Η καθημερινή ζωή σε ένα συριακό χωριό (1972).
"Δεν υπάρχουν καθαρά χέρια... Είναι όλα βουτηγμένα μέσα στη λάσπη αυτής της γης."
'Ενα ντοκιμαντέρ του σύρου σκηνοθέτη Omar Amiralay (1944-2011).
Λίγες σημειώσεις από μια προβολή στη γαλλική Ταινιοθήκη το 1972.
* Φυλές και αγροτικό ζήτημα. Οι σεϊχηδες, οι άρπαγες της γης, οι ιδιοκτήτες αντλίων νερού (βασικό μέσο παραγωγής) διατηρούν την ισχύ τους και καλύπτονται από την εξουσία (αντίφαση ανάμεσα στον επίσημο λόγο που μεταφέρουν οι δάσκαλοι και την πραγματικότητα).
* Στη διάρκεια των γυρισμάτων δολοφονήθηκε ένας αγρότης, μέλος του συνδικάτου.
* Τα προβλήματα λύνονται κυρίως μέσω της διοικητικής οδού και όχι της δικαστικής. Πρόκειται για μια προσπάθεια συμβιβασμού και άμβλυνσης των διαφορών σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της εξουσίας, ο οποίος προσθέτει πως οι αγρότες είναι πονηροί και χρειάζεται καμιά φορά να τους υποβάλλεις στη "φάλαγγα" για να τους κάνεις να ομολογήσουν. Συνήθως, όμως, "η απειλή αρκεί".
* Καμία διαμεσολάβηση ανάμεσα στις αντίθετες πλευρές. Καταδίδουν ο ένας τον άλλον, και όσους μισούν τους καταγγέλουν με τ' ονομά τους (τα γυρίσματα της ταινίας δεν εγγυούν την ασυλία, όπως το αποδεικνύει η δολοφονία).
* 'Ενα μέλος κάποιου πολιτιστικού κέντρου μιλάει μπροστά σε μια λευκή οθόνη για την αξία του κινηματογράφου. Η ταινία που προβάλλεται, "Η Συρία μέσα από εξαιρετικές εικόνες", είναι η αναμενόμενη : μια παραλία, κάποιοι τουρίστες, κοσμήματα, ένα γκρο πλαν στο δαχτυλίδι μιας γυναίκας... Πουθενά όμως δεν εμφανίζονται αγρότες.
* Τα γελαστά μάτια ενός κοριτσιού που αποφεύγει την κάμερα, όσο κι αν την έχουν παρακαλέσει.
* Το τέλος : "'Οποιος παραμένει θεατής είναι δειλός και προδότης... Δεν υπάρχουν αθώοι... Δεν υπάρχουν καθαρά χέρια... Είναι όλα βουτηγμένα μέσα στη λάσπη αυτής της γης."
Être cinéaste syrien
Expériences et trajectoires de la création sous contrainte (Το να είσαι Σύρος κινηματογραφιστής. Εμπειρίες και διαδρομές της επαπειλούμενης δημιουργίας).
της Cécile Boëx
in Itinéraires esthétiques et scènes culturelles au Proche-Orient (Αισθητικές διαδρομές και πολιτιστικές σκηνές στην Εγγύς Ανατολή) των Nicolas Puig και Franck Mermier. Presses de l'Ifpo. Publications de l'Institut français du Proche-Orient.
"(...) Ο Omar Amiralay έμαθε την τέχνη του μέσα από την πρακτική, χωρίς να περάσει απ' όλα τα στάδια του επαγγελματός του : "Είμαι σαν κάποιον που πρωτοέμαθε να κολυμπάει βουτώντας από τον πιο ψηλό βατήρα, χωρίς σχεδόν να ξέρει κολύμπι. Είχα όμως ένα καλό αλεξίπτωτο, την κινηματογραφική μου κουλτούρα."
Θεωρεί τον εαυτό του έναν αλήτη του κινηματογράφου του οποίου η κλίση για το ντοκιμαντέρ γεννήθηκε στα οδοφράγματα του Μάη του 1968, ενώ φοιτούσε στην IDHEC χωρίς ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Γ' αυτόν, ο κινηματογράφος αποτελεί μία ολοκληρωτική στράτευση : "Η ουσία είναι η φιλμική πράξη, η δράση, η σκέψη." Η επιλογή του για το ντοκιμαντέρ είχε να κάνει αρχικά με τη θελησή του να επέμβει άμεσα στην "πραγματικότητα των ανθρώπων, στις ζωές τους", σύμφωνα με μια αντίληψη του κινηματογράφου ως "εργαλείου-όπλου, με την ιδεολογική έννοια του όρου". Αναγνωρίζει την επιρροή του φίλου του, του διάσημου δραματουργού Sa'dallah Wannous που μελετούσε τότε το θέατρο στο Παρίσι, στην πολιτική του συνειδητοποίηση και στην αποδοχή του πολιτικού χαρακτήρα της καλλιτεχνικής πράξης. Συνεργάστηκαν εξ' άλλου στην Καθημερινή ζωή σε ένα συριακό χωριό (1972), που έμελλε να αποτελέσει το πρώτο επεισόδιο μιας μακράς σειρά ντοκιμαντέρ σχετικά με τις ανακολουθίες των αναπτυξιακών πολιτικών στη Συρία. Εκ των υστέρων, αναλογίζεται την περίοδο εκείνη με νοσταλγία κι απογοήτευση : "'Ηταν ένα εντελώς ουτοπικό έργο, μαχόμασταν τις ψευδαισθήσεις (fursân al‑awhâm) (...)."
