Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη

Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
3

Το όραμα του φιλέλληνα Ιωάννη Ιακώβου Μάγερ για τη δημιουργία μιας Εθνικής Βιβλιοθήκης -όπως εκφράστηκε τον Αύγουστο του 1824 σε ένα άρθρο του στην εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά- υπήρξε το έναυσμα, ενώ ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν εκείνος που το 1829, έναν περίπου χρόνο μετά την εκλογή του ως Κυβερνήτης της Ελλάδας, αποφάσισε να το υλοποιήσει, στεγάζοντας αρχικά την βιβλιοθήκη μαζί με άλλα πνευματικά ιδρύματα σε ένα κτίριο στην Αίγινα. Το 1834 η Εθνική Βιβλιοθήκη έρχεται στην Αθήνα, που είναι πρωτεύουσα πλέον του ελληνικού κράτους, και η συλλογή της μεγαλώνει με ταχύτατους ρυθμούς, χάρη όχι μόνο στις αγορές αλλά και στις δωρεές βιβλίων από ιδιώτες. Μεταφέρεται σε μια σειρά από κτίρια -είναι χαρακτηριστικό ότι ανάμεσά τους συναντάμε ακόμα και τη Μητρόπολη-, μέχρι που το 1842 ενοποιείται με τη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αθηνών και στεγάζεται στο Πανεπιστήμιο, το πρώτο από τα εμβληματικά κτίρια της περίφημης «Αθηναϊκής τριλογίας», που σχεδίασε ο Δανός αρχιτέκτονας Hans Christian Hansen (1803-1883). Το 1866, με βασιλικό διάταγμα, οι δύο βιβλιοθήκες συγχωνεύονται και ο νέος φορέας θα ονομαστεί «Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος». Αν και η χωροθέτηση της Βιβλιοθήκης δίπλα από το κτίριο του Πανεπιστημίου προβλεπόταν ήδη από το 1842, ο θεμέλιος λίθος θα τεθεί στις 16 Μαρτίου 1888 και το εντυπωσιακό μαρμάρινο κτίριο που ακολουθεί τον δωρικό ρυθμό, έχοντας, ωστόσο, αναγεννησιακού ύφους σκάλες, θα ολοκληρωθεί το 1902, με τη Βιβλιοθήκη να μεταφέρεται εκεί έναν χρόνο αργότερα.

Σήμερα, η Εθνική Βιβλιοθήκη ετοιμάζεται για την μετάβασή της σε μια νέα εποχή, καθώς βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της μετεγκατάστασής της στο «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος», στο υπερσύγχρονο κτίριο που σχεδίασε ο Ρέντσο Πιάνο και που αγγίζει τα 24.000 τ.μ., γεγονός που θα συντελέσει τα μέγιστα στην υλοποίηση της αποστολής της

Για έναν αιώνα και πλέον, το κτίριο που χρηματοδότησαν οι ομογενείς, με καταγωγή από την Κεφαλονιά, Παναγής, Μαρίνος και Ανδρέας Βαλλιάνος και κατασκευάστηκε υπό την επίβλεψη του Ερνέστου Τσίλλερ, θα στεγάσει τους πολύτιμους θησαυρούς της Εθνικής Βιβλιοθήκης –ανάμεσά τους η συλλογή 5.200 χειρογράφων, η οποία συμπεριλαμβάνει πάνω από 300 ελληνικά χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, χειρόγραφα με έργα του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, καθώς και φαρμακευτικά χειρόγραφα. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται και η συλλογή αρχετύπων, η οποία αριθμεί περίπου 180 βιβλία που έχουν τυπωθεί έως το τέλος του 15ου αιώνα -με προεξάρχουσα την «Γραμματική» του Λάσκαρη, το πρώτο βιβλίο που τυπώθηκε στην ελληνική γλώσσα και χρονολογείται από το 1476-,  καθώς και τα αρχεία σπουδαίων προσωπικοτήτων –ανάμεσά τους ο Σολωμός και ο Υψηλάντης. Η γοητεία που ασκεί η επονομαζόμενη και  «Βαλλιάνειος» Βιβλιοθήκη, με τα πράσινα φωτιστικά, τα επιβλητικά βιβλιοστάσια και τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο που έχει επιμεληθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου ο Τσίλλερ, είναι ανυπέρβλητη, τα λειτουργικά προβλήματα που αντιμετώπιζε, ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ήταν πολλά, με κυριότερο από αυτά την έλλειψη χώρου.

Σήμερα, η Εθνική Βιβλιοθήκη ετοιμάζεται για την μετάβασή της σε μια νέα εποχή, καθώς βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της μετεγκατάστασής της στο «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος», στο υπερσύγχρονο κτίριο που σχεδίασε ο Ρέντσο Πιάνο και που αγγίζει τα 24.000 τ.μ., γεγονός που θα συντελέσει τα μέγιστα στην υλοποίηση της αποστολής της, όπως περιγράφεται στην ιστοσελίδα της: «Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος αποτελεί τον θεματοφύλακα της γραπτής πνευματικής παρακαταθήκης των Ελλήνων και την κιβωτό ενός μοναδικού πλούτου στον οποίο καταγράφεται η πορεία της ελληνικής σκέψης και ιστορίας δια μέσου των αιώνων. Κύριος στόχος της όμως είναι ο απαράμιλλος αυτός πλούτος να μην παραμείνει απλά φυλασσόμενος, αλλά να μεταμορφωθεί σε γνώση που διαχέεται στην κοινωνία. Η ενεργητική προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, η διάδοσή της στο παρόν και το μέλλον, η διαφύλαξη της “εθνικής μνήμης” και η προστασία του δικαιώματος των πολιτών για πρόσβαση στην πληροφορία, αποτελούν τις βασικές αρχές που διέπουν τη λειτουργία του θεσμού της Εθνικής Βιβλιοθήκης».

Με αυτήν την μετακίνηση που προετοιμάζεται πυρετωδώς, η Εθνική Βιβλιοθήκη θα έχει πλέον την δυνατότητα να απευθυνθεί στο ευρύ κοινό, παύοντας να αποτελεί αποκλειστικά ερευνητική βιβλιοθήκη, καθώς το βασικό αναγνωστήριο μπορεί να φιλοξενήσει 1000 άτομα, αριθμός δεκαπλάσιος από το υπάρχον. Η δανειστική βιβλιοθήκη, που επίσης ετοιμάζεται, θα απευθύνεται ξεχωριστά σε όλες τις ηλικίες και θα προσφέρει ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων. Παράλληλα ενισχύεται και το ερευνητικό έργο της Εθνικής Βιβλιοθήκης, με το νέο κτίριο να προσφέρει τη δυνατότητα να στεγαστούν όλες οι υπάρχουσες ερευνητικές συλλογές, που τώρα βρίσκονται σε τρία ξεχωριστά κτίρια, σε μία κεντρική τοποθεσία, με βελτιστοποιημένη πρόσβαση για ερευνητές και επιστήμονες –είναι εξάλλου χαρακτηριστικό ότι το αναγνωστήριο χειρόγραφων και πολυτίμων θα έχει εκατό θέσεις, αντί για μόλις πέντε που διέθετε το ιστορικό νεοκλασικό.

Ο καθαρισμός των συλλογών έχει ήδη ολοκληρωθεί και σε εξέλιξη βρίσκεται η ραδιοσήμανση περίπου 750.000 τόμων, η οποία προσδιορίζει μοναδικά κάθε βιβλίο. Επιπλέον, σαρώνονται 400.000 εξώφυλλα, ώστε να ολοκληρωθεί ο  ηλεκτρονικός κατάλογος της Βιβλιοθήκης και προχωρά η ψηφιοποίηση των χειρογράφων, που στο νέο κτίριο θα υπάρχει η δυνατότητα να συντηρηθούν με τις πιο καινοτόμες μεθόδους, ώστε να διασφαλιστεί η παράδοσή τους στις επόμενες γενιές.  Η Εθνική Βιβλιοθήκη ετοιμάζεται να φύγει από μια δωρεά, το πανέμορφο κτίριο που χρηματοδότησαν οι αδελφοί Βαλλιάνοι, για να μεταφερθεί σε μια νέα δωρεά, αυτήν του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος –η Ελλάδα ανέκαθεν είχε ανάγκη από εθνικούς ευεργέτες. Το ιστορικό κτίριο, ωστόσο, δε θα μπορούσε παρά να έχει τον δικό του ρόλο σε αυτήν τη νέα σελίδα: θα εξακολουθήσει να λειτουργεί ως αναγνωστήριο, προσφέροντας κυρίως ψηφιακό υλικό, ενώ υπάρχει η πρόθεση να πραγματοποιούνται στον χώρο εκθέσεις και εκδηλώσεις.

Το στοίχημα για την Εθνική Βιβλιοθήκη είναι να μπορέσει να προσελκύσει καινούριους επισκέπτες, να γίνει ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού και να αλληλεπιδράσει με την κοινωνία. Πριν δύο χρόνια, ο διευθυντής της Φίλιππος Τσιμπόγλου, έλεγε σε συνέντευξή του στην Σταυρούλα Παπασπύρου για την έντυπη LIFO: «Πόσο πιο περήφανοι θα νιώθαμε αν γνωρίζαμε τι υπάρχει εδώ μέσα! Τι κρίμα που είμαστε ανύποπτοι για τις σπάνιες κι εκπληκτικής ομορφιάς συλλογές που διαθέτουμε! Αν μη τι άλλο, μπήκαμε σε περίοδο εξωστρέφειας». Αυτή ακριβώς η εξωστρέφεια είναι που σηματοδοτεί την καινούρια εποχή η οποία ξεκινά για την Εθνική μας Βιβλιοθήκη.

Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Μέσα στην παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη Facebook Twitter
Φωτο: Βασίλης Μακρής
Βιβλίο
3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Nανά Δαρειώτη: «Ε. Ζολά, Κ. Μπλίξεν και Ε. Βουτσινά - Οι συγγραφείς που θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

The Book Lovers / «Ο Ζολά, η Μπλίξεν και η Βουτσινά θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την δημοσιογράφο γεύσης Νανά Δαρειώτη για όλα εκείνα τα βιβλία που την διαμόρφωσαν αλλά και για τα αστυνομικά μυθιστορήματα που την ξαναέβαλαν στον κόσμο της ανάγνωσης μετά από μια βασανιστική περίοδο long covid που πέρασε τελευταία.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

σχόλια

3 σχόλια
Και στα δύο παραπάνω σχόλια απαντάει η προτελευταία παράγραφος του άρθρου! Διαβάστε την! "... θα εξακολουθήσει να λειτουργεί ως αναγνωστήριο, προσφέροντας κυρίως ψηφιακό υλικό, ενώ υπάρχει η πρόθεση να πραγματοποιούνται στον χώρο εκθέσεις και εκδηλώσεις."