«Έχω πονοκέφαλο», «δεν μπορώ να κοιμηθώ», «νυστάζω», είναι μόνο μερικές από τις φράσεις που λέει κανείς μετά από ένα μακρινό ταξίδι με πολλές ώρες πτήσης και συνεπώς πολλές ώρες διαφοράς από τo ωράριο της χώρας του, τα λεγόμενα time zones.
Κάθε φορά που αποφασίσουμε να κάνουμε ένα υπερατλαντικό ταξίδι, όσο χαρούμενοι και ανυπόμονοι κι αν είμαστε, βρισκόμαστε πάντα αντιμέτωποι με το jet lag, τον αποσυγχρονισμό ουσιαστικά του σώματός μας, λόγω της μεγάλης διαφοράς ώρας, από τη βάση μας σε οποιοδήποτε άλλο μακρινό προορισμό.
Όταν ταξιδεύουμε ανατολικά από τη χώρα μας, η αλλαγή ώρας και συνεπώς των συνηθειών μας όπως το ωράριο που θα φάμε ή θα κοιμηθούμε, γίνονται πολύ πιο αισθητές σε σχέση με το ταξίδι προς τη Δύση.
Αυτό συμβαίνει γιατί το σώμα μας νιώθει πως το αναγκάζουμε να κοιμηθεί όταν αυτό τη συγκεκριμένη ώρα είχε συνηθίσει να ξυπνάει. Συνεπώς για το σώμα μας, είναι πολύ πιο εύκολο ένα ταξίδι προς τη Δύση παρά προς την Ανατολή.
Τελικά όμως, τι είναι αυτό που προκαλεί το jet lag;
Το σώμα μας είναι προγραμματισμένο να λειτουργεί με συγκεκριμένο τρόπο και να κάνει συγκεκριμένα πράγματα σε διάστημα 24 ωρών.
Κατά τη διάρκεια λοιπόν ενός ταξιδιού με πολλές ώρες διαφοράς από την Ελλάδα, το σώμα μας δυσκολεύεται να ανταποκριθεί και συνεπώς να προσαρμοστεί τόσο ξαφνικά και άμεσα σε μια τέτοια αλλαγή.
Όταν έχει μάθει να ξυπνάει, να κοιμάται, να τρέφεται σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας και ξαφνικά καλείται να ξεχάσει για λίγο όσα είχε συνηθίσει να κάνει μέχρι τότε περνώντας από διαφορετικά time zones, αντιδρά δημιουργώντας στον ταξιδιώτη διαταραχή ύπνου, πονοκέφαλο, αϋπνία ή υπνηλία, κούραση, έλλειψη συγκέντρωσης, μέχρι και στομαχικές διαταραχές.
Το σώμα μας είναι προγραμματισμένο να λειτουργεί με συγκεκριμένο τρόπο και να κάνει συγκεκριμένα πράγματα σε διάστημα 24 ωρών. Κατά τη διάρκεια λοιπόν ενός ταξιδιού με πολλές ώρες διαφοράς από την Ελλάδα, το σώμα μας δυσκολεύεται να ανταποκριθεί και συνεπώς να προσαρμοστεί τόσο ξαφνικά και άμεσα σε μια τέτοια αλλαγή.
Πόσο χρόνο όμως χρειάζεται κανείς για να νιώσει και πάλι καλύτερα μετά από ένα μακρινό ταξίδι;
Εδώ η απάντηση δεν είναι μία ούτε ίδια για κάθε ταξιδιώτη. Τα συμπτώματα που μπορεί να έχει κάποιος, αλλά και ο χρόνος που θα χρειαστεί για να νιώσει και πάλι καλά, εξαρτώνται από πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες.
Η ηλικία του ταξιδιώτη, το πόσο συχνά ταξιδεύει, το πόσο άγχος και στρες μπορεί να έχει, ακόμα και οι διατροφικές του συνήθειες μπορεί να παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο και να καθορίσουν το χρόνο ανάρρωσης.
Σε γενικές γραμμές πάντως, οι περισσότεροι άνθρωποι μετά από ένα μακρινό ταξίδι, χρειάζονται περίπου δύο εικοσιτετράωρα όταν ταξιδέψουν στο νέο προορισμό ενώ περίπου τρεις ημέρες για να επιστρέψουν και πάλι στους κανονικούς τους ρυθμούς όταν έχουν γυρίσει από το ταξίδι τους.
Το jet lag είναι αναπόφευκτο αλλά υπάρχουν αρκετά ενδιαφέρονται tips και ιδέες για να μας βοηθήσουν
1.
Αλλάζουμε το καθημερινό μας πρόγραμμα
Μία εβδομάδα πριν από το ταξίδι μας, ξεκινάμε να προσαρμόζουμε το πρόγραμμά μας στα ωράρια της χώρας που θα επισκεφθούμε.
Επιδιώκουμε να κοιμόμαστε μια ώρα νωρίτερα ή αργότερα ανάλογα αν ταξιδεύουμε προς Δύση ή Ανατολή και προσπαθούμε να χαλαρώσουμε το πρόγραμμά μας.
Όσο πιο πιεσμένοι και αγχωμένοι είμαστε πριν ένα ταξίδι, τόσο πιο δύσκολα θα προσαρμοστούμε στα ωράρια της χώρας που θα ταξιδέψουμε.
2.
Κοιμόμαστε καλά το βράδυ πριν το ταξίδι μας
Τις περισσότερες φορές, λίγο πριν ταξιδέψουμε είμαστε τόσο ενθουσιασμένοι που καταλήγουμε να κοιμόμαστε ελάχιστα ή και καθόλου πριν πάμε στο αεροδρόμιο.
Για πτήσεις όμως που διαρκούν πάνω από επτά ώρες, καλό είναι να έχουμε κοιμηθεί τουλάχιστον οχτώ ώρες ώστε να έχουμε δώσει στον οργανισμό μας και στο σώμα μας χρόνο για ξεκούραση έτσι ώστε να καταφέρει να ανταποκριθεί καλύτερα στο jet lag.
3.
Αποφεύγουμε τον καφέ και το αλκοόλ
Τόσο ο καφές όσο και το αλκοόλ μπορούν να μας δημιουργήσουν υπερένταση πριν ή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και συνεπώς να μας δυσκολέψουν στο να προσαρμοστούμε ομαλά στα νέα ωράρια της χώρας που ταξιδεύουμε.
Αντίθετα, δεν ξεχνάμε να πίνουμε συνέχεια νερό και να κρατάμε τον οργανισμό μας ενυδατωμένο.
4.
Ρυθμίζουμε το ρολόι μας και το πρόγραμμά μας στο ωράριο της νέας χώρας
Πριν το ταξίδι, δεν ξεχνάμε να αλλάξουμε την ώρα του ρολογιού μας και το τελευταίο εικοσιτετράωρο ή και κατά τη διάρκεια της πτήσης, προσπαθούμε να λειτουργήσουμε με βάση το ωράριο του προορισμού μας.
Γευματίζουμε για παράδειγμα την ώρα που θα γευματίζουμε και στον προορισμό μας, έτσι το σώμα μας θα έχει ξεκινήσει από πριν τη διαδικασία προσαρμογής κι έτσι να αντιμετωπίσει ευκολότερα και γρηγορότερα τα συμπτώματα του jet lag.
5.
Επιδιώκουμε να έχουμε πτήση με layover
Διαλέγοντας να κάνουμε στάση στη μέση του ταξιδιού, επιτρέπουμε στον οργανισμό μας να συνηθίσει σταδιακά την αλλαγή ωραρίων και να μπορέσει να προσαρμοστεί πιο εύκολα στο ωράριο του τελικού μας προορισμού.
6.
Επιδιώκουμε να φτάνουμε στον προορισμό μας ημέρα
Επιλέγουμε πτήσεις που φτάνουν στον προορισμό μας ημέρα, έτσι το σώμα μας θα αναγκαστεί να μείνει ξύπνιο και εμείς δε θα μπούμε στον πειρασμό να κοιμηθούμε κατευθείαν.
Το φως της ημέρας, θα μας βοηθήσει πιο εύκολα να ανταποκριθούμε στους νέους ρυθμούς.
7.
Έχουμε μαζί μας την αγαπημένη μας μουσική
Όσο και αν ακούγεται περίεργο ή τετριμμένο, το να έχουμε μαζί μας την αγαπημένη μας μουσική στο αεροπλάνο και γενικότερα στο ταξίδι μας, βοηθάει στο να χαλαρώσουμε και να νιώσουμε καλά και οικεία σε όποιο σημείο του ταξιδιού και να είμαστε.
Επιδιώκουμε μάλιστα να έχουμε τραγούδια που μας χαλαρώνουν και μπορούμε να τα ακούμε όταν πρέπει πάμε για ύπνο αλλά το σώμα μας συνηθισμένο σε άλλο ωράριο, δεν υπακούει.
Ένα φλιτζάνι τσάι, αγαπημένη μουσική και ένα ζεστό ντους είναι ό,τι καλύτερο για να μας χαλαρώσουν και να μας κάνουν να κλείσουμε τα μάτια μας πιο εύκολα.
8.
Κοιμόμαστε με τις κουρτίνες του δωματίου μας ανοιχτές
Τα πρώτα δύο εικοσιτετράωρα που το σώμα μας παλεύει να ανταποκριθεί στα νέα ωράρια, είναι καλό, πριν ξαπλώσουμε, να αφήνουμε τις κουρτίνες του παραθύρου μας ανοιχτές ώστε να ξυπνήσουμε πιο εύκολα με το φως του ηλίου και να ξεγελάσουμε το σώμα μας που θα θέλει να κοιμηθεί περισσότερο νομίζοντας ότι είναι ακόμα στην Ελλάδα.
