Στη βόλτα γύρω από το λόφο της Ακρόπολης, εκτός από τα αριστουργήματα της αρχαιότητας, εντυπωσιάζεται κανείς και με τη βλάστηση που καλύπτει τον Ιερό Βράχο. Μετά τις ανασκαφές της Αρχαίας Αγοράς και ακολουθώντας τα αρχαιολογικά στοιχεία που βρέθηκαν, η περιοχή είχε φυτευτεί. Η Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή εξέδωσε μια μελέτη όπου αναφέρει τα βασικότερα δέντρα και λουλούδια που βρίσκει κανείς στο λόφο και έχουν απόλυτη σχέση με την αρχαιότητα. Αναφέρουμε τα βασικά μαζί με το νόημα που είχε το καθένα για τους αρχαίους Έλληνες.
Η ελιά
Οι Αθηναίοι πίστευαν πως η ελιά ήταν δώρο της θεάς Αθηνάς σε αυτούς όταν ανακηρύχθηκε προστάτιδα της πόλης αντί του Ποσειδώνα. Η κουκουβάγια που κάθεται σε κλαδί ελιάς είναι χαρακτηριστικό της αρχαίας ελληνικής νομισματοκοπίας.
Ο πλάτανος
Στην Αττική ευδοκιμεί η ποικιλία platanus orientalis. Οι πλάτανοι είχαν τιμητική θέση στους κήπους των Αθηναίων για τη σκιά που έδιναν. Βασιλιάδες όπως ο Δαρείος κρέμαγαν κοσμήματα στα κλαριά τους και έδεναν υφάσματα στους κορμούς. Ο Πλίνιος διαμαρτύρεται στη Φυσική Ιστορία: «Έχουμε μάθει ακόμα και τα δέντρα μας να είναι μέθυσοι», όταν αναφέρει πως οι αρχαίοι έκαναν σπονδές με κρασί στις ρίζες των πλατάνων.
Η βαλανιδιά
Λόγω της μακροζωίας αλλά και του ύψους της, που ελκύει τους κεραυνούς, οι Έλληνες συσχέτισαν τη βαλανιδιά με τον Δία. Μέσα από τις φυλλωσιές της έδινε χρησμούς στη Δωδώνη. Για να τιμήσουν τους άξιους πολίτες οι Αθηναίοι τους χάριζαν ολόχρυσα στεφάνια από φύλλα βαλανιδιάς. Τα βαλανίδια θεωρούνταν φυλακτά γονιμότητας.
Το κυπαρίσσι
Δέντρο αιωνόβιο, με την ιδιότητα να σκαλίζεται με ευκολία. Η θεά Άρτεμις το όρισε ιερό και κομμάτια από κυπαρισσόξυλο με μεταλλικά καρφιά που στήριζαν τις κολώνες του Παρθενώνα σώζονται μέχρι σήμερα.
Ο φοίνικας
Με κλαδιά φοινικιάς δέχτηκαν τον Θησέα οι σύντροφοί του όταν αυτός νίκησε τον Μινώταυρο. Με τον ίδιο τρόπο οι Αθηναίοι γιόρταζαν τη νίκη στα Παναθήναια. Μετέπειτα ο φοίνικας έγινε παγκόσμιο σύμβολο της νίκης ακόμα και στο χριστιανισμό. Η λεύκα Τα δίχρωμα φύλλα της συμβόλιζαν τον πάνω (λευκό μέρος) και τον κάτω κόσμο (σκουροπράσινο μέρος) και το δέντρο ήταν συνδυασμένο με τη λατρεία του κάτω κόσμου. Στεφάνι από φύλλα λεύκας φόραγε και ο Ηρακλής.
Η δάφνη
Δέντρο ιερό για τον θεό Απόλλωνα, αφού η νύμφη την οποία κυνήγησε μετατράπηκε σε δάφνη για να τον αποφύγει. Η διασημότερη δάφνη υπήρχε στο Μαντείο των Δελφών, από την οποία η πρωθιέρεια έπαιρνε φύλλα και μασούσε για να δώσει τους χρησμούς. Με τα φύλλα της σκούπιζαν τα πατώματα των ναών, τις φύτευαν μπροστά στα σπίτια, τα κρατούσαν οι ικέτες στις πομπές και τα σκόρπιζαν στα πατώματα των ναών.
Η μυρτιά
Η αρωματική myrtus communis είχε δύο χρήσεις στην αρχαία Αθήνα. Την χρησιμοποιούσαν στους γάμους για τη συσχέτισή της με την Αφροδίτη, και στα στέμματα των νεομύητων στα Ελευσίνια Μυστήρια. Τα κλαριά της κάλυψαν τα ξίφη του Αρμόδιου και του Αριστογείτονα όταν δολοφόνησαν τον Ίππαρχο στην Αγορά. Οι Αθηναίοι θεωρούσαν τις μυρτιές έναν απ' τους μεγάλους τους θησαυρούς, όπως το μέλι, τα σύκα και τα Προπύλαια. Έτρωγαν τους καρπούς τους όπως τα αμύγδαλα.
Η πικροδάφνη
Παρά το όνομα του, το όμορφο φυτό με τα πολλά άνθη δεν ανήκει στην οικογένεια της δάφνης που αναφέρουμε πιο πάνω αλλά στην οικογένεια apocynaceae. Στη λογοτεχνία αναφέρεται ως αντίδοτο στο δάγκωμα του φιδιού. Στο λόφο της Ακρόπολης υπάρχει παντού, σε πολλά χρώματα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα της LIFO στην Ακρόπολη το 2009
σχόλια