Ζούμε στον καιρό των απύθμενων ευκαιριών. Μπορεί οι συγκυρίες να μην δίνουν το έναυσμα, ή να αποτελούν εχθρό μας, όμως ακόμη και μέσα σε αυτή την οικονομικό-κοινωνική ύφεση ένα ταλέντο, ένα απλό έναυσμα, ή μια πρωτότυπη ιδέα, μπορεί να γονιμοποιηθεί με θαυμαστή ταχύτητα. Η διαρκώς μεταβαλλόμενη αυτή δεξαμενή ιδεών και δυνατοτήτων γεννά τόσο ανάγκες όσο και ρόλους. Το τι θα κάνει ο καθένας μας στην ζωή του καθορίζεται εν πολλοίς μέσα σε αυτό το κύμα δυνατοτήτων. Είναι όμως αυτός ο τεράστιος οργανισμός, η κοινωνία μας, που χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες ψευδαισθήσεις.
Μέσα στην κοινωνική σφαίρα, στο πολιτιστικό γίγνεσθαι, ο καθένας μας κατέχει έναν ρόλο σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη. Ο ρόλος αυτός αποτελεί ένα σημείο μέσα στην κοινωνία. Το στίγμα μας που μας κάνει ευδιάκριτους στους άλλους, κατέχει στην πραγματικότητα διπλή υπόσταση. Μια υπόσταση που είναι ορατή στους άλλους ως εξωτερικό ερέθισμα, ως αποστασιοποιημένη από το εγώ τους όψη, ως ένα σημείο αντικριστό με τους ίδιους που κρίνεται. Η άλλη υπόσταση του ρόλου μας μέσα στην κοινωνία έρχεται ως «αυτοκριτική», ως ατομική αξιολόγηση του εαυτού μας στην θέαση του κοινωνικού μας ειδώλου.
Η αυτοαξιολόγιση αυτή γίνεται με βάση έναν συνδυασμό των ατομικών μας ενστίκτων και ενδόμυχων αναγκών με το κατά πόσο αυτά καλύπτονται ή μένουν μετέωρα από το κοινωνικό μας πόστο. Και αυτός ακριβώς είναι ο παράγοντας που στην σημερινή εποχή πυροδοτεί την κρίση μας για το εάν αυτό που κάνουμε μέσα στην κοινωνία, εάν το επάγγελμα, η ασχολία, ή γενικότερα το προφίλ που προβάλουμε προς τα έξω μάς ικανοποιεί ή όχι. Η διαδικασία αυτή είναι όμως κατά κάποιο τρόπο σχήμα κύκλου. Καθώς οι ανάγκες μας προκύπτουν σε μεγάλο βαθμό από τις απαιτήσεις του πολιτισμού μας.
Εν ολίγοις, εάν το κοινωνικό μου πόστο καλύπτει ανάγκες τις οποίες έχει γεννήσει η εποχή, και με διέπουν σε μεγάλο βαθμό –ως κομμάτι της μαζικής παρόρμησης- τότε το προφίλ μου αυτό μπορεί να συμβάλει στην ευτυχία μου. Μπορεί να με κάνει να χαμογελάω σαν χάνος γιατί απλά και μόνο καλύπτει την επικαιρική έκφραση του κοινωνικού ζώου που διασαφηνίζει ο Αριστοτέλης. Ίσως έτσι στην πραγματικότητα να μην είναι η διαδικασία αυτή καθαυτή του πόστου μας που μας κάνει ευτυχισμένους, ίσως να είναι το μότο «αυτό που κάνω με γεμίζει και με κάνει ευτυχισμένο» πίσω από το οποίο λανθάνει μια άλλου τύπου ικανοποίηση. Ότι είμαστε κάποιοι, έστω αρκετοί, για αυτή την κοινωνία. Το στοιχείο αυτό όσο φυσιολογικό κι αν είναι, μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να γίνει πηγή προσωπικής αλλοτρίωσης.
Τα σημάδια βέβαια αυτής της υπολανθάνουσας κατάστασης είναι εμφανή. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η αναγνώριση για το σημείο μας μέσα στην κοινωνία γίνεται σκοπός ζωής, συχνά παράγοντας αποξένωσης από τον ρόλο μας αυτό καθ' αυτό. Μια ματιά στην αφρόκρεμα των κοινωνικών περσόνων, θα μας δείξει ότι πολλές από τις φίρμες εξακολουθούν να ασκούν το «λειτούργημά» τους απλά και μόνο γιατί αυτό τους εκθειάζει στα μάτια των μαζών. Άλλοι πάλι εγκαταλείπουν το έργο τους σε τραγική κατάσταση, κενοί από ουσιαστική ζωή, διαμελισμένοι μέσα στις ιαχές του θεαθήναι.
Σαφώς και υπάρχουν πράγματα που μας γεμίζουν. Σαφώς και υπάρχουν ρόλοι τους οποίους είμαστε γεννημένοι να κάνουμε και μας κάνουν ευτυχισμένους. Απλώς η εποχή μας προσφέρεται ίσως όσο καμία άλλη για μια κενή ψευδαίσθηση, για μια επιφανειακή ευτυχία, το θέλγητρο της οποίας είναι η αναγνώριση και στο λάβαρο της οποίας αντανακλάται μια μαζική λαοθάλασσα να το κυνηγά σκουντουφλώντας και ποδοπατώντας στο εμπόδιο της ματαιοδοξίας.
Στη σήμερον ημέρα, στην εποχή που προβάλει την ελαφρότητα και την επιφανειακότητα στις ανθρώπινες σχέσεις όσο καμία άλλη, το πώς βλέπουμε τον κοινωνικό μας εαυτό μπορεί να αποτελέσει παράγοντα ευτυχίας ή δυστυχίας. Το πρόβλημα προκύπτει όταν τον βλέπουμε με τα μάτια των άλλων και μόνο. Και τότε δεν γινόμαστε τυφλοί, μα κοντόφθαλμοι. Αδιάφοροι-φορείς των άλλων.
σχόλια