Είναι στα 10 καλύτερα του κόσμου σύμφωνα με τον Guardian, και φέτος κλείνει 10 χρόνια λειτουργίας. Αυτή είναι η ιστορία του Craig Walzer και του βιβλιοπωλείου του, όπως μου την είχε αφηγηθεί στα τέλη του '12.
Το βιβλιοπωλείο Atlantis που άνοιξαν δυο φίλοι απ' τη Β. Αμερική το 2004 στη Σαντορίνη πέρασε από σαράντα κύματα και κατέληξε να θεωρείται ένα απ' τα 10 καλύτερα βιβλιοπωλεία του κόσμου.
Ο Καναδός συνιδιοκτήτης του Atlantis Craig Walzer έκλεψε την παράσταση στο TEDx της Αθήνας με το που βγήκε στη σκηνή. Η φωνή του έτρεμε, τα χέρια του πήγαιναν πέρα δώθε απ' το τρακ - ήταν σαν νευρικός Γούντι Άλλεν. Δεν έμοιαζε όμως με τον Άλλεν μόνο στο άγχος ή στον τρόπο ομιλίας: Ο πολύ χαρισματικός Walzer με την συναρπαστική του αφήγηση για τη δημιουργία του Atlantis μας έκανε να ξεκαρδιστούμε.
Απ' την πρώτη μέρα που το ανοίξαμε πριν από 9 χρόνια κινδυνεύουμε να κλείσουμε. Απ' την αρχή έτσι πάει - δεν μας πειράζει, απλώς σκεφτόμαστε συνέχεια όλο και πιο δημιουργικούς τρόπους να το κρατήσουμε ζωντανό...
Σαν stand-up κωμικός περιέγραψε την εξωφρενική τους μάχη με την ελληνική γραφειοκρατία, τους έρωτες της ζωής του, το πώς αντιμετώπισαν οι ντόπιοι το μοναδικό αυτό βιβλιοπωλείο - κι όλα αυτά με σπαρταριστό φωτογραφικό υλικό και εξομολογητικές ιστορίες, όπως όταν είπε ότι ο δημοσιογράφος του Guardian που τον έβαλε στο Τοπ-10 των βιβλιοπωλείων ήταν γνωστός του, κι ότι στην εποχή του τεμπέλικου κόπι πέιστ το Atlantis είναι σε εκατοντάδες λίστες περιοδικών και σάιτ που στην πραγματικότητα απλώς αντέγραψαν το Τοπ-10 του Guardian. (Παρ' όλα αυτά, θα συμπληρώσω εγώ, τα άρθρα στους New York Times και αλλού γράφτηκαν από ρεπόρτερ που επισκέφτηκαν το Atlantis κι ενθουσιάστηκαν στ' αλήθεια).
Όταν κατέβηκε από τη σκηνή όλοι παραληρούσαν στο Twitter, ένιωσα χαρούμενος είχa κλείσει συνέντευξη μαζί του. Πριν βαριόμουν - τώρα δεν μπορούσα να περιμένω.
Υπάρχουν λόγοι να πιστεύεις σ' ένα καλύτερο αύριο;" του είπα καθώς συναντηθήκαμε και ψάχναμε κάπου να σταθούμε για να κάνουμε τη συνέντευξη.
"Ναι", μου είπε με το στεγνό του χιούμορ. "Αύριο πηγαίνω ξανά στη Σαντορίνη."
"Το ξέρεις ότι θα μπορούσες να γίνεις stand up κωμικός;" Καθίσαμε σ' ένα πεζουλάκι, στην αυλή του Ελληνικού Κόσμου. "Όλοι για σένα μιλάνε μετά την ομιλία σου, έγινες ο σταρ του TEDx."
"Το ξέρω!" απαντά ψευτοενθουσιασμένος. "Μου πρότειναν ήδη οι ατζέντηδες να κάνω και γυμνή φωτογράφηση!" Το λέει για πλάκα χωρίς να ξέρει ότι στο τουίτερ είχα διαβάσει λίγο νωρίτερα καμιά δεκαριά κοπέλες που έγραφαν ότι θα τον παντρεύονταν, ότι είναι πολύ ερωτεύσιμος κλπ κλπ.
Στην ομιλία του έδειξε και μια φωτογραφία απ' το βιβλιοπωλείο με μια γάτα σ' ένα καλάθι και μια ταμπελίτσα από πάνω: "RENT A CAT - 5 euro". Τον ρωτάω αν νοικιάζανε στ' αλήθεια τη γάτα και μου λέει πως όλα ξεκίνησαν από ένα ΠΑΝΕΞΥΠΝΟ (το φωνάζει αυτό) κοριτσάκι-γειτόνισσά τους, που ήταν οκτώ χρονών εκείνη την περίοδο. Όταν το κοριτσάκι πρόσεξε πως περισσότερος κόσμος φωτογραφιζόταν με τη γάτα που ήταν στην είσοδο του βιβλιοπωλείου απ' ό,τι έμπαινε μέσα στο μαγαζί, έγραψε την ταμπελίτσα ως αστείο, για να τραβήξει την προσοχή ακόμα περισσότερου κόσμου. "Και ναι, αφού ρωτάς. Τη νοικιάσαμε μερικές φορές, μόνο όμως σε ανθρώπους που ξέραμε και εμπιστευόμασταν ότι θα την επιστρέψουν αυθημερόν!"
"Γράφεις κανένα βιβλίο;" ρωτάω.
"Γράφω", λέει, "και έχει σχέση μ' όσα ζήσαμε και ζούμε στο βιβλιοπωλείο - όμως θα είναι μυθιστόρημα κι όχι χρονικό. Ο ήρωας θα έχει ένα μικρό βιβλιοπωλείο, θα είναι περίπου σαν εμένα δηλαδή - απλώς πιο ψηλός και πιο αστείος και πιο όμορφος..."
Προσπερνώ τον αυτοσαρκασμό του. "Το Tzatziki Festival που κάνετε τα καλοκαίρια τι είναι;"
"Είναι διαγωνισμός τζατζικιού. Ποιος θα κάνει το καλύτερο. Και το ίδιο οκτάχρονο πανέξυπνο κοριτσάκι (που είναι και η "υπεύθυνη" για το παιδικό τμήμα βιβλίων του μαγαζιού μας) ήταν η κριτής! Έφαγε απ' όλα τα τζατζίκια και αποφάσισε η ίδια τον νικητή. Και ήταν πολύ δίκαια και αμερόληπτη: όταν δοκίμαζε ζήτησε και της δέσαμε τα μάτια για να τρώει στα τυφλά."
"Είναι η ζωή σου τόσο φανταστική όσο ακούγεται;" τον ρωτώ σε κάποια στιγμή.
"Όχι όχι", σπεύδει τρομαγμένος να απαντήσει.
"Μα πώς; Έχεις αυτή τη δουλειά μαζί με τους φίλους σου σ' ένα πανέμορφο νησί, στην ταράτσα σας έχετε την καλύτερη θέα και εκεί μπορείτε να διαβάζετε βιβλία και να κάνετε πάρτι, κάνεις αυτό που αγαπάς, ταξιδεύεις πολύ. Έχεις την πιο ονειρεμένη δουλειά."
"Χμ", σκέφτεται πώς να διατυπώσει την απάντηση. "Έχεις δίκιο. Όμως είναι μια ονειρεμένη δουλειά *κάποιες* μέρες. Γιατί κάποιες άλλες, όταν κάθομαι στο γραφείο του λογιστή μας που μου λέει πόσο χάλια πάνε τα οικονομικά μας, ή όταν όλοι κάνουν ρομαντικές βόλτες στο νησί κι εγώ πρέπει να τρέχω στους δικηγόρους για τα διάφορα γραφειοκρατικά προβλήματα που πάλι προέκυψαν, ή όταν κοιτάζω τους λογαριασμούς..."
Πέρσι το μαγαζί σώθηκε χάρη στις δωρεές μέσω ίντερνετ, στο indiegogo. "Φέτος πάλι το μαγαζί κινδυνεύει να κλείσει. Αλλά δεν μας πειράζει. Απ' την πρώτη μέρα που το ανοίξαμε πριν από 9 χρόνια κινδυνεύουμε να κλείσουμε. Απ' την αρχή έτσι πάει - δεν μας πειράζει, απλώς σκεφτόμαστε συνέχεια όλο και πιο δημιουργικούς τρόπους να το κρατήσουμε ζωντανό."
Κι η γραφειοκρατία; "Καλά, ας μην πω για τη γραφειοκρατία. Λυπάμαι πραγματικά τους υπαλλήλους - στην πραγματικότητα είναι όλοι καλοί άνθρωποι και θέλουν να σε βοηθήσουν, αλλά το σύστημα τους το απαγορεύει. Μπήκαν σε μια δουλειά για να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους όμως αναγκάζονται να κάνουν ό,τι λέει ο νόμος - και να δυσκολέψουν έτσι τη ζωή των συνανθρώπων τους. Μακάρι να χρησιμοποιούνται πιο πολύ τα κομπιούτερ στις ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες - αυτό θα βοηθούσε πολύ, όλους. Τώρα η γραφειοκρατία απλώς παίζει με την υπομονή μας, και τα νεύρα μας..."
Τον ρωτάω για την πιο περήφανή του στιγμή στο βιβλιοπωλείο. "Α, σίγουρα το Λογοτεχνικό Φεστιβάλ που κάναμε πέρσι τον Νοέμβριο. Είχαμε τη βοήθεια του εκδοτικού οίκου Penguin, ήρθαν συγγραφείς απ' όλο τον κόσμο -κι έκαναν και διακοπές- ήρθαν συγγραφείς απ' όλη την Ελλάδα... Και στην ταράτσα μας είχαμε μια κυρία που μάθαμε πως είναι πολύ διάσημη ελληνίδα μαγείρισσα, Vefa Alexiadou την ξέρεις; Και μαγείρευε για όλους τους καλεσμένους στην ταράτσα μας, με θέα το ηλιοβασίλεμα και κάναμε πάρτι μετά... Ήταν φανταστικό φεστιβάλ, σούπερ διασκεδαστικό - ανυπομονώ να ξαναγυρίσω τώρα στη Σαντορίνη για να ετοιμάσω το επόμενο..."
(μα δείτε!)
