Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Αυτοπροσωπογραφία σε ροζ φόντο, λάδι σε καμβά, 1875

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay

0

Στην παρθενική του εμφάνιση ως συνεργάτης του Musée d'Orsay, του μουσείου που στεγάζεται στο υπέροχο αρχιτεκτόνημα που ανεγέρθηκε ως σιδηροδρομικός σταθμός για την παγκόσμια έκθεση του 1900, ο ιστορικός τέχνης και επιμελητής εκθέσεων John Elderfield επιμελήθηκε μία μοναδική έκθεση αφιερωμένη αποκλειστικά στις προσωπογραφίες που φιλοτέχνησε ένας από τους επιδραστικότερους ζωγράφους του 19ου αιώνα, ο Paul Cézanne.

Η έκθεση Portraits de Cézanne, η οποία μετά το Παρίσι θα ταξιδέψει και στο Λονδίνο και την Ουάσινγκτον, παρουσιάζει συνολικά 60 ζωγραφικούς πίνακες, τέσσερα σχέδια και δύο τετράδια προσχεδίων που καλύπτουν όλες τις δημιουργικές περιόδους του καλλιτέχνη. Σκοπός των διοργανωτών είναι να επιτρέψουν στον επισκέπτη να εξερευνήσει τα ιδιαίτερα θεματικά και εικονογραφικά χαρακτηριστικά των προσωπογραφιών του μέσα από την παράθεση των συμπληρωματικών έργων που δημιούργησε καθώς και των πολλαπλών αποδόσεων του ιδίου θέματος. Το στήσιμο της έκθεσης στοχεύει στο να αναδείξει την χρονολογική εξέλιξη των πορτρέτων και το πώς αντιλαμβανόταν ο Cézanne την σχέση μορφής και ταυτότητας, καθιστώντας αντιληπτές τις αλλαγές που προκύπτουν τόσο στο ύφος όσο και την τεχνική του. Μια άλλη πρόθεση της ομάδας που επιμελήθηκε την έκθεση είναι να εξετασθεί το κατά πόσον συγκεκριμένα μοντέλα όπως για παράδειγμα η συμβία του, της οποίας το πορτραίτο φιλοτέχνησε τουλάχιστον 29 φορές, επέδρασαν δραστικά στα χαρακτηριστικά και την εξέλιξη της τεχνοτροπίας του.

Μελετώντας τα έργα αυτά καθίσταται σαφές ότι αποκρυσταλλώνουν οικείες στιγμές της ζωής του καλλιτέχνη και οριακά αποτελούν προσωπικές εξομολογήσεις, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς την πλειάδα έργων με την σύζυγο του ή τους ταπεινούς αγρότες της Προβηγκίας.

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Αγόρι με κόκκινο γιλέκο, λάδι με καμβά, 1888-1890

Ο λίαν παραγωγικός μεταϊμπρεισιονιστής ζωγράφος -υπολογίζεται πως συνολικά φιλοτέχνησε περίπου χίλιους πίνακες- εμβαπτίστηκε στον ιμπρεσιονισμό για να αναδυθεί με μία πρωτοποριακή θεώρηση για την αποτύπωση του κόσμου και μία ολόδική του τεχνική που έμελλε να καθορίσει τους ζωγράφους του επόμενου αιώνα. Η χρήση του χρώματος από τον Cézanne έμοιαζε να υπακούει περισσότερο στους κανόνες της γλυπτικής, κι η αλλαγή χρωματισμού των μορφών και των αντικειμένων συντελεί στην αλλαγή της ίδιας της δομής τους. Η προσθήκη καθαρών γεωμετρικών στοιχείων και η αναλυτική προσέγγιση της φύσης επηρέασαν τόσο την τέχνη των Κυβιστών και των Φωβιστών καθώς και τις μέλλουσες γενιές αβανγκάρντ καλλιτεχνών, ώστε να δικαιολογείται το ότι ο Matisse και ο Picasso τον αποκαλούσαν "πατέρα όλων μας".

Όπως τα παιδάκια παίζουν κλείνοντας διαδοχικά πότε το ένα μάτι και πότε το άλλο μόλις καταλάβουν ότι ο κάθε οφθαλμός κοιτάζει τα αντικείμενα από διαφορετική οπτική γωνία, έτσι κι ο Cézanne -επηρεασμένος από την ανάγνωση της θεωρίας της χωρικής αντίληψης και την μανία της στερεοσκοπίας που ήταν του συρμού την εποχή εκείνη- αποδίδοντας μεγάλη σημασία στο ζήτημα της οπτικής και του βάθους πεδίου ζωγράφιζε το θέμα του δημιουργώντας ελάχιστα διαφοροποιημένες εικόνες. Αυτή η μικρή μετατόπιση δημιουργεί σε εκείνον που κοιτάζει το έργο μία αισθητική εμπειρία βάθους που διαφέρει πολύ από το αποτέλεσμα της κλασικής προοπτικής απόδοσης στην ζωγραφική και δημιουργεί μία έντονη εντύπωση είτε πρόκειται για απεικόνιση μιας νεκρής φύσης, ενός τοπίου ή μιας προσωπογραφίας. 

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Η κυρία Cézanne στα γαλάζια, λάδι σε καμβά, 1888-1890

Οι προσωπογραφίες που συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση ιχνηλατούν την ενδιαφέρουσα εξέλιξη ενός καλλιτέχνη που χαρακτηρίζεται από μια πρωτοτυπία και ανεξαρτησία πνεύματος που εκδηλώνονται ήδη από τα πρώτα έργα του. Κατά την 45ετή σταδιοδρομία του ο Cézanne δημιούργησε περίπου 200 πορτραίτα που αναπαριστούσαν κυρίως μέλη της οικογένειας του, στενούς φίλους όπως ο συγγραφέας Emile Zola κι ο έμπορος έργων τέχνης Ambroise Vollard, χωρικούς από την Προβηγκία, 29 προσωπογραφίες της συζύγου του Hortense Fiquet και 26 αυτοπροσωπογραφίες του. Μελετώντας τα έργα αυτά καθίσταται σαφές ότι αποκρυσταλλώνουν οικείες στιγμές της ζωής του καλλιτέχνη και οριακά αποτελούν προσωπικές εξομολογήσεις, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς την πλειάδα έργων με την σύζυγο του ή τους ταπεινούς αγρότες της Προβηγκίας που απαθανάτισε σε συνθέσεις που αποτίουν φόρο τιμής στην αγαπημένη πατρίδα του ζωγράφου.

Το πορτραίτο του Achille Emperaire 

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο Achille Emperaire, λάδι σε καμβά, 1867-1868

Ο Achille Emperaire καταγόταν επίσης από την Αιξ και υπήρξε στενός φίλος του Cézanne επί μία δεκαετία τουλάχιστον. Η φτώχια κι η κακοτυχία του φιλάσθενου ζωγράφου στάθηκαν εμπόδιο στο να αναγνωριστεί ευρύτερα το έργο του, ωστόσο ο φίλος του πάντα αναφερόταν σε εκείνον με τα καλύτερα λόγια. Το πορτραίτο του που φιλοτέχνησε ο Cézanne παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον εξαιτίας την αντίθεσης μεταξύ των σχεδίων με κάρβουνο και του τελικού πίνακα. Στα προσχέδια, σύμφωνα με περιγραφές συγχρόνων τους, βλέπει κανείς "ένα εντυπωσιακό κεφάλι ιππότη, σαν σε πίνακα του Van Dyck", και δίνει την εντύπωση "ενός φλογερού πνεύματος με ατσάλινα νεύρα και μία χαλύβδινη υπερηφάνεια μέσα σε ένα δύσμορφο σώμα, ένα αμάλγαμα Δον Κιχώτη και Προμηθέα."

Ο πίνακας όμως του Cézanne προκρίνει τον καχεκτικό χαρακτήρα του δύσμοιρου Emperaire σε μία διφορούμενη εικόνα: η μεγαλειώδης ανφάς πόζα του καθήμενου σαν σε θρόνο ταπεινού μοντέλου χρησιμεύει για να αρθρωθεί ένα λογοπαίγνιο μεταξύ της λέξης Empereur (αυτοκράτορας) και του ονόματος Emperaire.

Το γεγονός πως ο σπουδαίος αυτός πίνακας είχε απορριφθεί από το Σαλόνι του 1870 επικυρώνει το γεγονός πως ο καλλιτέχνης επέλεξε συνειδητά να γυρίσει την πλάτη του στους πατροπαράδοτους κανόνες της τέχνης της προσωπογραφίας, κλείνοντας τους ειρωνικά το μάτι. 

Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο Louis-Auguste Cézanne, πατέρας του καλλιτέχνη, διαβάζοντας το L'Evénement, λάδι σε καμβά, 1866
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο άνδρας με τον βαμβακερό σκούφο (Ο Θείος Dominique), λάδι σε καμβά, περ. 1866
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Η κυρία Cézanne στην κίτρινη πολυθρόνα, λάδι σε καμβά, 1888-1890
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Ο κηπουρός Vallier, λάδι σε καμβά, περ. 1906
Οι προσωπογραφίες του Cézanne στο Musée d'Orsay Facebook Twitter
Προσωπογραφία του Ambroise Vollard, λάδι σε καμβά, 1899
 

 

Ιnfo

Η έκθεση Portraits de Cézanne (Προσωπογραφίες του Cézanne) παρουσιάζεται στο Musée d'Orsay στο Παρίσι έως τις 24 Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια θα μεταφερθεί στην National Portrait Gallery του Λονδίνου από τις 26 Οκτωβρίου έως τις 11 Φεβρουαρίου 2018 και ο τελικός σταθμός της θα είναι στην National Gallery of Art στην Ουάσινγκτον από τις 25 Μαρτίου και θα διαρκέσει ως την 1η Ιουλίου 2018.

 

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει στον πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Εικαστικά / Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει με πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Η συμβολαιογράφος, η οποία πριν από δεκαπέντε χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό της δημιουργικό ταξίδι, αποκωδικοποιεί την αγάπη της για τη φύση ως έμπνευση για τη διακόσμηση των κεραμικών της και μας μεταφέρει σε έναν φανταστικό κήπο χρωμάτων και αναμνήσεων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Εικαστικά / Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Οι χώροι όπου εκτίθενται οι συλλογές που αφορούν την Ελληνική επανάσταση αλλάζουν και εμπλουτίζονται. Ο επιστημονικός διευθυντής του μουσείου Γιώργης Μαγγίνης μάς ξεναγεί στη νέα μόνιμη έκθεση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Εικαστικά / Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Οι Βρυξέλλες τιμούν μια ακούραστη δημιουργό που χάρη στη νεωτερικότητα, την οραματική αντιμετώπιση των εικόνων, του χρόνου και του χώρου και στους προβληματισμούς που διατρέχουν το έργο της εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές καλλιτεχνών.
NEWSROOM
Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ