Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter

Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα

0

Πριν την εφεύρεση και την ευρεία διάδοση της τυπογραφίας ήταν δουλειά των μοναχών και των μοναστηριακών γραμματέων του μεσαίωνα να αντιγράφουν χειρόγραφα – για ώρες και για ημέρες ατελείωτες- τα βιβλία.

Σε πολλά από τα θρησκευτικά και ιατρικά χειρόγραφα εκείνης της εποχής είχε παρατηρηθεί το εξής μυστήριο/παράδοξο: στο περιθώριο των σελίδων έκαναν συχνά την εμφάνισή τους ακατάλληλες εικονογραφήσεις με πέη που φυτρώνουν από δέντρα(!), διαβολοπλάσματα, πισινούς που εκσφενδονίζουν... λέξεις και αντικείμενα, ιπτάμενους φαλλούς, και άλλα ξεκαρδιστικά όσο και ακατανόητα σχέδια.

Μέχρι τώρα, αυτές οι άτοπες εικονογραφήσεις των περιθωρίων ("marginalia") θεωρούνταν παράλογες και βέβηλες παρεμβάσεις των γραφιάδων της εποχής στις ιερές εικόνες των βιβλίων, αποτέλεσμα ενός πρώιμου είδους "τρολαρίσματος", ή απλής επιπόλαιας αναβλητικότητας από μέρους τους που τους οδηγούσε να σκιτσάρουν εν ώρα εργασίας.

Xρησιμοποιούνταν επί σκοπού για να τονίσουν τα σημαντικά χωρία του κάθε βιβλίου ή εγχειριδίου, για να διακωμωδήσουν το θρησκευτικό κατεστημένο, ή ακόμα και ως ποπ πολιτιστικές αναφορές της εποχής με τις οποίες οι αναγνώστες θα μπορούσαν να ταυτιστούν.

Τα τελευταία χρόνια όμως, οι περιπτώσεις των marginalia έχουν γίνει ένα πολυσυζητημένο θέμα μεταξύ των μελετητών, οι οποίοι έχουν καταλήξει σε μία νέα θεωρία ερμηνείας τους. Οι απεικονίσεις αυτές φαίνεται τελικά ότι χρησιμοποιούνταν επί σκοπού για να τονίσουν τα σημαντικά χωρία του κάθε βιβλίου ή εγχειριδίου, για να διακωμωδήσουν το θρησκευτικό κατεστημένο, ή ακόμα και ως ποπ πολιτιστικές αναφορές της εποχής με τις οποίες οι αναγνώστες θα μπορούσαν να ταυτιστούν!

Παρακάτω, δεκαπέντε εικόνες από τέτοια αποσπάσματα:

Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter
Ιπτάμενα πέη και άλλα βέβηλα τρολαρίσματα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα Facebook Twitter

© LIFO 2014

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος και η έρευνα του για τους κατοίκους της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Κωνσταντίνος Δοξιάδης: Ο πρωτοπόρος πολεοδόμος της Αθήνας

Πρωτοπορία, όραμα, κοσμοπολιτισμός: Τα υλικά με τα οποία ήταν φτιαγμένος ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Μαριάννα Χαριτωνίδου για την δράση, την έρευνά του για τους κατοίκους της Αθήνας, την παρακαταθήκη του στην πόλη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ρεπορτάζ / Ο διαβόητος αρχαιοκάπηλος Ρόμπιν Σάιμς και ο ελληνικός του σύνδεσμος

Ποιος είναι ο διαβόητος Βρετανός λαθρέμπορος από την εταιρεία του οποίου ανακτήθηκαν πρόσφατα εκατοντάδες αρχαιότητες μετά από μακροχρόνια διεκδίκηση από το ελληνικό Δημόσιο;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σχέδια για τις Απόκριες του 1933 και τα έθιμα της Παλιάς Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι παληές αθηναϊκές Απόκρηες»: Πώς γιορτάζονταν πριν έναν αιώνα;

Μια σειρά από σχέδια που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Παναθήναια» σχετικά με τις Απόκριες και άρθρα από το περιοδικό «Μπουκέτο» για τα αποκριάτικα έθιμα της παλιάς Αθήνας.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Γίγαντες, Τρίτωνες και ένα ανάκτορο στην Αθήνα

Πού μπορούμε να δούμε το Ανάκτορο των Γιγάντων σε μια βόλτα μας στο κέντρο της πόλης και τι συμβολίζουν τα γλυπτά που υπάρχουν στο πρόπυλο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον αρχαιολόγο Γιάννη Θεοχάρη.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ιστορία μιας πόλης / ΠΕΑΝ: Όταν ανατινάχτηκαν τα γραφεία της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ στην οδό Γλάδστωνος

Ποια ήταν η ολιγομελής ομάδα ΠΕΑΝ που έμεινε στην ιστορία για τις ριψοκίνδυνες δράσεις της ενάντια στους Ναζί; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Ευάνθη Χατζηβασιλείου για την Πανελλήνιο Ένωση Αγωνιζομένων Νέων.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Ιστορία μιας πόλης / Χαιρώνεια: Η μάχη που γέννησε τον σύγχρονο άνθρωπο

Στις 2 Αυγούστου του 338 π.Χ. ο Φίλιππος Β’ οδηγεί τους Μακεδόνες σε μία μάχη η έκβαση της οποίας θα αλλάξει τον κόσμο. Τι σήμανε για τη Μακεδονία, την Αθήνα και τον ελλαδικό χώρο η Μάχη της Χαιρώνειας; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Ιωσήφ, συνεπιμελητή της έκθεσης που έχει ως θέμα την ιστορική μάχη και τρέχει αυτό το διάστημα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια (πριν έναν αιώνα)

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ανέκδοτες και σπάνιες εικόνες από την κατασκευή του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, πριν από έναν αιώνα

Η LiFO, σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, θα παρουσιάσει μια σειρά από ανέκδοτα και σπάνια ντοκουμέντα για διάφορα θέματα από τη λαμπρή, ή και όχι τόσο, ιστορία του τόπου μας. Ξεκινάμε με τον ιστορικό σταθμό του Ηλεκτρικού στην Ομόνοια, που δεν ήταν πάντοτε υπόγειος.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ιστορία μιας πόλης / Όταν ανέβηκε στην Αθήνα η οπερέτα «Χασίς»

Ποιοι κάνουν χρήση ναρκωτικών στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στην Ελλάδα και ποιο είναι το κοινωνικό αποτύπωμα των ναρκωτικών στην Αθήνα της εποχής; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον ιστορικό και ερευνητή Κωστή Γκοτσίνα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς ζούσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες; Η καθημερινότητα πίσω απ’ την πολεμική μηχανή

Μια νέα έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο αποκαλύπτει τη ζωή των Ρωμαίων που έζησαν μέσα στις τάξεις του στρατού της Αυτοκρατορίας και την υπηρέτησαν πιστά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Δεν ξέρουμε πού βρίσκεται το σώμα του Αλέξανδρου, όμως ο τάφος του είναι σίγουρα στην Αλεξάνδρεια»

Η Καλλιόπη Λημναίου-Παπακώστα, διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου-Ιδρύματος Αλεξανδρινού Πολιτισμού, που σκάβει στην Αλεξάνδρεια από το 1998 μιλά για τις ανασκαφές που πραγματοποιεί εκεί, τα μέχρι στιγμής ευρήματα, τον Μεγαλέξανδρο, τη σχέση του με την Αίγυπτο και το πολυσυζητημένο ντοκιμαντέρ του Netflix, στο οποίο συμμετείχε.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Ιστορία μιας πόλης / Στοά Νικολούδη, Σαρόγλειο, Μέγαρο Υπατία: Τα έργα του Α. Νικολούδη έδωσαν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα

Τα κτίρια του Αλέξανδρου Νικολούδη υπάρχουν παντού στην Αθήνα. Όμως γιατί γνωρίζουμε τόσο λίγα γι' αυτόν τον αρχιτέκτονα; Η Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με την Αμαλία Κωτσάκη.
THE LIFO TEAM
Βυζάντιο και Αφρική: Μια έκθεση με τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Αφρική και Βυζάντιο: Τα εκπληκτικά καλλιτεχνικά επιτεύγματα ενός ανεξερεύνητου κόσμου

Μέσα από σπάνια αντικείμενα η νέα έκθεση του Met αφηγείται την κεντρική θέση της Αφρικής στα διηπειρωτικά δίκτυα εμπορίου και πολιτιστικών ανταλλαγών με το Βυζάντιο.
THE LIFO TEAM
Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Πνύκα, Νυμφών, Φιλοπάππου: Οι δυτικοί λόφοι της αρχαίας Αθήνας

H Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τη Λήδα Κωστάκη και τον Μάρκο Κατσιάνη για τους τρεις λόφους που βρίσκονται απέναντι από την Ακρόπολη (Πνύκας, Νυμφών και Μουσών-Φιλοπάππου) και καθόρισαν την εξέλιξη του αστικού ιστού της Αθήνας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ