Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter
Δεν έχει καμιά σημασία αν είναι κομμώτριες, νοικοκυρές ή μαθήτριες. Εκείνος θα κάνει, αργά ή γρήγορα, την εμφάνισή του...

Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα

1

Έχουμε εδώ έναν θρίαμβο του στερεότυπου: τo θέμα δεν είναι να εκπλήσσεις, να διασκεδάζεις ή να πρωτοτυπείς (βασική επιδίωξη κάθε συγγραφέα), αλλά να επανέρχεσαι αδιάκοπα στο ίδιο τυποποιημένο ζήτημα, στις ίδιες χλιαρές φλυαρίες, στις ίδιες κακοπαιγμένες σκηνές του μαρτυρίου και της εξιλέωσης. Αυτή η υπνωτιστική, σχεδόν ευχάριστη επανάληψη είναι η βαθύτερη ουσία της λογοτεχνίας τύπου Άρλεκιν: τίποτα δεν συμβαίνει για πρώτη φορά, τίποτα δεν είναι απροσδόκητο σε ενοχλητικό βαθμό, τίποτα δεν ξεπερνάει το ανεκτό και γνώριμο όριο των αισθηματικών προκαταλήψεων του μέσου ανθρώπου: η αναγνώστρια παραμένει ασφαλής μέσα στον ακίνητο, ελαφρά θλιμμένο κόσμο που της προσφέρουν με τόση επιμονή, ώστε να νομίζει πως η ίδια τον έχει διαλέξει. Φαίνεται πως οι ψυχαναλυτές το έχουν διατυπώσει σωστά: η επανάληψη γεννάει τη θερμοκρασία μιας κάποιας ηδονής, την ήπια απόλαυση τού να ζεις ανενόχλητος και απομονωμένος στo κέντρο ενός παγωμένου κόσμου. Από την άποψη της ψυχολογίας του διαβάσματος, η ρυθμισμένη ρουτίνα της επανάληψης διώχνει, κατά κύριο λόγο, τον φόβο-εκείνου-που-δεν-περιμένουμε, θεμελιώνει μια ανακουφιστική σχέση, κάτι σαν ανακωχή, ανάμεσα στο Υποκείμενο και στις Ψευδαισθήσεις του. Εδώ, το να νιώθεις ασφαλής δεν έχει να κάνει ούτε με την εκπλήρωση της επιθυμίας, ούτε με τα υπολείμματα μιας επίγνωσης: είναι απλούστατα η προέκταση του να πλήττεις.

Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter
Είναι, μου φαίνεται, φανερό ότι αν κάποιος έτυχε να διαβάσει έστω κι ένα από τα αισθηματικά μυθιστορήματα της σειράς Νόρα ή Άρλεκιν, μπορεί να υπερηφανεύεται πως τα διάβασε όλα. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι, στην πραγματικότητα, το ίδιο βιβλίο κυκλοφορεί κάθε βδομάδα με διαφορετικό εξώφυλλο και τίτλο.

Αυτή η υπνωτιστική, σχεδόν ευχάριστη επανάληψη είναι η βαθύτερη ουσία της λογοτεχνίας τύπου Άρλεκιν: τίποτα δεν συμβαίνει για πρώτη φορά, τίποτα δεν είναι απροσδόκητο σε ενοχλητικό βαθμό, τίποτα δεν ξεπερνάει το ανεκτό και γνώριμο όριο των αισθηματικών προκαταλήψεων του μέσου ανθρώπου

 

Οι συνθήκες της πλήξης είναι πραγματικά το ιδανικό περιβάλλον για να αποσπάσει κανείς την εύνοια της Μοίρας (η Μοίρα: το αιώνιο, ανεξάντλητο θέμα της μικροαστικής λογοτεχνίας), που μπορεί βέβαια να υπακούει για λίγο στα δικά της καπρίτσια, αλλά τελικά υποχωρεί και μας χαμογελάει. Καθώς προσπαθεί να περικλείσει αυτό το μοιραίο στοιχείο σ’ ένα κατανοητό σχήμα, η λογοτεχνία τύπου Άρλεκιν καταφεύγει σε μια πιστή απομίμηση του συναισθηματικού κόσμου εκείνων που τη διαβάζουν. Οι μικροαστές του «Ταχυδρόμου της καρδιάς» και του «Τι να κάνετε για να τον κατακτήσετε» γνωρίζουν καλά την υπεροχή της λογοτεχνίας απέναντι στην πραγματικότητα, ξέρουν με δυο λόγια ότι γραμμένη η Μοίρα δεν τις προδίδει ποτέ. Δεν έχει καμιά σημασία αν είναι κομμώτριες, νοικοκυρές ή μαθήτριες. Εκείνος θα κάνει, αργά ή γρήγορα, την εμφάνισή του, γιατί στη λογοτεχνία Άρλεκιν (όπως και στις στήλες του «Cosmopolitan) δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Η ιστορία είναι επίσης εκ των προτέρων γνωστή: όσες ατυχίες κι αν μεσολαβήσουν, όσες δυσκολίες κι αν παρουσιαστούν, το τέλος αποτελεί ένα καθησυχαστικό δεδομένο. Η ανάλωση ενός νέου Άρλεκιν κάθε βδομάδα έχει για τη μικροαστή αναγνώστρια τη σημασία μιας επιβεβαίωσης τού ότι και η πραγματικότητα δεν μπορεί παρά να είναι η παραλλαγή ενός γνωστού στερεότυπου. Παρόλο που οι ψυχολόγοι την θεωρούν συχνά σαν την ουσία του ζητήματος, η φαντασιωτική συνάντηση με τον πρίγκιπα του παραμυθιού έρχεται μάλλον σε δεύτερη μοίρα. Σημασία έχει εδώ η ικανοποίηση μιας ανάγκης, η εκπλήρωση των όρων μιας αναμονής-εκ-του-ασφαλούς· η ονειροπόληση είναι μόνον ένα αβρό συμπλήρωμα.

 

Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter
Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter
Η ιστορία είναι επίσης εκ των προτέρων γνωστή: όσες ατυχίες κι αν μεσολαβήσουν, όσες δυσκολίες κι αν παρουσιαστούν, το τέλος αποτελεί ένα καθησυχαστικό δεδομένο.



Στα Άρλεκιν, βέβαια, η Μοίρα παίζει παιγνίδια· της παραχωρούν αυτό το μέτριο δικαίωμα σε αντάλλαγμα τού ότι την αναγκάζουν να συμφωνήσει στο τέλος κάθε αφήγησης με τις επιθυμίες της μικροαστικής ψυχοσύνθεσης. Έτσι (αυτή η χειραγωγημένη Μοίρα), εκφράζεται πάντα στη γλώσσα της παρεξήγησης ‒ η παρεξήγηση είναι εδώ αυτό το συντονισμένο ελατήριο που βοηθάει τη Μοίρα να ανταποκρίνεται ανέντιμα στις πιο βουβές, στις λιγότερο αληθινές απ’ τις πράξεις. Δεν πρόκειται για τη μεγάλη, περίτεχνη, κωμική παρεξήγηση του θεάτρου ή του ψυχολογικού μυθιστορήματος, αλλά για κείνη την επιφανειακή, απελπιστικά ανούσια περιπλοκή αιτιών και αποτελεσμάτων που αποτελεί για το καθημερινό όραμα της ζωής της μικροαστής ένα είδος δηλητηρίου-σε-μικρές-δόσεις, ένα είδος καυσίμου. Αυτός είναι ο εφιάλτης (και μαζί η παρηγοριά) της μικροαστής· η παρεξήγηση λύνει και δένει: ουσιαστικά χρησιμοποιείται για να δοθεί στο τιποτένιο νόημα των συνηθειών της μικροαστής ένα κάποιο τραγικό και μεγαλοπρεπές λούστρο. «Έτσι, μέσω της παρεξήγησης, υφαίνονται σιγά σιγά, γύρω από μια ανόητα κοινότοπη ιστορία, οι ανάλαφρες επισημάνσεις και οι άπειρες πτυχές του μισόφωτου μιας αληθινής πλεκτάνης απ’ αυτές που δονούσαν σιωπηλά τα παρασκήνια της ιδιωτικής ζωής των Μεδίκων, ενώ στην πραγματικότητα, καθώς ξέρουμε όλοι, πρόκειται απλώς για το συνεσταλμένο πάθος μιας ιδιαιτέρας για τον Ωραίο Προϊστάμενό της. Στο σύμπαν των αισθηματικών υποθέσεων, η παρεξήγηση αποτελεί τον θεμελιώδη φόβο (και μαζί τη διαρκή ελπίδα) της μικροαστής: «μήπως με θέλει και δεν το δείχνει;» ή «μήπως απομακρύνεται επειδή πιστεύει πως εγώ δεν τον θέλω;». Στη συνέχεια οι πιο περίπλοκες μορφές αυτών των διλημμάτων αναλαμβάνουν να μας προσφέρουν τα στοιχεία μιας αφήγησης: «με είδε μ’ έναν άλλο· τώρα θα πρέπει να του εξηγήσω πως ήταν απλώς ένας παλιός φίλος». Δύσκολη δουλειά! Το σωστό, εδώ, είναι να πολεμάει κανείς τον αντίπαλο με τα ίδια όπλα. Η παρεξήγηση λύνεται τις περισσότερες φορές με μια άλλη παρεξήγηση, εξίσου μαγική, που μπορεί να φθείρει την πρώτη. Επιπλέον, όλα τα επιφανειακά ψεγάδια της προσωπικότητας του ήρωα επιστρατεύονται, κατά κάποιον τρόπο, για να τονίσουν την αργοπορημένη αποτελεσματικότητα των αρετών της. Μπορεί να σας περιφρονεί,αλλά ‒για προσέχτε‒ αυτό δεν είναι παρά το ελάχιστο στριφνό ίχνος μιας ευγενικής ντροπαλότητας. Μπορεί να είναι ανίκανος σε πρακτικά θέματα, αλλά αυτό δεν είναι παρά η απόδειξη πως πρόκειται για ένα «μεγάλο παιδί», για ένα πλάσμα προσηλωμένο στις υποθέσεις της συναισθηματικής αναζήτησης και της φαντασίας. Μπορεί να σας απατά, αλλά αυτό δεν μοιάζει τελικά να είναι παρά ο σταθμός μιας προσωρινής περιπλάνησης, της οποίας εσείς θ’ αποτελέσετε το ευχάριστο και οριστικό τέλος.

Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter
Στο σύμπαν των αισθηματικών υποθέσεων, η παρεξήγηση αποτελεί τον θεμελιώδη φόβο (και μαζί τη διαρκή ελπίδα) της μικροαστής: «μήπως με θέλει και δεν το δείχνει;» ή «μήπως απομακρύνεται επειδή πιστεύει πως εγώ δεν τον θέλω;».
Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter

 

Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter
Η ανάλωση ενός νέου Άρλεκιν κάθε βδομάδα έχει για τη μικροαστή αναγνώστρια τη σημασία μιας επιβεβαίωσης τού ότι και η πραγματικότητα δεν μπορεί παρά να είναι η παραλλαγή ενός γνωστού στερεότυπου.
Η λογοτεχνία του μικροαστικού έρωτα Facebook Twitter

  

Αυτή η εξαιρετικά τυποποιημένη ψυχολογική συνταγή, στην οποία, καθώς φαίνεται, οι συγγραφείς των αισθηματικών μυθιστορημάτων υπακούουν τυφλά, αποτελεί προφανώς τη βασική προϋπόθεση ώστε όλα τα Άρλεκιν, όλα τα Νόρα κι όλα τα συναφή προϊόντα ν’ αποτελούν, με τρόπο πραγματικά θαυμαστό, το βιβλίο, το ένα και μοναδικό βιβλίο Των Περιπετειών Της Μικροαστικής Αλλοτρίωσης. 

Βλέπουμε λοιπόν ότι το βαθύτερο νόημα, δηλαδή η μυστική χρησιμότητα αυτής της λογοτεχνίας, δεν είναι το να θέλεις να διαβάζεις κάτι ευχάριστο (όπως πιστεύουν οι περισσότεροι), είναι το να αποδιώχνεις γενικά την ιδέα του διαβάσματος σαν κάτι τo απειλητικό, είναι το να παραμένεις υπνωτισμένος μέσα στο κέλυφος της προκατάληψης ότι δεν έχει σημασία αυτό που διαβάζεις γιατί το ξέρεις ήδη, είναι, με δυο λόγια, το να μη θέλεις να διαβάζεις τίποτα. Τέτοια αποδεικνύεται άλλωστε και η φύση της μικροαστικής συνείδησης, αυτής που γεννάει τους κάθε είδους πνευματικούς φασισμούς: θέλει ν’ αρνείται τυφλά οτιδήποτε απειλεί ν’ αλλάξει τον κόσμο (η λογοτεχνία είναι ένα απ’ αυτά) και ταυτόχρονα να καθησυχάζεται με το να υιοθετεί μια κατάχρηση σε βάρος του ποιοτικού. Η μικροαστή αναγνώστρια δεν δέχεται να διαβάσει κάτι καινούριο: σε αντιστάθμισμα όμως καταδικάζεται να διαβάσει το παλιό άπειρες φορές. Η ίδια περίπου ιστορία, κάθε βδομάδα, οι ίδιες αβέβαιες, ανιαρές, αξιοθρήνητες, υποχονδριακές συγκρούσεις, οι ίδιες αφελείς περιπλοκές, το ίδιο ελεεινό αλλά ευχάριστο τέλος, όλ’ αυτά συμπυκνώνουν ευδιάκριτα την απόλυτη πίστη της στην καθημερινά επαναλαμβανόμενη τελετουργία του νοικοκυριού για το οποίο την προετοίμασαν. Η ρουτίνα ελέγχει τώρα το τεράστιο αποχετευτικό δίκτυο των ελπίδων και των ψευδαισθήσεων της μικροαστικής «καρδιάς». Όχι, το Άρλεκιν δεν είναι μόνον ένα κακό ανάγνωσμα, είναι κάτι περισσότερο· είναι ο τρόπος με τον οποίο ο μικροαστός απολιθώνει τον κόσμο που κάπως καθυστερημένα του ανέθεσαν να περιγράψει.

 

________

Το άρθρο του Ευγένιου Αρανίτση, δημοσιεύτηκε στο Τεύχος 100 του περιοδικού «Διαβάζω» τον Αύγουστο του 1984. Ψηφιοποιείται πρώτη φορά.

 

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 23.8.2017

Βιβλίο
1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ