπενταύγουστο. Πρόκειται για μια τεχνολογία που δεν έχει να κάνει πλέον με το ίδιο το ενιαίο αρχείο της μουσικής ή του βίντεο όσο με την τοποθεσία όπου βρίσκεται το κάθε τμήμα του, πόσοι το κατεβάζουν μια δεδομένη στιγμή κ.λπ.

Τα διάσημα Τorrents εξυπηρετήθηκαν και συνεχίζουν ακάθεκτα να εξυπηρετούνται από τις λεγόμενες μηχανές αναζήτησής τους, όπως τους αρέσει να λέγονται, προσθέτοντας μια νομότυπη χροιά στην περιγραφή του core business τους. Αλλά και από τους λεγόμενους Trackers, δηλαδή δημόσιους (έτσι ξεκίνησε το Pirate Bay) ή ιδιωτικούς servers (βλέπε περιπτώσεις gamato.info κ.λπ.) που διευκολύνουν τους χρήστες που κατέχουν αρχεία να τα μοιραστούν, γρήγορα και με ασφάλεια.

Διάσημα παραδείγματα ήταν το isoΗunt που έκλεισε οριστικά στις 23 Οκτωβρίου του 2013, μετά από πολυετή και άνιση μάχη με τον νόμο, το The Pirate Bay (πλέον) που αναγκάστηκε να ανεβάσει όλη τη βάση δεδομένων του στο «σύννεφο» και να μετατρέψει τα παραδοσιακά Torrents σε «magnet links» για να μην υπάρχουν απτά στοιχεία δίωξής του, και άλλα. Η τεχνολογία, λοιπόν, βρήκε έναν τρόπο ώστε τα τμήματα ενός αρχείου να είναι ασφαλή από επιθέσεις ιών, αλλά, κυρίως, δύσκολα ανιχνεύσιμα από τους εκπροσώπους του νόμου.

Τι παίζει από δω και στο εξής; Πέραν της ηθικής συζήτησης για τις δημιουργίες που διέπονται από πνευματικά δικαιώματα, παρατηρούμε ότι έχει πλέον παγιωθεί η κουλτούρα του file sharing, downloading, ή όπως αλλιώς επιλέξουμε να το ονομάσουμε. Κάτι που συνεπικουρείται από το γεγονός ότι η τεχνολογία έχει το αβαντάζ της μετάλλαξης, έναντι των θεσμών.

Η ιδέα του να πληρώνει κάποιος, ειδικά σε όσους ανήκουν στις νεότερες γενιές, για να ακούει μουσική ή να βλέπει ταινίες και σειρές, δεν είναι πια mainstream. Οι ανήκοντες στη δημογραφική μερίδα των 18-35 και κάτω δεν νοιάζονται τόσο για την έννοια της ιδιοκτησίας. Νοιάζονται για την έννοια της πρόσβασης. Κάτι που εξηγεί την ύπαρξη και επιτυχία υπηρεσιών όπως το spotify, που ολοένα και περισσότεροι καλλιτέχνες καταφέρονται εναντίον του. Ας μην ξεχνάμε πως με βάση τις λίστες δημοφιλίας των Τorrents υπηρεσίες, όπως το NetFlix, επιλέγουν το περιεχόμενο που θα «σερβίρουν» έναντι συνδρομής.

Η τεχνολογία αναλαμβάνει να παράσχει πρόσβαση σε αυτά τα πνευματικά αγαθά κυρίως επειδή θεσμοί όπως τα μεγάλα στούντιο και οι δισκογραφικές –και οι νόμοι που τα προστατεύουν– δεν είχαν αρκετά γρήγορα αντανακλαστικά ώστε να προσφέρουν εναλλακτικές, νόμιμες μορφές πρόσβασης.

Με άλλα λόγια, ο κόσμος «καλόμαθε στο τζάμπα». Εξού και μας φαίνονται δρακόντεια τα μέτρα που λαμβάνουν όλοι όσοι θα έπρεπε να πληρώνονται.

Το σίγουρο είναι ότι το downloading και η κουλτούρα του είναι ένα φαινόμενο εν εξελίξει, που, σε συνδυασμό με τα προηγούμενα, έχει μπερδέψει το κοινό ως προς το ποια μέθοδο θα ακολουθήσει. Όμως, ταυτόχρονα, όλη αυτή η κουλτούρα και η σύγκρουση μεταξύ κατόχων δικαιωμάτων, παραγωγών, της κινηματογραφικής και μουσικής βιομηχανίας και των θιασωτών του file-sharing ίσως να διαμορφώσει νέους τρόπους κατανάλωσης, αλλά, το κυριότερο, να προωθήσει την καινοτομία.

Διάφορα
8

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

7 σχόλια
Aντιθέτως έλεγα οτι η showbiz καλόμαθε στα εκατομμύρια και τώρα αρνείται τη νέα πραγματικότητα. Καλλιτέχνες υπήρχαν ανέκαθεν (π.χ. Όμηρος) αλλά έπρεπε να δίνουν παραστάσεις για να κερδίζουν τα προς το ζείν. Η showbiz άρχισε να διεκδικεί δικαιώματα με την ανακάλυψη των μέσων αποθήκευσης οπτικοακουστικού υλικού π.χ. γραμμόφωνα, δίσκους, κασέτες κτλ. που είναι σχετικά πρόσφατες εφευρέσεις ~150 χρόνια. Με αυτό τον τρόπο μπορούσαν να ηχογραφούν και να πωλούν το προϊόν κερδίζοντας χρήματα από τα δικαιώματα. Ωστόσο η υπόθεση πως αυτή θα ήταν μια ορθός μόνιμη κατάσταση είναι εντελώς αυθαίρετη και θα ήταν αντίστοιχο του να αρνηθούμε την εξέλιξη. Τα μέσα εξελίσσονται και το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και τα επιχειρηματικά μοντέλα. Ασφαλώς δεν λέω πως οι άνθρωποι δεν πρέπει να πληρώνονται για τη δουλειά τους αλλά με SOPA και PIPA χάνουμε πολύ περισσότερα.. και είναι δρακόντειοι. Κατ αρχήν η ελεύθερη διακίνηση της πληροφορίας προάγει την δημιουργικότητα. Επιπλέον το κοινωνικό κόστος από τον έλεγχο ενός ελεύθερου μέσου είναι πολύ μεγαλύτερο από το οικονομικό κόστος των δισκογραφικών εταιριών. Προσωπικά προτιμώ να έχουμε ένα ελεύθερο μέσο έκφρασης και άς στερηθώ το τελευταίο τσιχλοσουξεδάκι της sony. Υ.Γ. σαν σήμερα γεννήθηκε ο Jonas Salk ο οποίος επέλεξε να μην πατεντάρει το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας που ανακάλυψε ώστε να είναι οικονομικά πιο προσιτό σε αυτούς που το χρειάζονταν. Η αξία της πατέντας θα ανήρχετο σε δισεκατομμύρια.https://www.facebook.com/#!/photo.php?fbid=690224740998540&set=a.456449604376056.98921.367116489976035&type=1&theater
Υπάρχει κάτι θεμελιώδες που οι εταιρίες, οι (παλαιολιθικοί) νόμοι και τα δικαστήρια που τους επιβάλλουν, αρνούνται να αναγνωρίσουν: Στην ψηφιακή τεχνολογία, στους υπολογιστές δλδ, η αντιγραφή δεδομένων είναι ο τρόπος της λειτουργίας τους! Έτσι κατασκευάστηκαν και έτσι λειτουργούν. Αντιγράφουν και μεταφέρουν ψηφιακά δεδομένα.(Σε αντίθεση με τα παλιά αναλογικά μέσα μεταφοράς δεδομένων (χαρτί, βινύλιο, φιλμ, μαγνητοταινίες). όπου η κάθε διαδοχική αντιγραφή απαιτούσε πρώτες ύλες, χρόνο, κόστος, και το κάθε αντίγραφο υστερούσε μετά από κάθε αντιγραφή.) Το να προσπαθείς να επιβάλλεις τεχνικούς περιορισμούς στην αντιγραφή ψηφιακών δεδομένων, σημαίνει ότι πρέπει να επέμβεις* στην ομαλή λειτουργία λειτουργία των ψηφιακών συσκευών (με συστήματα όπως τα DRM) εμποδίζοντας τη μεταφορά πχ ενός αρχείου από το mp3 player σου, στον υπολογιστή του γραφείου σου κλπ* Αλλά επειδή ο κύριος Clay Shirky από το TED Talks τα εξηγεί καλύτερα και πιο ευχάριστα από μένα (αν δεν εμφανίζονται οι ελλ. υπότιλοι αυτόματα, επιλέξτε τους) ρίξτε μια ματιά σε αυτή την ομιλία:http://www.ted.com/talks/defend_our_freedom_to_share_or_why_sopa_is_a_bad_idea.htmlΥ.Γ. Κι αν έχετε χρόνο και σας ενδιαφέρει και η νομική πλευρά του θέματος, ο καθηγητής Larry Lessig -καθ. νομικής σε Harvard & Stanford και μέντορας του πρόωρα χαμένου ακτιβιστή Aaron Swartz- έχει και αυτό μια εξαιρετική ομιλία στο TED (κι αυτή με ελλ. υπότιτλους, που εξηγεί το γιατί οι νόμοι πρέπει να αλλάξουν, όπως αλλάζουν και οι εποχές)http://www.ted.com/talks/larry_lessig_says_the_law_is_strangling_creativity.htmlhttp://www.ted.com/talks/larry_lessig_says_the_law_is_strangling_creativity.html
Για μουσική από τότε που ξεκίνησε το youtube εξαφανίστηκε η πειρατεία. Υπάρχει άνθρωπος που θα κατεβάσει πειρατικό τραγούδι πλέον;Άρα ο κόσμος δε θέλει να είναι παράνομος όταν υπάρχει μια (λογική) νόμιμη εναλλακτική. Εκεί θα οδηγηθούμε σύντομα και με τις σειρές και τις ταινίες. Ήδη το netflix έχει πιάσει το νόημα.
Φυσικα ο κοσμος δεν θελει να βλεπει και να ακουει τσαμπα ,αλλα πρεπει να ξεχωρισουμε το downloading τραγουδιων,ταινιων,βιντεοπαιχνιδιων,software.Δεν εχουν επηρεαστει το ιδιο ολες οι κατηγοριες.Το downloading μας γλυτωσε απο χρημα που θα ξοδευαμε για κατι που ειναι πολυ μετριο η κακο.Η μουσικη εχει επηρεαστει παρα πολυ ακομα και αν ειναι υψηλης ποιοτητας,το software το ιδιο λογο κοστους των αυθεντικων ΑΛΛΑ στον κινηματογραφο επηρεαστηκε μονο το μετριο και το κακο (και οχι παντα) και στα βιντεοπαιχνιδια αν ειναι πραγματικα καλο και εχει μεγαλο βαθμο replayability πολλοι θα το αγορασουν αυθεντικο.π.χ. τα παιχνιδια της σειρας total war οι περισσοτεροι τα αγοραζουν. Μην ξεχναμε και τις προσφατες δηλωσεις των παραγωγων του game of thrones και του breaking bad οτι το παρανομο downloading μπορει και να βοηθησε τις συγκεκριμενες σειρες.
Ο κόσμος δεν θέλει να βλέπει και να ακούει τσάμπα, απλά θέλει πιο προσιτές τιμές. Εάν με 60-70 ευρώ το χρόνο έχω πρόσβαση σε μουσική και video on demand (αυτό που έδινα για το rapidshare πάνω κάτω) γιατί να μην το πληρώσω? Άλλα όχι να μου ζητάνε 10 ευρώ το άλμπουμ και 2+ ευρώ το Blue-ray για να βγάζουν λεφτά οι δισκογραφικές και οι εταιρίες διανομής που στην τελική πλέον δεν είναι χρήσιμες και απλά προσπαθούν με νύχια και με δόντια να μην πεθάνουν.