Πολύς λόγος έχει γίνει τελευταία για την πλατεία Βαρνάβα. Μια πλατεία που αναστήθηκε απ’ τις στάχτες της και έχει εξελιχτεί την τελευταία πενταετία σ’ ένα από τα hot spot της πόλης. Στην αιχμή του Σταδίου. Στους πρόποδες του Αρδηττού. Παναθηναϊκή και αιώνια.
Ζω εδώ 33 χρόνια. Είδα όλη την εξέλιξη από το τότε στο τώρα. Η πλατεία Βαρνάβα των παιδικών μου χρόνων είναι μια ανάμνηση βουτηγμένη στο γκρι. Η Πλατεία Βαρνάβα του ’90 δεν ήταν ένα ιδανικό μέρος.
10 χρονών ξεκινώντας να πάω στο σχολείο είδα αστυνομία και περιπολικά να μαζεύουν τα αίματα 2 Αλβανών που οι χρυσαυγίτες είχαν μαχαιρώσει πάνω στο παγκάκι. Ότι συνέβη πολλά χρόνια αργότερα και μ εκείνο το gay ζευγάρι. Το σύνολο της Αθήνας –ή και της χώρας- άργησε να καταλάβει τι σημαίνει νεοφασισμός. Εμείς το ζήσαμε από μικρά. Κάποια ξημερώματα οι χρυσαυγίτες ξυπνούσαν τη γειτονιά τραγουδώντας τον ύμνο της Τετάρτης Αυγούστου. Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελά πατέρα;;; γιατί;
Ο Παλιάκης μας, το καλύτερο σουβλατζίδικο της Αθήνας θα σου πουν όλοι οι Παγκρατιώτες που έχουμε εθιστεί, δεν είχε ανοίξει ακόμη. Στο τελείωμα της Πρόκλου προς την πλατεία έχασκε μόνο ένα παρηκμασμένο καφενείο γεμάτο μέθυσα παππούδια που φώναζαν και τσακωνόντουσαν ως το πρωί.
Εκεί που τώρα δεσπόζει το υπέροχο Ρεβέκκα καφέ, με το μοναδικό νέο-παραδοσιακό του design ήταν για χρόνια ένα ελεεινό, σκοτεινό φτωχικό video club που απορώ πως διατηρούνταν στη ζωή. Μόνη όμορφη τρυφερή ανάμνηση το γωνιακό βιβλιοπωλείο μας, ο Πλάτων, το οποίο επισκεπτόμασταν σε εβδομαδιαία βάση για να αγοράσουμε σύνεργα χαρτοκοπτικής, κουκλίτσες, μολύβια, καινούρια τετράδια και ότι θησαυρούς ανακαλύπταμε κάθε φορά.
Πάνω στην οδό Κρησίλα, στο οικόπεδο που εξελίχθηκε σε σούπερ μεταμοντέρνα πανύψηλη πολυκατοικία βρισκόταν το 17ο γυμνάσιο. Ένα κτήριο πιο τρομακτικό κι απ ΄το Πανοπτικόν, όπως περιγράφεται απ’ τον Φουκώ… Ακριβώς απέναντι, το υπόγειο μπιλιαρδάδικο του Τσανάκου. Δε χρειάζεται να το περιγράψω… Φαντάζεστε την μιζέρια και την παρακμή που απέπνεε. Ακόμη αποφεύγω να ανεβαίνω την Κρησίλα. Μου θυμίζει πάντα φίλους και γνωστούς που πέθανα από πρέζα. 18-20 χρονών.
Πρέζα και φασισμός είναι λέξεις που έρχονται στο μυαλό μου όταν θυμάμαι την Πλατεία Βαρνάβα του ’90. Το ’90 θα μου πείτε, ήταν μια δύσκολη δεκαετία για όλη την Ευρώπη. Κι όλα αυτά υπό την μουσική υπόκρουση του Wind of Change των Scorpions, μια ειρωνική, βεβιασμένα μελό σύνθεση για να βουρκώσουν λίγο τα μάτια της Πολωνής μετανάστριας που ήρθε στην Ελλάδα να κλειδαμπαρωθεί σ’ ένα σπίτι με την προγιαγιά μου, αλλά μπορούσε επιτέλους να αγοράσει ένα καλσόν.
Και να που όλα άλλαξαν. Η γενιά μου μορφώθηκε. Η γενιά μου ταξίδεψε. Η γενιά μου άνοιξε τα μάτια της και γύρισε να ομορφύνει την πόλη. Βερολίνο, Λονδίνο, Νέα Υόρκη. Λίγο και κάτι απ ‘όλα να στολίζει μια Αθήνα που παλεύει να μείνει ζωντανή. Σκοτώσαμε επιτέλους το φασόν. «Παιδιά φέρτε ότι έχετε, ανοίγω μαγαζί». Μια καρέκλα πράσινη, μια μώβ, και το φωτιστικό της γιαγιάς. Ότι τόσα χρόνια αποκαλούσαμε «παλιατζούρες» και το φτύναμε τώρα το λέμε vintage και επιτέλους το ανακυκλώνουμε. Η ανάγκη γέννησε ομορφιά, ξύπνησε ιδέες, μας θύμισε τι θέλαμε να κάνουμε, πως θέλαμε να ζούμε. Να, έτσι απλά, βάλε ένα παπούτσι κι έλα για καφέ στην πλατεία. Μη βαφτείς, σε παρακαλώ. Φέρε και το σκύλο. Κι έτσι τα μαγαζιά έγιναν σπίτια μας. Aπλώνεις τα πόδια σου στην καρέκλα. Πίνεις σπιτική λεμονάδα, δεν πληρώνεις 5 ευρώ το καπουτσίνο. Ανταλλάσεις καλημέρες. Χαμογελάς. Περήφανη άκουσα τον Γερμανό καλεσμένο μου να μου λέει «Ζεις στο Prenzlauer Berg της Αθήνας». Ναι, ζω στο Prenzlauer Berg της Αθήνας. Μήπως κι αυτό τι ήταν τη δεκαετία του ’90; Χωράφια και σύνορα, κομμένο στη μέση από ένα τείχος. Μόνο που το Prenzlauer Berg της Αθήνας έχει και ήλιο, φως, χαμογελαστούς ανθρώπους, καλό καφέ και δε μετράει πτώματα αντιφρονούντων και Εβραίων σε κάθε του γωνία. Νέες μαμάδες, χαλαρές και όμορφες, σκυλιά, γατιά, παιδάκια, καλημέρες, καλημέρες, κι άλλες καλημέρες. Το μικρό μας χωριό.
Μόδα είναι θα περάσει, λέμε εμείς οι λόκαλοι Πλατειοιοβαρναβιώτες μπροστά στη λαίλαπα του τρεντ! Τα νοίκια δεν πέφτουν, το παρκάρισμα έχει γίνει εφιάλτης, κόσμος πάει κι έρχεται κι ο κόσμος δεν αλλάζει που λέει και το άσμα. Όμως το Παγκράτι δεν γυρίζει πίσω. Ταράχτηκε λίγο κάπου εκεί μέσα στο «τέλος της ιστορίας» μα είναι πάντα εδώ, κλασάτο και απλό σαν την παλιά αστή που όσο κι αν ξεπέσει θα διατηρεί πάντα την αρχοντιά της.
Και ποτέ δε θα ξεχάσω την κουβέντα του Τίτου Λίτινα ένα βράδυ που ήρθε σπίτι μου για πρόβα: Σ’ αυτή τη γειτονιά είναι σαν να υπάρχει ακόμα ελπίδα!
